Natasza
20-04-2011, 11:17
Miasto i gmina Maków Podhalański leży w Beskidzie Makowskim zwanym często Średnim, nad rzeką Skawą u podnóża Makowskiej Góry, która wznosi się na prawie 700 m n.p.m. Dzisiaj pełni funkcję rekreacyjną, turystyczną i uzdrowiskową, ale niegdyś miała nawet ambicje przemysłowe. Tutejszy mikroklimat polecany jest szczególnie osobom cierpiącym na choroby układu krążenia, serca i asmatykom, zaś dogodne położenie sprzyja przybyszom zarówno korzystającym z aut, jak i kolei.
Maków, którego nazwa ma charakter dzierżawczy i pochodzi prawdopodobnie od imienia zasadźcy wsi, chętnie wiąże swe pochodzenie od maków, co widoczne jest nawet w herbie miejskim. Wzmiankowany był już pod koniec wieku XIV, kiedy to miejscowym wyrobnikom leśnym nakazano dostarczania wyrobów drewnianych i bednarskich do żup solnych w Bochni i Wieliczce oraz do ładowania i transportu soli.Ale duch tutejszych mieszkańców nie był zbyt spokojny. Licznie wsparli powstanie Kostki Napierskiego, a później walczyli ze Szwedami, by w końcu otwarcie sprzeciwić się windowanym nieziemsko ciężarom i świadczeniom, jakie <ACRONYM title="Page Ranking">pr</ACRONYM>óbował na nich narzucić starosta lanckoroński, dążący do zrekompensowania sobie dochodów po tragicznym dla kraju "potopie".
Po pierwszym rozbiorze Maków wraz z całym obszarem później nazwanym Galicją znalazł się pod panowaniem austriackim. Po latach stagnacji zaczął się okres powolnego co prawda, ale progresu. Rozwijać się zaczęło rzemiosło: garncarstwo, bednarstwo i wyrób gontów, a w związku z coraz większym zapotrzebowaniem na metalowe narzędzia nowego znaczenia nabrało kowalstwo.
W latach 1846-63 użytkowano tu nawet hutę żelaza "Maurycy", ale po jej likwidacji głównym zajęciem mieszkańców był jak dawniej wyrąb lasów i obróbka drewna. Ale połowa wieku dziewiętnastego to już całkiem inna historia. Maków powoli krzepnie, by w końcu stać się znaczącym miastem. Powstaje wodociąg (1870-1880), miejskie instytucje (poczta, urząd skarbowy, urząd burmistrza, sąd powiatowy) oraz otwiera swoją siedzibę Bank Spółdzielczy. Szczególnie jednak duże znaczenie miało uruchomienie w 1884 roku kolejowej linii z Karkowa do Chabówki. W 1914 roku Maków stał się siedzibą starostwa. W dziesięć lat później miasto zelektryfikowano, co jeszcze bardziej podniosło jego atrakcyjność jako miejscowości letniskowej.
Rozwinęła się działalność artystyczna. Szczególne znaczenie zyskał piękny miejscowy haft. Miarą kulturalnych ambicji Makowian jest organizowany tu rokrocznie Tydzień Kultury Beskidzkiej.
Rozwinęło się też przeznaczone na potrzeby letników i kuracjuszy budownictwo. W końcu 1933 roku oddany został do użytku pensjonat wypoczynkowy Związku Zawodowego Kolejarzy - dzisiaj sanatorium PKP.
Maków, którego nazwa ma charakter dzierżawczy i pochodzi prawdopodobnie od imienia zasadźcy wsi, chętnie wiąże swe pochodzenie od maków, co widoczne jest nawet w herbie miejskim. Wzmiankowany był już pod koniec wieku XIV, kiedy to miejscowym wyrobnikom leśnym nakazano dostarczania wyrobów drewnianych i bednarskich do żup solnych w Bochni i Wieliczce oraz do ładowania i transportu soli.Ale duch tutejszych mieszkańców nie był zbyt spokojny. Licznie wsparli powstanie Kostki Napierskiego, a później walczyli ze Szwedami, by w końcu otwarcie sprzeciwić się windowanym nieziemsko ciężarom i świadczeniom, jakie <ACRONYM title="Page Ranking">pr</ACRONYM>óbował na nich narzucić starosta lanckoroński, dążący do zrekompensowania sobie dochodów po tragicznym dla kraju "potopie".
Po pierwszym rozbiorze Maków wraz z całym obszarem później nazwanym Galicją znalazł się pod panowaniem austriackim. Po latach stagnacji zaczął się okres powolnego co prawda, ale progresu. Rozwijać się zaczęło rzemiosło: garncarstwo, bednarstwo i wyrób gontów, a w związku z coraz większym zapotrzebowaniem na metalowe narzędzia nowego znaczenia nabrało kowalstwo.
W latach 1846-63 użytkowano tu nawet hutę żelaza "Maurycy", ale po jej likwidacji głównym zajęciem mieszkańców był jak dawniej wyrąb lasów i obróbka drewna. Ale połowa wieku dziewiętnastego to już całkiem inna historia. Maków powoli krzepnie, by w końcu stać się znaczącym miastem. Powstaje wodociąg (1870-1880), miejskie instytucje (poczta, urząd skarbowy, urząd burmistrza, sąd powiatowy) oraz otwiera swoją siedzibę Bank Spółdzielczy. Szczególnie jednak duże znaczenie miało uruchomienie w 1884 roku kolejowej linii z Karkowa do Chabówki. W 1914 roku Maków stał się siedzibą starostwa. W dziesięć lat później miasto zelektryfikowano, co jeszcze bardziej podniosło jego atrakcyjność jako miejscowości letniskowej.
Rozwinęła się działalność artystyczna. Szczególne znaczenie zyskał piękny miejscowy haft. Miarą kulturalnych ambicji Makowian jest organizowany tu rokrocznie Tydzień Kultury Beskidzkiej.
Rozwinęło się też przeznaczone na potrzeby letników i kuracjuszy budownictwo. W końcu 1933 roku oddany został do użytku pensjonat wypoczynkowy Związku Zawodowego Kolejarzy - dzisiaj sanatorium PKP.