Tykocin w Kotlinie Biebrzańskiej

[Natasza]

Tykocin leży niedaleko Białegostoku, na niewielkim wzniesieniu w Kotlinie Biebrzańskiej, nad rzeką Narwią. Liczy niespełna 2000 mieszkańców, zaś gmina, której jest siedzibą, 6500. Jak na tak niedużą miejscowość liczba zabytków i atrakcji turystycznych robi wrażenie.
Z lotu ptaka miasteczko prezentuje się wspaniale: rynek w centrum otoczony czerwonymi dachami starych domostw, a obok wijąca się niepokorna Narew płynąca pośród czystych łąk. Uwagę przykuwa największa wolna przestrzeń miasta - plac hetmana Stefana Czarnieckiego.
Plac jest rozległy, na środku stoi wykonany z piaskowca pomnik dumnego Czarnieckiego trzymającego w ręce buławę hetmańską. Jest to stary zabytek, wybudowany w 1763 roku. Pomnik jest drugim, po Kolumnie Zygmunta w Warszawie, najstarszym pomnikiem świeckim w Polsce.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Tykocin_kosciol_Sw_Trojcy_i_pomnik.jpg/240px-Tykocin_kosciol_Sw_Trojcy_i_pomnik.jpg (http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Tykocin_kosciol_Sw_Trojcy_i_pomnik.jpg)
Rynek w Tykocinie z pomnikiem

[Natasza]

Niestety dzisiejszy zamek, którego początki sięgają XV wieku, to jedynie rekonstrukcja. Zamek zbudowany jest z czerwonej cegły, na planie czworoboku, z czterema wieżami po bokach. Jak informują obecni właściciele zamku, został on zrekonstruowany z dużą starannością, na podstawie źródeł historycznych i archeologicznych.

Obecnie mieści się w nim hotel i restauracja, jednak zwiedzanie obiektu jest możliwe. Można na przykład udać się do podziemi zamkowych, gdzie przygotowana jest wystawa o dziejach zamku albo na wieżę więzienną, z której można podziwiać okoliczne krajobrazy oraz bocianie gniazdo (Tykocin szczyci się też tytułem Europejskiej Wioski Bocianiej). Na uwagę zasługuje również Sala Szklana, w której można oglądać zrekonstruowany największy piec w przedrozbiorowej Polsce. Innym znanym właścicielem zamku był hetman Jan Klemens Branicki, znany polski magnat. Po pożarze, który w 1735 roku strawił miasto, rozpoczął starania o przywrócenie miastu świetności. Wyznaczył mu rolę handlowego ośrodka, nadał przywileje osiedleńcze Żydom, odbudował synagogę i domy mieszkalne.

Poza tym ufundował kościół Świętej Trójcy, dużą trójnawową świątynię w stylu barokowym. Kościół wyróżnia się dwoma wysokimi wieżami położonymi po obu stronach, połączonych z fasadą kościoła łukami i arkadami. Jest to nawiązanie do kolumnady Berniniego przy bazylice św. Piotra w Rzymie.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Tykocin_2010castle_fc01.jpg/240px-Tykocin_2010castle_fc01.jpg (http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Tykocin_2010castle_fc01.jpg)
Zrekonstruowany zamek w Tykocinie

[Natasza]

Turystów, również z Izraela, przyciąga wiele pozostałości bogatej kultury żydowskiej. Wielka Synagoga Tykocińska jest drugą co do wielkości synagogą w Polsce. Obecnie mieści się w niej Muzeum Kultury Żydowskiej. Szczególnie okazale prezentuje się w nim bima (miejsce odczytywania Tory) oparta na czterech filarach zwieńczoną baldachimem oraz malowidła ścienne z ornamentyką w kształcie roślin i zwierząt.
Jednak najpiękniejszym miejscem w synagodze jest rzeźbiony w kamieniu Aron ha-kodesz (miejsce przechowywania Tory), ufundowany przez naczelnego rabina Polski, Michaela Schudricha, zasłonięty bogato zdobionym parochetem (kotarą). Inne zabytki żydowskie, które warto zwiedzić to Dom Talmudyczny oraz cmentarz żydowski z około 500 macewami.

Gmina żydowska w Tykocinie była w XVII i XVIII jedną z największych w Polsce. Później stopniowo mieszkańców żydowskich ubywało. W 1808 roku w Tykocinie mieszkało 1652 Żydów, co stanowiło 56% ludności, ale w 1857 roku było ich 3456, czyli aż 70%.

W sierpniu 1941 roku Niemcy dokonali masowej zagłady ludności żydowskiej. Kommando Bialystok dowodzone przez Wolfganga Birknera, który miał również znaczący udział w zbrodni w Jedwabnem, wypędziło Żydów ze swoich domów i popędziło do pobliskich Zawad, skąd zostali samochodami przewiezieni do Lasu Stelmachowskiego, gdzie ich rozstrzelano. Zginęło 2000 osób, natomiast 150 wysłano do getta w Białymstoku.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Tykocin_synagogue_fc01.jpg/240px-Tykocin_synagogue_fc01.jpg (http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Tykocin_synagogue_fc01.jpg)
Budynek Synagogi Wielkiej