Natasza
30-12-2015, 14:43
Szlak Gocki
http://www.occur.pl/images/7339d9fa/2845bbd3/008b74ee49.jpg (http://www.occur.pl)
Szlak turystyczny przebiega z miejscowości* Masłomęcz do Kryłowa.
Masłomęcz w II-V w. był stolicą kotliny Hrubieszowskiej zamieszkiwanej przez Gotów. W dalszej części przebiega przez Mieniany i Kosmów położony w Nadbużańskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. Kolejnym etapem jest podróż przez Kolonie Kryłów obok figury św. Mikołaja z wilkiem i cudownym źródełkiem (ciekawostką jest legenda krążąca wokół figury wilka, który pozbawiony jest częściowo jednego ucha), aż do Kryłowa gdzie znajdują się ruiny zamku na wyspie, brama pałacowa, mury poklasztorne, a także zabytkowy Kościół.
„Szlak gocki" prowadzi nie tylko przez najbardziej atrakcyjne miejsca wykopalisk południowej części Kotliny Hrubieszowskiej ale również przez ciekawe miejsca krajobrazowe, historyczne i unikalne, wspaniałe relikty przyrody takie jak:
1. Masłomęcz - chata gocka; jest rekonstrukcją obiektu z IV w. po Chr. odkrytego w Hrubieszowie na Podgórzu. Całkowita jej powierzchnia użytkowa (200 m2) dzieli się na część: mieszkalną i gospodarczą. Części nadziemną odtworzono na podstawie analogii skandynawskich i mołdawskich.
*
2. Cmentarzysko gockie zniszczone ostrzałem artyleryjskim w I wojnie przecina dzisiaj szosa. Odkryto pozostałości szkieletów i drobnych przedmiotów z wyposażenia grobów z III w.
*
3. Masłomęcz „Stolica" gockiej Kotliny Hrubieszowskiej, zajmuje rozległy obszar pomiędzy szosą z Hrubieszowa do Mircza a ulicą Zieloną w Masłomęczu, sięgając Cichobórskiego Lasu.
*
W starożytności, równolegle pomiędzy nimi, przecinała ją droga. Szacuje się, że jej zabudowę mogło tworzyć nawet 200 chat, takich, jak ta zrekonstruowana. To największa osada gocka z Kotliny Hrubieszowskiej.
*
*4. Masłomęcz Za zabudowaniami gospodarstwa Mazurów, na niewielkim wyniesieniu znajdowało się rozpoznane w całości cmentarzysko. Ogrodzone płotem na planie rombu miało w środku okrągły plac. Znajdowało się na nim 556 grobów, rozmieszczanych w rzędach i na łukach. U schyłku starożytności była tutaj też mała budowla słupowa o lekkiej konstrukcji ścian (kapliczka). Zabytki z cmentarzyska można oglądać w muzeach w Hrubieszowie
i w Zamościu.
*
5. Mieniany - trasa wiedzie przez zaplecze gospodarcze masłomęckiej osady. Badano tutaj niewielką zagrodę rolną z III/IV w. W jej pobliżu odkryto w latach 50-tych XX wieku skarb monet rzymskich, które uległy rozproszeniu.
*
6. Kosmów - trasa biegnie wzdłuż rzeczki Bukowej, południowej granicy grupy masłomęckiej. Krawędź jej doliny, to był prawdziwy raj dla osadników już w epoce kamienia. Nie znamy przyczyny, dla której gockie osadnictwo nie chciało tak długo jej przekroczyć.
*
7. Kosmów U ujścia Bukowej do Bugu znajdowała się spora osada gocka, być może strzegąca tego kluczowego miejsca. Na polach pomiędzy parkiem dworskim a wsią jeszcze w XIX w. widoczne było kurhanowe cmentarzysko wczesnosłowiańskie z VII-VIII w.
*
8. Szlak prowadzi przez południową część Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, gdzie znajduje się siedlisko czapli siwej (największe na Zamojszczyźnie), wdzięczny obiekt dla obserwacji ornitologicznych.
*
9. Wschodnia strona doliny Bukowej była w czasach gockich długo „ziemią niczyją", ale penetrowaną przez Gotów intensywnie. Najprawdopodobniej dopiero w końcu IV w. podporządkowali sobie oni ten obszar na kolejne 100 lat.
*
10. Kolonia Kryłów - przy „cudownym źródełku" znajduje się kamienna figura Św. Mikołaja (naturalnej wielkości), mającego z jednej strony kosz chleba, z drugiej postać kamiennego wilka. Tradycja procesji do tego miejsca sięga połowy XIX w.
*
11. Kryłów - najstarsza wzmianka z 1473 r. (Crilov); w roku 1520 pisano o nim jako o grodzie, a w r. 1523 już na pewno był miastem.
Z wybudowanego w 1820 roku dworu Chrzanowskich zachowała się piętrowa oficyna, studnia i aleja dojazdowa. Z rozległego parku pozostała neogotycka brama. Kościół w stylu neogotyckim wzniesiono w latach 1859-1860 najprawdopodobniej w miejscu wcześniejszych świątyń drewnianych. Z klasztoru O.O. Reformatów zachowały się resztki piwnic i ogrodzenia oraz rokokowa figura św. Jana Nepomucena. Nie ma śladów po istniejących tutaj cerkwi Przemienienia Pańskiego i po synagodze. Na cmentarzu są nagrobki z pierwszej połowy XIX w.; kaplica cmentarna z 1855 r. i największy na Lubelszczyźnie grobowiec ziemny.
*
12. Kryłów Zamek Ostrorogów - zbudowany na wyspie opływanej odnogą Bugu, jak głosi legenda, w miejscu grodu wchodzącego w średniowieczu w system obronny grodów czerwieńskich. Do dzisiaj zachowały się imponujące wały okalające trójkątny majdan. Przed 1458 r. gród był w rękach księcia Romana Lubartowicza, od tej daty przeszedł na własność Mikołaja Tęczyńskiego, który zbudował zamek murowany w miejsce drewnianej warowni. Dokument z 1585 roku odnotowuje jako dziedziczkę zamku kasztelanową międzyrzecką z Tęczyńskich Ostrorogową. W 1651 roku gościł tutaj król Jan Kazimierz. W 1656 r. zamek złupili Szwedzi. W wieku XVIII twierdza popadła w ruinę. Do dzisiaj zachowały się malownicze, imponujące, nie do końca rozpoznane ruiny. Badania archeologiczne ujawniły ślady osadnictwa na wyspie przynajmniej od epoki brązu.
http://www.occur.pl/images/7339d9fa/2845bbd3/008b74ee49.jpg (http://www.occur.pl)
Szlak turystyczny przebiega z miejscowości* Masłomęcz do Kryłowa.
Masłomęcz w II-V w. był stolicą kotliny Hrubieszowskiej zamieszkiwanej przez Gotów. W dalszej części przebiega przez Mieniany i Kosmów położony w Nadbużańskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. Kolejnym etapem jest podróż przez Kolonie Kryłów obok figury św. Mikołaja z wilkiem i cudownym źródełkiem (ciekawostką jest legenda krążąca wokół figury wilka, który pozbawiony jest częściowo jednego ucha), aż do Kryłowa gdzie znajdują się ruiny zamku na wyspie, brama pałacowa, mury poklasztorne, a także zabytkowy Kościół.
„Szlak gocki" prowadzi nie tylko przez najbardziej atrakcyjne miejsca wykopalisk południowej części Kotliny Hrubieszowskiej ale również przez ciekawe miejsca krajobrazowe, historyczne i unikalne, wspaniałe relikty przyrody takie jak:
1. Masłomęcz - chata gocka; jest rekonstrukcją obiektu z IV w. po Chr. odkrytego w Hrubieszowie na Podgórzu. Całkowita jej powierzchnia użytkowa (200 m2) dzieli się na część: mieszkalną i gospodarczą. Części nadziemną odtworzono na podstawie analogii skandynawskich i mołdawskich.
*
2. Cmentarzysko gockie zniszczone ostrzałem artyleryjskim w I wojnie przecina dzisiaj szosa. Odkryto pozostałości szkieletów i drobnych przedmiotów z wyposażenia grobów z III w.
*
3. Masłomęcz „Stolica" gockiej Kotliny Hrubieszowskiej, zajmuje rozległy obszar pomiędzy szosą z Hrubieszowa do Mircza a ulicą Zieloną w Masłomęczu, sięgając Cichobórskiego Lasu.
*
W starożytności, równolegle pomiędzy nimi, przecinała ją droga. Szacuje się, że jej zabudowę mogło tworzyć nawet 200 chat, takich, jak ta zrekonstruowana. To największa osada gocka z Kotliny Hrubieszowskiej.
*
*4. Masłomęcz Za zabudowaniami gospodarstwa Mazurów, na niewielkim wyniesieniu znajdowało się rozpoznane w całości cmentarzysko. Ogrodzone płotem na planie rombu miało w środku okrągły plac. Znajdowało się na nim 556 grobów, rozmieszczanych w rzędach i na łukach. U schyłku starożytności była tutaj też mała budowla słupowa o lekkiej konstrukcji ścian (kapliczka). Zabytki z cmentarzyska można oglądać w muzeach w Hrubieszowie
i w Zamościu.
*
5. Mieniany - trasa wiedzie przez zaplecze gospodarcze masłomęckiej osady. Badano tutaj niewielką zagrodę rolną z III/IV w. W jej pobliżu odkryto w latach 50-tych XX wieku skarb monet rzymskich, które uległy rozproszeniu.
*
6. Kosmów - trasa biegnie wzdłuż rzeczki Bukowej, południowej granicy grupy masłomęckiej. Krawędź jej doliny, to był prawdziwy raj dla osadników już w epoce kamienia. Nie znamy przyczyny, dla której gockie osadnictwo nie chciało tak długo jej przekroczyć.
*
7. Kosmów U ujścia Bukowej do Bugu znajdowała się spora osada gocka, być może strzegąca tego kluczowego miejsca. Na polach pomiędzy parkiem dworskim a wsią jeszcze w XIX w. widoczne było kurhanowe cmentarzysko wczesnosłowiańskie z VII-VIII w.
*
8. Szlak prowadzi przez południową część Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, gdzie znajduje się siedlisko czapli siwej (największe na Zamojszczyźnie), wdzięczny obiekt dla obserwacji ornitologicznych.
*
9. Wschodnia strona doliny Bukowej była w czasach gockich długo „ziemią niczyją", ale penetrowaną przez Gotów intensywnie. Najprawdopodobniej dopiero w końcu IV w. podporządkowali sobie oni ten obszar na kolejne 100 lat.
*
10. Kolonia Kryłów - przy „cudownym źródełku" znajduje się kamienna figura Św. Mikołaja (naturalnej wielkości), mającego z jednej strony kosz chleba, z drugiej postać kamiennego wilka. Tradycja procesji do tego miejsca sięga połowy XIX w.
*
11. Kryłów - najstarsza wzmianka z 1473 r. (Crilov); w roku 1520 pisano o nim jako o grodzie, a w r. 1523 już na pewno był miastem.
Z wybudowanego w 1820 roku dworu Chrzanowskich zachowała się piętrowa oficyna, studnia i aleja dojazdowa. Z rozległego parku pozostała neogotycka brama. Kościół w stylu neogotyckim wzniesiono w latach 1859-1860 najprawdopodobniej w miejscu wcześniejszych świątyń drewnianych. Z klasztoru O.O. Reformatów zachowały się resztki piwnic i ogrodzenia oraz rokokowa figura św. Jana Nepomucena. Nie ma śladów po istniejących tutaj cerkwi Przemienienia Pańskiego i po synagodze. Na cmentarzu są nagrobki z pierwszej połowy XIX w.; kaplica cmentarna z 1855 r. i największy na Lubelszczyźnie grobowiec ziemny.
*
12. Kryłów Zamek Ostrorogów - zbudowany na wyspie opływanej odnogą Bugu, jak głosi legenda, w miejscu grodu wchodzącego w średniowieczu w system obronny grodów czerwieńskich. Do dzisiaj zachowały się imponujące wały okalające trójkątny majdan. Przed 1458 r. gród był w rękach księcia Romana Lubartowicza, od tej daty przeszedł na własność Mikołaja Tęczyńskiego, który zbudował zamek murowany w miejsce drewnianej warowni. Dokument z 1585 roku odnotowuje jako dziedziczkę zamku kasztelanową międzyrzecką z Tęczyńskich Ostrorogową. W 1651 roku gościł tutaj król Jan Kazimierz. W 1656 r. zamek złupili Szwedzi. W wieku XVIII twierdza popadła w ruinę. Do dzisiaj zachowały się malownicze, imponujące, nie do końca rozpoznane ruiny. Badania archeologiczne ujawniły ślady osadnictwa na wyspie przynajmniej od epoki brązu.