Książ – zamek Księżnej Daisy

[zdzicho alboom II]

Księżna Maria Teresa Oliwia zwana Daisy urodziła się 28 czerwca 1873 w Ruthin.
Pochodziła ze znanej, acz w początkach XIX w. już zubożałej, angielskiej rodziny arystokratycznej Cornwallis-West. Była najstarszą córką pułkownika Williama Cornwallis-Westa właściciela zamku Ruthin i Marii Adelajdy z domu FitzPatrick. Dzieciństwo spędziła w zamku Ruthin w północnej Walii dworku Newlands. Była blisko związana z dworem króla Edwarda VII i Jerzego V, spokrewniona z największymi domami arystokratycznymi*Wielkiej Brytanii. Jej brat Jerzy, był ojczymem*Winstona Churchilla.
Uważana była za jedną z najpiękniejszych kobiet epoki.
8 grudnia 1891 r. w wieku 18 lat została żoną Jana Henryka XV z rodziny Hochbergów – ostatniego właściciela zamku, dziedzica ogromnej fortuny, w skład której wchodziły m.in.: zamki w Książu (Książ i Stary Książ), Wałbrzychu i Pszczynie, 13 kopalń węgla kamiennego, uzdrowisko Szczawno Zdrój, kamieniołomy i browary w Tychach.
I zamieszkała na zamku w Książu.
Księżna Daisy w legendarnym sznurze pereł o długości prawie 7 metrów.
https://lh5.googleusercontent.com/-xAQi1gvC9LA/U4Cq0Kq8EmI/AAAAAAAACt4/bHJJRq5_Fis/s1024/P5020079.JPG

https://lh3.googleusercontent.com/-1GazCLs3rAc/U4Cr4-8H_WI/AAAAAAAACuA/RcXxfIMsGf0/s512/P5020077.JPG

[zdzicho alboom II]

Portret Daisy.
https://lh5.googleusercontent.com/-DxpJCt5X08Y/U4Cscdlz16I/AAAAAAAACuE/5vuSOGLdd68/s512/P5020108.JPG

Próbując ocieplić atmosferę i otoczenia zamku Książ sprowadziła ogrodnika z rodzinnego Newlands, aby urządził tu ogród w stylu czasów dzieciństwa i lubiła spędzać w nim czas. Nie mogła bowiem znieść przepychu, z jakim obnosili się Hochbergowie.
To tu przechadzała się Księżna. Ze wszystkich tarasów najbardziej lubiła kasztanowcowy z widokiem na basztę Jerzego.
https://lh3.googleusercontent.com/-MBuz4QvdzTk/U4C6PtKYPfI/AAAAAAAACwI/ld5o3eqiZfY/s800/P5020156.JPG

Przechadzała się i podziwiała swoje kwiaty i iglaki. Spróbujmy to przeżyć razem.
https://lh4.googleusercontent.com/-U_EUdXIh_Yg/U4C5zUEahTI/AAAAAAAACwA/uMfroSSY6yY/s720/P5020151.JPG

https://lh6.googleusercontent.com/-onejG7UgnI4/U4C5uGXhyeI/AAAAAAAACv4/RJKmee5Qm2o/s720/P5020150.JPG

[zdzicho alboom II]

https://lh6.googleusercontent.com/-xaDZ8ePikP8/U4C5ewSqfmI/AAAAAAAACvw/_6SpquHs1j4/s720/P5020148.JPG

https://lh3.googleusercontent.com/-nNHs7YfPLhU/U4C5WXx1ZMI/AAAAAAAACvo/oXjcJYgkXF0/s720/P5020147.JPG

https://lh6.googleusercontent.com/-hwrVPCwHeWo/U4C5QtN3aKI/AAAAAAAACvg/srTPK5wmJR4/s720/P5020146.JPG

https://lh4.googleusercontent.com/-soB-VnVRr4g/U4C5KHC7ooI/AAAAAAAACvY/Fv0Vr9OdMl8/s720/P5020145.JPG

[zdzicho alboom II]

https://lh3.googleusercontent.com/-IFwTdwFLRJY/U4C5DdKN8XI/AAAAAAAACvQ/-VAg1jdXs_0/s720/P5020144.JPG

https://lh3.googleusercontent.com/-mmwxbhGJWlU/U4C49yZbfdI/AAAAAAAACvI/rtH6yZwT_ew/s512/P5020143.JPG

https://lh4.googleusercontent.com/-zos7xF1odeA/U4C449msHkI/AAAAAAAACvA/iPCehroEYYw/s512/P5020142.JPG

https://lh5.googleusercontent.com/-aM8eziXFq3k/U4C4zbQ3GhI/AAAAAAAACu4/31gxE03lSMA/s720/P5020141.JPG

[zdzicho alboom II]

https://lh5.googleusercontent.com/-9ftwcXnz5gk/U4C4uGYUb3I/AAAAAAAACuw/sUsaEwjLYOg/s720/P5020140.JPG

https://lh6.googleusercontent.com/-zusQPDDgrw8/U4C4nzTyZZI/AAAAAAAACuo/kTcv2UUOsVI/s512/P5020139.JPG

https://lh6.googleusercontent.com/-HhzmyPxUhLY/U4C4g5cOhuI/AAAAAAAACug/fCkU0bgmq-4/s720/P5020138.JPG

[pixi]

Bardzo ciekawy ogrod.

[zdzicho alboom II]

A w zimowe wieczory Księżna bardzo lubiła siedzieć samotnie w jednym z salonów zamku
https://lh6.googleusercontent.com/-fflC6WcCnM0/U4G0MvJS6lI/AAAAAAAACwo/CHyOkNbmrgc/s640/P5020121.JPG

https://lh3.googleusercontent.com/-E883qkw1wTM/U4G0WhUjplI/AAAAAAAACww/qP7zn_P9vA0/s512/P5020126.JPG

i grzać się przy kominku,
https://lh6.googleusercontent.com/-FE8sul_9vNc/U4G0fJE4DKI/AAAAAAAACw4/N4MQ2GcbSgM/s512/P5020124.JPG

podziwiając sufit.
https://lh5.googleusercontent.com/-wBDgtubEhXc/U4G0l8UcS1I/AAAAAAAACxA/DsOXil7KPAA/s512/P5020115.JPG

[zdzicho alboom II]

W 1929 r. Daisy przeżyła triumf publikacji pierwszego tomu jej pamiętników, w latach 30-tych ukazały się kolejne dwa tomy.
https://lh3.googleusercontent.com/-D5RATDDgDPg/U4Cw9HxGnDI/AAAAAAAACuQ/IVci7wOPOv4/s640/P5020109.JPG

Oto kilka przemyśleń z tych pamiętników.
„Myśmy zawsze z sympatią zwracali się do Polaków i do ich aspiracji. Propolska działalność Hansa nie zawsze podobała się cesarzowi i wykorzystywana była przeciwko nam przez nieżyczliwe osoby”, 1908.
„Sądzę, że w przyszłości Anglia i Niemcy będą (będą musiały być) przyjaciółmi, nie same, ale w gronie innych państw. Bez podpisywania traktatów, ale ze zwyczajnym poszanowaniem i zrozumieniem”, 1916.
„Gdyby socjalizm trwał tak długo jak kapitalizm, zrodziłby zło trudne do wytrzymania, gorsze niż panujący dziś system, ponieważ socjalizm jest oparty na zdyscyplinowanej organizacji, o ile bowiem pojedynczy człowiek może być niekiedy przykry i arogancki – zorganizowany system zawsze taki jest”, 1924.
„Całe moje życiowe przemieszczanie się było dla mnie życiodajną koniecznością, Pożądałam go jak człowiek pożąda wina. Kocham podróżować pieszo, na końskim grzbiecie, samochodem, samolotem, ale największą radość ze wszystkich sprawiały mi podróże morskie”, 1931.
„Najlepszą rzeczą jaką mogę zrobić, to zwrócić się do ludu pracującego ... Zawsze mi mówiono, że to nie jest rzecz „książęca” …, ale ja chce dotknąć ich serca i zrozumieć ich, a więc teraz w w wielkiej desperacji zrywam wszystkie więzy. Przywołuję powóz i jadę, gdzie chcę: do przytułków, do szpitali, do domów starców – wszędzie. Z biegiem czasu, jestem pewna, że moje zainteresowanie biednymi i potrzebującymi zostanie uznane i przyniesie owoce.”

[zdzicho alboom II]

Ale najbardziej brakowało jej ciepła rodzinnego, dlatego Księżna zaczęła działać charytatywnie. W czasie I wojny światowej była sanitariuszką w pociągach – lazaretach i w szpitalach polowych.
Po rozwodzie w 1923 r. i późniejszej konfiskacie majątku przez władze hitlerowskie schorowana Daisy mieszkała jeszcze krótko w zamku, a następnie przewieziona została do willi zamkowej w Wałbrzychu (dziś Moniuszki 43).
Z listu do syna na rok przed śmiercią.
„Lubię mój wałbrzyski dom z każdym dniem coraz bardziej. Jest w nim wielki balkon, na który mogę siedzieć przez cały dzień. Mały park pięknie teraz wygląda … Czuję się dobrze i za 5 tygodni będą moje 69 urodziny.”

Ostatnie lata życia spędziła na wózku inwalidzkim chorując prawdopodobnie na stwardnienie rozsiane.
https://lh4.googleusercontent.com/-sIvj5hyl3Ro/U4GVclNI4eI/AAAAAAAACwY/HjNqqHvnQEo/s512/P5020111.JPG

Zmarła 29.06.1943 r. w miejscu zamieszkania.
Do dziś nieznane pozostaje miejsce pochówku Księżnej.

[zdzicho alboom II]

W czasie II wojny światowej, w wyniku adaptacji zamku na kwaterę wojenną przez paramilitarną Organizację Todt, część dawnej rezydencji Hochbergów została w drastyczny sposób zniszczona, a jej wyposażenie wywieziono. Pod zamkiem, na dwóch poziomach (15 i 50 m) drążone były ogromne tunele – część budowanego w Górach Sowich kompleksu Riese (Olbrzym). Ich przeznaczenie do dziś owiane jest mgłą tajemnicy. Prace wykonywane były przez więźniów z obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Przypuszcza się, że miały tu powstać fabryki broni lub laboratoria chemiczne, a sam Książ przygotowywano na jedną z kwater Hitlera. Podziemia zostały częściowo zamaskowane przez hitlerowców w ostatnich miesiącach wojny.

8 maja 1945 r. zamek został zajęty przez Armię Czerwoną, która dokonała dalszego zniszczenia, wywożąc m.in. część zbiorów zamkowej biblioteki.

W okresie powojennym zamek nadal ulegał dewastacji.

Dopiero w latach 50-tych Książ został zabezpieczony przez Wojewódzkiego konserwatora zabytków, a w latach 70-tych rozpoczęto pierwsze prace remontowe. Od 1991 r. w imieniu Gminy Wałbrzych zamkiem zarządza Zamek Książ w Wałbrzychu Sp. z o.o.

[zdzicho alboom II]

A co dziś Zamek Książ w Wałbrzychu Sp. z o.o. zrobiła z zamku?
Przygotowała w nim XXVI Festiwal Kwiatów i Sztuki.
Wolałem zamek Księżnej Daisy, bo dzisiaj

jeszcze przed wejściem do zamku witają nas liczne budy jarmarku polskiego?,
https://lh4.googleusercontent.com/-hj8V_LZtpRY/U4G45A0KlWI/AAAAAAAACxg/UyV_oFV5r1E/s720/P5020067.JPG

a już przy wejściu wielkie plakaty informują o imprezie w zamku,
https://lh6.googleusercontent.com/-oTrBP5nl5aU/U4G3JKIgrfI/AAAAAAAACxM/xmPhbKHTVQw/s512/P5020073.JPG

a do tego wystawa starych samochodów,
https://lh3.googleusercontent.com/-nOwqFGyQa6s/U4G3RkvPeWI/AAAAAAAACxU/Lb9v96Ecubw/s720/P5020076.JPG

a mury zamku otoczone są kwiatami chyba niestety nie na cześć Księżnej Daisy.
https://lh3.googleusercontent.com/-FAPundKp688/U4G6CAjxvUI/AAAAAAAACxo/JwEwpypAsPw/s720/P5020159.JPG

[zdzicho alboom II]

A w zamku czekają na nas od razu na dzień dobry bonsaje - najwięcej jest modrzewi
ale są też dęby, świerki i inne.

Moje pierwsze wrażenie było zdecydowanie negatywne – gdzie ja się znalazłem, czy to zamek Księżnej Daisy?
https://lh4.googleusercontent.com/-7aMhS6HkGr8/U4HAsBQ2ooI/AAAAAAAACx4/uaZIQ59eqzw/s512/P5020083.JPG

https://lh5.googleusercontent.com/-F2TRLZUgTYc/U4HAyboaEHI/AAAAAAAACyA/WH53kmatATo/s512/P5020085.JPG

https://lh3.googleusercontent.com/-gq1RP79Pbbs/U4HA5DaBQuI/AAAAAAAACyI/m_T9c0ZUn4o/s512/P5020087.JPG

https://lh4.googleusercontent.com/-A0WtCdYudZM/U4HBAne4fAI/AAAAAAAACyQ/pmS8e6-zFhY/s512/P5020088.JPG

[zdzicho alboom II]

https://lh6.googleusercontent.com/-tuQUIFUQYLc/U4HBNqTS7BI/AAAAAAAACyY/jxFsVQqTwz4/s640/P5020092.JPG

https://lh6.googleusercontent.com/-a5O8GJT8ZF8/U4HBTc-rqAI/AAAAAAAACyg/nFSYxt1jtl4/s512/P5020090.JPG

https://lh3.googleusercontent.com/-7dGRv0PrKI0/U4HBqSjMiQI/AAAAAAAACyo/OMGkwdKqxQA/s640/P5020093.JPG

[zdzicho alboom II]

Na tle pianina, na którym Daisy tak lubiła grać i obrazu, na który tak lubiła patrzeć degustacja wina – wcale nie z czasów Księżnej. I tak dobrze jeszcze, że dzisiaj kieliszeczek kosztuje symboliczne 2 zł. bodajże, bo wczoraj jak było za darmo, to kolejka ustawiła się aż do wejścia do zamku.
https://lh6.googleusercontent.com/-E4Al8upBeYI/U4HF17Wh9FI/AAAAAAAACy0/V1TtZa9Uywg/s720/P5020095.JPG

A podobnych winnic było jeszcze kilka.

A tu jeszcze jedno z licznych stoisk z biżuterią, Daisy nie nosiłaby takich klejnotów.
O zgrozo! Ręce mi opadały i nie mogłem fotografować.
https://lh4.googleusercontent.com/-jJcdvmAP0JA/U4HGTHgi2aI/AAAAAAAACy8/oJAMftZsjwg/s720/P5020098.JPG

A na zewnątrz hotel zamkowy z podium dla orkiestry!
https://lh4.googleusercontent.com/-XWh5zqpBAu8/U4HHNj4IhWI/AAAAAAAACzI/PmtnIr-v6SM/s720/P5020162.JPG

O tempora, o mores!

[Natasza]

W środę, 10 grudnia na Zamku Książ w Wałbrzychu wybuchł pożar. Akcję strażaków utrudniał silny wiatr. Ugaszenie pożaru trwało ponad 3 godziny. Wszyscy pracownicy jak i przebywający w zamku goście zostali ewakuowani. Przedstawiciele obiektu zwracają uwagę na sprawną reakcję obsługi Zamku Książ, którzy szybko przeprowadzili akcję ewakuacyjną. Nikomu nic się nie stało.


Dwie osoby usłyszały zarzuty nieumyślnego spowodowania pożaru na Zamku Książ w Wałbrzychu. W środę spłonął dach XIII-wiecznej budowli. Straty oszacowano na milion złotych. Jeden z mężczyzn to pracownik firmy remontującej dach. Drugi to jej właściciel. Przyczyną pożaru mogło być nieostrożne posługiwanie się palnikiem gazowym.

[Natasza]

Zamek Książ zbiera pieniądze na odbudowę spalonego dachu. Rusza publiczna zbiórka, którą prowadzić będzie współpracująca z Książem Fundacja im. Księżnej Daisy von Pless
Już udokumentowane straty przekraczają pół miliona złotych, a dokładnie obejrzano dotychczas tylko poddasze.
Prezes fundacji Mateusz Mykytyszyn mówi, że kwesta to odpowiedź na sygnały ludzi z całej Polski, którzy chcą pomóc zabytkowi. - Wielu mieszkańców całego województwa, całej Polski, zwracało się z pytaniem, jak mogą pomóc. Uruchomiliśmy specjalne konto, wystarczy dokonać przelewu internetowego z dopiskiem "Zamek Książ". Każda kwota będzie mile widziana - opisuje prezes Mykytyszyn.
Numer konta znaleźć można na stronie internetowej Radia Wrocław.