Polska Sahara w Błędowie

[Natasza]

Pustynia Błędowska popularnie zwana również "Polską Saharą" to położony między Błędowem, Kluczami i Chechłem największy w Polsce obszar piasków lotnych /wg tablicy informacyjnej jest to zarazem największy w Europie obszar występowania piasków śródlądowych/. Popularyzatorsko uważana za "jedyną naturalną pustynię w Europie". Faktycznie powstała w wyniku ingerencji człowieka w środowisko.


Na Pustyni Błędowskiej występuje ok. 350 gatunków roślin w tym wiele o charakterze pustynnym i typowym dla nadmorskich wydm. Z unikatowych i chronionych gatunków warto wymienić chociażby: dziewięćsił bezłodygowy, kruszczyk szerokolistny i rdzawoczerwony, powojnik baldaszkowy oraz psammofity (kostrzewy, szczotlicha siwa).
http://www.occur.pl/images/0245c46c/8cba5e08/5c31ca30ae_m.jpg (http://www.occur.pl/image,6e177bd2ca.html)

[Natasza]

Osobliwością pustyni są lub były: wydmy piaszczyste oraz stepowa roślinność (wydmuchrzyca piaskowa, dzika pszenica, łoszczyca) czy też fulguryty (stopione piaski pod wpływem uderzeń piorunów). W okresie międzywojennym, gdy na Pustyni występowały znaczne połacie piasków w upalne dni obserwowano występowanie tu zjawiska fatamorgany a w latach 50-tych występowały tu burze piaskowe. Pomiędzy piaskami, głównie przy wodach rzeki Białej można było spotkać warzuchę polską (endemit), która wyginęła w tym miejscu z powodu obniżenia się poziomu wód gruntowych oraz omiega górskiego. Wyginął tu rówineż niegdyś występujący mech arktyczny .
http://www.it-jura.pl/pl/rezerwat.php?go=pustynia

[Natasza]

Sumę 2 mln euro na rekultywację południowej części Pustyni Błędowskiej otrzymała gmina Klucze. Znaczący udział w tej kwocie ma dotacja z Unii Europejskiej.

Jak poinformowano PAP w Urzędzie Gminy Klucze, otrzyma ona wsparcie z funduszy unijnych na rekultywację pustyni w ramach programu "Life+". Z 2 mln euro 50 proc. stanowić będą fundusze UE, a resztę - środki z Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wkład własny gminy. Odpowiednie umowy mają być podpisane oficjalnie we wrześniu 2010 r.
W ramach prac rekultywacyjnych na pustyni - która coraz bardziej zarasta - najpierw zostaną usunięte niewybuchy i niewypały po poligonie. Następnie zostanie usunięta roślinność, która została tam sztuczne umieszczona, a niebędąca charakterystyczną dla obszarów pustynnych. Zostaną zbudowane specjalne ścieżki dydaktyczne, ma też powstać Centrum Informacyjne o Pustyni Błędowskiej.

[Natasza]

Pustynia Błędowska, leżąca na pograniczu Śląska i Małopolski, powstała kilka wieków temu w wyniku intensywnej działalności okolicznych mieszkańców. Prowadzono wycinkę lasów na potrzeby górnictwa i hutnictwa; ponadto na tym terenie poziom wód gruntowych opadł do tego stopnia, że uniemożliwiło to rozwój roślin. Obszar pustyni jest "przecięty" na część północną i południową przez rzekę Białą Przemsza. Pustynia została objęta programem ochrony Natura 2000.
Wbrew powszechnej opinii nie jest ona jedyną pustynią w Polsce, a tym bardziej w Europie. W samej Małopolsce istnieje druga pustynia - Starczynowska (dziś jednak w większości zarośnięta), a bardziej na północ znajduje się Pustynia Siedlecka.
Stowarzyszenie "Polska Sahara" działające od 2004 r. ma na celu promowanie Pustyni Błędowskiej i jej okolic, upowszechnianie świadomości ekologicznej, działania na rzecz ochrony środowiska, ratowanie walorów kultury. Stowarzyszenie ma lobbować na rzecz świadomego i celowego wykorzystania wszelkich walorów pustyni dla rozwoju turystyki, inspirować prace naukowe i popularyzatorskie.

[Natasza]

Legenda mówi, że Pustynia Błędowska powstała z piasków znad... Bałtyku. Jeszcze w latach 20-tych ubiegłego wieku można było zaobserwować tu zjawisko fatamorgany. Choć dziś otwarte połacie piasku pokrywają już tylko niewielką jej część, Pustynia Błędowska nadal jest interesującym obszarem dla geografów, przyrodników i turystów.
http://www.occur.pl/images/0245c46c/8cba5e08/636d130628.jpg (http://www.occur.pl)

[Natasza]

Faktem było występowanie na Pustyni Błędowskiej zjawiska fatamorgany, obserwowanych m.in. w latach 20-tych ubiegłego stulecia,
kiedy piaszczyste wydmy były tu powszechnym elementem krajobrazu. Zjawisko mirażu opisał w 1924 roku w czasopiśmie „Kosmos”
prof. Kazimierz Piech, znany botanik.
Z kolei Marian Kantor-Mirski, badacz historii Zagłębia, autor cyklu Zeszytów „Z przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego i okolic”, pozostawił taki oto opis Pustyni Błędowskiej: „Okropna pustka, niesamowita dzikość, morze piasków, szmat ziemi nagiej…”

[Natasza]

Pustynia Błędowska znajduje się na trasie szlaku żółtego, pomiędzy miejscowościami Klucze i Błędowo. Wspaniały teren na piknik rodziny, na spacery, każdy tutaj może znaleźć coś dla siebie, pustelnik i samotnik trochę spokoju, ludzie rozrywkowi, trochę rozrywki i zabawy, ludzie rodzinni, masę nostalgii i miejsca dla rodzinnych wypadów. Jest to także niezmiernie atrakcyjny teren dla konnych wycieczek, Znajduje się tutaj Transjurajski Szlak Konny.

[Natasza]

Z ciekawostek można powiedzieć że podczas II Wojny Światowej, swój poligon miały tutaj niemieckie oddziały Africa Corps, które właśnie tutaj ćwiczyły, w niemalże identycznych warunkach, na swoje misję w Afryce.

[Natasza]

Nazwa wzięła się od dzielnicy Dąbrowy Górniczej (Błędów). Pustynia zajmuje powierzchnię około 32 km2. Znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”, na pograniczu Wyżyny Śląskiej. Przepływa tędy rzeka Biała Przemsza. Obszar objęty jest programem „Natura 2000”.

[Natasza]

Jak dotrzeć:

Dobrym punktem startowym jest miejscowośc Klucze, a właściwie Góra Czubatka (382 m.n.p.m.), z której możemy podizwiać panoramę tego obszaru (dojedziemy tu samochodem i znajdziemy "dziki" parking)

[Natasza]

http://www.kubajak.pl/files/inne/pustynia_bledowska.jpg
T. Szczypek, S. Wika, A. Czylok, O. Rachmonow, J. Wach
Pustynia Błędowska
Fenomen polskiego krajobrazu I miejsce w kategorii monografii i innych opracowań krajoznawczych na XI Ogólnopolskim Przeglądzie Książki Krajoznawczej i Turystycznej podczas Międzynarodowego Salonu Turystycznego Tour Salon 2002.

[Natasza]

Dzięki środkom z Unii Europejskiej Pustynia Błędowska wróci do swojej pierwotnej formy.– czytamy w Dzienniku Zachodnim.

Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego przywróci piaski na 25 ha Pustyni Błędowskiej oraz przygotuje ścieżkę edukacyjną. Pomocne w przywracaniu krajobrazu mają być kozy, które będą wyjadać odrastające pędy. Zakończenie prac jest przewidziane na koniec przyszłego roku.
Natomiast w 2011 r. w Kluczach ruszy europejski program „Life Plus”, który ma na celu ochronę rzadkiej roślinności porastającej pustynię. Pierwszym etapem będzie usunięcie niewypałów i niewybuchów, a później zacznie się wycinka drzew i krzewów. Prace w ramach projektu mają potrwać do 2014 roku.

Pustynia Błędowska jest największym obszarem lotnych piasków w Polsce. Powstała w wyniku wycinki lasów. Przez lata ulegała procesowi naturalnego zarastania. Pustynia Błędowska jest objęta programem Natura 2000.
Źródło: „Dziennik Zachodni”,

[jacky]

w latach sześćdziesiątych bodajże słuchałem z PL radia transmisję z startu polskiej rakiety z tejże pustyni...
szukałem na ten temat info w sieci, trochę znalazłem, nasi bracia zza wschodu kazali naszym konstruktorom zapomnieć o tej inicjatywie...

[Natasza]

Do końca 2013 r. turyści nie będą mogli zwiedzać południowej części Pustyni Błędowskiej. Rozpoczęły się tam prace przy rekultywacji tego terenu, które na początek obejmują usunięcie niewybuchów i niewypałówy po poligonie. Następnie zostanie zinwentaryzowana miejscowa fauna i flora.