Zobacz pełną wersję : Zwyczaje i obyczaje
Maskarady, bale, pochody - karnawałowe szaleństwa w Czechach
W tym roku na Prażan i turystów karnawałowe zabawy czekają od 25 lutego do 9 marca, w różnych miejscach, zarówno pod gołym niebem, jak i w pałacach, muzeach, restauracjach i hotelach.
Kostium karnawałowy możemy wypożyczyć lub zakupić w pałacu Clam - Gallasa w wypożyczalni Budoir przy ulicy Husovej w centrum Pragi. Właśnie tu odbędzie się 5 marca chyba największe wydarzenie praskiego karnawału - Crystal Ball, wielki barokowy bal maskowy. Romantykom polecamy udział w karnawałowym rejsie masek po rzece Wełtawie. Niektóre restauracje praskie serwować będą nawet specjalne menu karnawałowe. Aktualne informacje o biletach wstępu, kostiumach i imprezach znajdziemy na www.carnevale.cz.
Tradycyjną czeską zabawę karnawałową doceniło w listopadzie 2010 roku UNESCO. Na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wpisany został bowiem pochód karnawałowy z Hlinecka w województwie pardubickim. W tutejszych wioskach Vortová, Studnice, Hamry czy Blatno pochody karnawałowe odbywają się, według etnografów, już od ponad 200 lat. Stroje, maski i zwyczaje przez cały ten okres pozostały niemal niezmienne. W korowodzie uczestniczą dwa rodzaje masek: ładne - w czerwonych barwach i brzydkie - w czarnych. W tym roku na pochód zapraszamy 26 lutego. Na gości czeka wesoła zabawa, tańce ludowe i wiele innych atrakcji.
Oryginalnie zabawimy się w karnawale także w miejscowości Strání na wschodnich Morawach, w Białych Karpatach. Każdego roku przybywają tu zespoły folklorystyczne z całych Czech i z zagranicy. Atrakcją okolicy jest karnawałowy taniec z mieczem. Według dawnych legend tańczyli go miejscowi zbójnicy. Obecnie uczestnicy karnawału odwiedzają tutejsze domy i w każdym wykonują taniec z ozdobionymi mieczami. W tańcu uczestniczy zawsze pięć osób, stojących w kole i gospodarz, który nadziewa później na drewniane rożno słoninę, kiełbaski, przywiązuje butelkę śliwowicy i obdarowuje nimi gości.
Barwne zabawy z korowodami masek, występami zespołów ludowych znajdziemy także na drugim końcu Czech, w położonym na zachodzie kraju regionie Chodsko. Najbardziej znane i największe uroczystości odbywają się w cztery ostatnie dni karnawału w Postřekově, a mniejsze zabawy praktycznie w każdej tutejszej wiosce.
Karnawał możemy świętować także w Skansenie Wołoskim w Rožnovie pod Radhoštěm na północnych Morawach, największym i najstarszym skansenie w środkowej Europie. Oprócz tradycyjnego korowodu masek i barwnych występów folklorystycznych na gości czekają liczne przysmaki gastronomiczne. W pierwszą sobotę karnawału (26.02.) odbędzie się tu bowiem konkurs na najlepszą kiełbaskę wołoską i najlepszy wołoski salceson.
Karnawałowa atmosfera wypełni nie tylko czeskie wioski, ale także miasta. Brno, drugie co do wielkości miasto w Republice Czeskiej, przygotowało specjalnie na okres karnawału wystawę tematyczną nazwaną Bale, tańce, karnawały. Wystawę możemy zwiedzać w Krajowym Muzeum Morawskim, w Pałacu Panien Szlachcianek. Każdego roku barwne pochody masek przemierzają Czeski Krumlov czy Telč.
winobranie w stolicy wina
Wesołe zabawy i tańce na rynku, barwne występy zespołów folklorystycznych, prezentacja tradycji winiarskich czekają na gości którzy odwiedzą w sobotę, 2 października miasto Valtice na Morawach Południowych, ulokowane bezpośrednio przy granicy czesko-austriackiej, nazywane stolicą wina.
Miejscowe restauracje zapraszają na lokalne przysmaki - gulasz na winie czy aromatyczną zupę czosnkową i oczywiście valtickie wino i burczaki, czyli słodkie, smaczne napoje z fermentującego wina.
Największą tutejszą atrakcją turystyczną, oprócz wpisanego na listę UNESCO zespołu parkowo-pałacowego Lednice-Valtice, są słynne Podziemia Valtickie - unikatowy labirynt podziemnych korytarzy łączących piwnice winne, pochodzący z XIII wieku. Całkowita długość dostępnych dla zwiedzających korytarzy i piwnic wynosi 760 metrów. W tym roku zaplanowano udostępnienie dalszych 50 metrów. Większość korytarzy znajduje się na głębokości 6-12 metrów. Valtickie podziemia skrywają ponad 1,2 miliona zabytkowych cegieł pochodzących sprzed 100 - 700 lat.
W degustacji wina i tutejszych specjałów gastronomicznych, przy muzyce może uczestniczyć jednocześnie nawet ponad 300 osób, w 11 połączonych ze sobą piwnicach winnych.
Podziemia Valtickie są czynne w lipcu i sierpniu codziennie (w godz. 10 - 22), w pozostałych miesiącach godziny otwarcia są ograniczone (maj, czerwiec, wrzesień - od poniedziałku do piątku w godz. 17 - 22, soboty 10 - 22, niedziele 10 - 18; kwiecień, październik - piątki w godz. 17 - 22, soboty 10 - 22, niedziele 10 - 18). Poza sezonem lub poza godzinami otwarcia konieczna jest telefoniczna rezerwacja.
Valtickie Podziemia regularnie organizują ciekawe imprezy, na przykład zabawne Dyniobranie (10-11.09.2010), Święto Burczaka (24-25.09.2010), czy Winobranie (02.10.2010).
Listopada i grudzień to wspaniałe miesiące na podróż do Czech dla wszystkich miłośników tak Czech, jak i jazzu.
W połowie listopada miasto Slany (ok. 36 km na północny-zachód od Pragi) już po raz czterdziesty trzeci wypełni muzyka jazzowa. W dniach od 20 do 21 listopada 2009 odbywać się tu będzie jeden z najstarszych jazzowych festiwali w Europie - międzynarodowy festiwal Slanskie Dni Jazzowe (Jazz Club Slaný (http://www.jazzclubslany.cz/)). Muzyka zabrzmi w Teatrze Miejskim, w kościele św. Gotharda, w centrum Grand i wielu innych miejscach. Perełką tegorocznego festiwalu będzie między innymi Oliver Strauch z zespołem. Czeską scenę reprezentować będzie m.in. Jiří Stivín.
Jadąc z Pragi do miasta Slany warto po drodze zatrzymać się w miejscowości Lidice, by odwiedzić tutejsze muzeum i pomnik ofiar II wojny światowej ? w 1942 roku Niemcy dokonali tu masowej egzekucji na ludności cywilnej. (Lidice-memorial (http://www.lidice-memorial.cz/))
Na cykl koncertów jazzowych zapraszamy także do klubu Stara Piekarnia w Brnie (Morawy Południowe). Dwunasta edycja festiwalu Jazz Brno 2009 potrwa do 15 grudnia. Słuchaczom zaprezentują się gwiazdy czeskiej i zagranicznej sceny (www.jazzdoregionu.c (http://www.jazzdoregionu.cz/)z , HudebnĂ* kavĂĄrna StarĂĄ PekĂĄrna (http://www.starapekarna.cz/))
Odwiedzając Morawy Południowe, słynące z największych w Czechach regionów winiarskich, koniecznie spróbujmy tutejszych win i tradycyjnych przymaków. Adresy winiarzy, winotek oraz informacje o imprezach winiarskich znajdziemy na VĂ*na z Moravy, vĂ*na z Äech (http://www.wineofczechrepublic.cz/)
wino lodowe
Siarczyste mrozy w Czechach ucieszyły nie tylko miłośników sportów zimowych. Uradowani są także winiarze. Ostra zima sprzyja bowiem produkcji wina lodowego - słodkiego deserowego trunku, wyrabianego z zamarzniętych winogron. Roczny wyrób wina lodowego z Czechach sięga kilku tysięcy litrów, co stanowi około 1 proc. całej winiarskiej produkcji. Za butelkę o pojemności 0,35 litra trzeba zapłacić od 50 do 110 złotych.
Pracownicy zakładów winiarskich "Znovin" na południu Moraw przy 20-stopniowym mrozie zbierali dzisiaj winogrona. Udało się zebrać cztery tony owoców wyjątkowej jakości - powiedział przedstawiciel "Znovinu" Antonin Zatloukal.
Ostry mróz gwarantuje, że w winogronach zamarzną kryształki wody, które w czasie odbywającego się na mrozie tłoczenia zostaną w prasie. Z wyciskanych owoców powstaje potem bardzo słodki moszcz, doskonały do wyrobu słabego wina (około 8-9 proc. alkoholu), o wysokiej zawartości cukru.
Czesi nie są przewrażliwieni na punkcie czci i honoru. Nie przeszkadza im nawet, że inna rzeźba Cernego, przedstawia prezydenta Klausa... w gigantycznym tyłku. Podśmiewują się za to z Polaków, że na świat patrzymy z wrodzona wadą, bo "w jednym oku siedzi nam etos, a w drugim patos". I że jesteśmy mistrzami świata w cierpieniu. Trudno nie zgodzić się, że potrafimy czcić tylko klęski.
Nic dziwnego, że o naszych południowych sąsiadach mówi się, że są "śmiejącymi się bestiami".
W Czechach z problemami walczy się ironią.
Więcej w książce Mariusza Szczygła "Zrób sobie raj" wydanej nakładem Wydawnictwa Czarne, 2010
- Dlaczego Unia Europejska nie chce przyznawać pieniędzy Polakom na budowę autostrad? Bo i tak wybudują za nie kościoły!
- Czy wiecie, że Czesi nakręcili film o powstaniu przeciwko Niemcom w Pradze w 1945 roku? Trwa dłużej niż samo powstanie!
Czeski dowcip o Polakach i polski o Czechach. Oba odwołują się do najmocniej zakorzenionych stereotypów o sąsiadach.
Czesi powszechnie uważają, że Polska jest krajem niemalże ultrakatolickim. W Czechach zaledwie 30 proc. mieszkańców deklaruje jakiś związek z wiarą. Papieskie pielgrzymki nie wywoływały więc takich emocji jak nad Wisłą, a gremialna obecność naszych rodaków i ich entuzjastyczne reakcje na słowa czy to Jana Pawła II, czy też Benedykta XVI utwierdziły Czechów w ich przeświadczeniu, które już w Polsce nie jest tak oczywiste, bo i u nas kościoły pustoszeją.
Polacy, z kolei powtarzają od lat, że ich południowi sąsiedzi nie są narodem walecznym, że zgodzili się bez strzału na rozbiór państwa w 1938 roku, bez większego sprzeciwu przyjęli ustrój komunistyczny i nie podjęli walki, kiedy w 1968 roku Czechosłowację najechały armie Układu Warszawskiego. Woleli siedzieć po gospodach, pić piwo i godzić się biernie na rozwój wydarzeń. Jakby za życiową zasadę wzięli sobie słowa Józefa Szwejka: "Jeszcze nigdy tak nie było, żeby jakoś tam nie było”.
Tak naprawdę mimo bliskości językowej, kulturowej i geograficznej niewiele o sobie wciąż wiemy. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że w sferze wiedzy relacje polsko-czeskie przypominają… czeski film.
Na zlot czarownic do Czech
Magiczna noc z 30 kwietnia na 1 maja, poprzedzająca uroczystość św. Filipa i Jakuba, nazywana jest w Czechach Nocą Czarownic lub Filipojakubską.
Zgodnie z wierzeniami czarownice zlatywały się o północy na sabat. Tej nocy, aby uchronić się przed złymi czarami warto było mieć przy sobie kwiat paproci lub poświęconą kredę. Na wzgórzach rozpalano ogniska, które miały odstraszać grasujące wiedźmy. Tradycja ta jest nadal żywa we wszystkich regionach Republiki Czeskiej. W Karkonoszach na przykład, wieczorem, w wigilię św. Filipa i Jakuba, gdzieniegdzie płoną ogniska, do których wrzuca się stare miotły. Spotkania przy watrach, popularne wśród młodzieży, są okazją do wspólnej zabawy.
Na rynku i w ogrodach browaru Eggenberg w Czeskim Krumlovie na małe i duże straszydła czeka wesoła zabawa taneczna przy wielkim ognisku, wykonywanie kostiumów i konkursy.
Na Palenie Czarownic można udać się w dniu 30 kwietnia na dziedziniec zamku w Ostrawie, gdzie każdy uczestnik imprezy będzie mógł się wykazać umiejętnością latania na miotle i wziąć udział w wielu innych wesołych konkursach i zabawach. Barwny pochód wiedźm z lampionami przemaszeruje 30 kwietnia przez Novą Bystřicę (Czechy Południowe), w kierunku Mnisiego Stawu (Mnišský rybník), gdzie na wszystkich czekają dzikie harce, jadło i napoje.
Miłośnicy dwóch kółek mogą wybrać się na wycieczkę w rejon Jesenika i Šumperka. Ścieżka edukacyjna zaprowadzi nas w miejsca związane z procesami czarownic, które odbywały się tutaj w XVII wieku. Na trasie, o długości 138 km, znajdziemy 20 stacji, na których umieszczone są informacje o tych strasznych wydarzeniach sprzed stuleci.
Festiwal Brno - Miasto w Centrum Europy
Tradycyjnie już na przełomie maja i czerwca festiwal Brno - Miasto w Centrum Europy inauguruje kolejny sezon turystyczny w stolicy regionu południowych Moraw.
Jak zwykle największą atrakcją festiwalu będą pokazy sztucznych ogni Ignis Brunensis, przygotowane przez firmy z Niemiec, Słowacji, Francji i Czech (21.05.-04.06.). Na publiczność czeka w sumie sześć fajerwerkowych przedstawień z muzyką, w różnych częściach miasta. Główne pokazy konkursowe odbędą się nad zaporą brneńską. Widowiska rozpoczynają się o godz. 22.30 i trwają około 20 minut. W czasie festiwalu nie zabraknie także licznych imprez dla dzieci, koncertów i przedstawień teatralnych.
Czeska Wielkanoc to obecnie przede wszystkim święto wiosny, okazja do odpoczynku i wyjazdu za miasto. Wraz z rozwojem tanich linii lotniczych do Pragi zjeżdżają na święta tysiące turystów z Europy Zachodniej.
Religijny wymiar tych najważniejszych świąt chrześcijańskich został w czeskim społeczeństwie bardzo ograniczony. Potwierdzają to badania socjologiczne, według których Czechy to jeden z najbardziej zlaicyzowanych krajów w Europie.
W czeskich domach zachowało się jednak kilka tradycyjnych zwyczajów wielkanocnych. Do najważniejszych, tak jak w Polsce, należy oczywiście malowanie wielkanocnych jaj.
W wielkanocny poniedziałek mężczyźni oraz chłopcy smagają dziewczęta i kobiety "pomlazką", czyli splecionymi witkami z wierzby zakończonymi kolorowymi wstążkami, za co w podzięce otrzymują od nich pisanki i coś mocniejszego do picia. Uderzenia "pomlazką" mają dodawać wiosennej energii oraz odmładzać.
Czeska pomlazka i kraslica
Pomlazka, czyli rózga, i kraslica, czyli pisanka - to najważniejsze symbole Wielkanocy w Czechach. Razem z oseni - zasadzonym w doniczkach tygodniowym zbożem - mają na świątecznym stole honorowe miejsce.
Wielkanocny Poniedziałek w Czechach był tradycyjnie dniem rózg z wierzbowych witek, ozdobionych kokardkami i bibułkami. Symbolicznie chłostało się nimi kobiety po łydkach.
W odróżnieniu od na ogół bezwzględnego polskiego śmigusa-dyngusa czeska "pomlazka" służy do chłosty jedynie symbolicznej. Kobiety, których tego dnia nie dotknęłaby wielkanocna rózga, czułyby się pominięte.
Tradycja święcenia pokarmów w Wielką Sobotę pozostaje w Czechach prawie w ogóle nieznana. Najczęściej dopiero w poniedziałek można zobaczyć przed kościołem kobiety z koszykami pełnymi pisanek.
Dziś już tylko na Morawach podtrzymuje się tradycję zakopywania pisanek w rogu stajni i pola, aby zapewnić sobie dobre plony.
Odwiedzając w Czechach groby najbliższych, należy postawić na nich donicę z młodym jęczmieniem.
To właśnie w Pilźnie w roku 1842 narodził się światowej sławy Pilsner Urquell. Jest to piwo, które 5.10.1842 roku uwarzył w pilzeńskim browarze bawarski piwowar Josef Groll. Już wówczas pilzeńskie piwo zachwycało swą piękną, złotą barwą, gęstą śnieżnobiałą pianą i wyjątkowym smakiem.
Na pamiątkę tego wydarzenia, każdego roku na dziedzińcu pilzeńskiego browaru (www.prazdroj.cz) odbywają sie uroczystości Pilsner Fest. Na tegorocznym festiwalu, w dniach 3.-7. 10. 2007, obok wspaniałego piwa i kuchni znaczącą rolę odegra program kulturalny. O oprawę muzyczną postarają się znane czeskie zespoły. Festiwal po raz pierwszy wykroczy poza bramy browaru a trasa browar - stadion - Muzeum Browarnictwa - rynek stanie się miejscem Olimpiady Piwnej Pilsner Urquell. Współorganizatorem tej znaczącej imprezy jest miasto Pilzno (http://info.plzen-city.cz), wstęp na wszystkie imprezy Pilsner Fest bezpłatny.
Kiedy: 3-7.10.
Zwyczaje karnawałowe pielęgnowane są nadal w wielu miejscach w Czechach.
Na wspaniałe imprezy karnawałowe tradycyjnie zaprasza stolica Czech.
Festiwal „Carnevale Praha“ odbędzie się w dniach od 10 do 21 lutego. Na scenie karnawałowej na Rynku Starego Miasta zaroi się od masek, liczne imprezy odbędą się w teatrach, galeriach, muzeach, pałacach i szkołach. Restauracje partnerskie szykują specjalne menu karnawałowe.
Podczas karnawału w wioskach odbywały się świniobicia, zima była bowiem idealną porą na przechowywanie mięsa. Również w tegorocznym karnawale czekają na nas wieprzowe przysmaki – głowizna, flaczki czy salceson. Organizatorzy czwartej edycji Karnawału Hustopečskiego, który odbędzie się w sobotę 18 lutego, zapraszają na poczęstunek i wspaniałą zabawę. Nie zabraknie korowodu masek i opowieści ludowego gawędziarza Franty Uhera. Karnawał Hustopečski jest tradycyjnie imprezą charytatywną, którą można wesprzeć na przykład dobrowolnymi datkami przy zakupie pamiątek, przysmaków czy poprzez aktywny udział w aukcji win miejscowych winiarzy. (www.hustopecskymasopust.cz (http://www.hustopecskymasopust.cz/))
Nasze gospodynie zawsze potrafiły wyczarować ze zwykłych składników wyjątkowe przysmaki, także podczas karnawału. Popularnym smakołykiem były klasyczne sosy, które do dziś są chlubą czeskiej kuchni – z polędwicy, chrzanowy, pomidorowy, koperkowy, grzybowy. Do ulubionych dań należał tak zwany kocioł karnawałowy, czyli gulasz wieprzowy. Uboższe rodziny zadowalały się plackami ze skwarkami. Amatorzy słodyczy również znaleźli coś dla siebie podczas karnawału. Na rozgrzanym tłuszczu smażono karnawałowe pączki i inne przysmaki. Niektórych smakołyków będzie można spróbować w czasie karnawału w Skansenie Wołoskim w Rožnovie pod Radhoštěm, w sobotę 11 lutego. Imprezie corocznie towarzyszą liczne konkursy, na przykład o najlepszą wołoską kiełbaskę i salceson. (www.vmp.cz (http://www.vmp.cz/))
Na Morawach na karnawał mówi się „fašank“. Znajdziemy tu wiele miejscowych zwyczajów i tradycji związanych z karnawałem. Jego zakończenie mieszkańcy Moraw świętują jednak podobnie, jak w innych regionach Republiki Czeskiej – ucztując i bawiąc się, zgodnie z powiedzeniem: Kto w karnawale za dużo pracuje, latem to odchoruje.
Przygotowania do tegorocznego Karnawału Lednickiego, który odbędzie się w sobotę 18 lutego, rozpoczęły się już jesienią. Organizatorzy uważają bowiem, że dobrą zabawę z wyśmienitym jedzeniem i piciem należy porządnie przygotować. Ze wszystkich stron unosił się będzie apetyczny zapach smażonych pączków, przysmaków mięsnych i domowej gorzałki! (www.lednickyfasank.cz) Już po raz trzeci pochód karnawałowy przemierzy centrum Ołomuńca. Powrót do tradycji karnawałowych miasto zawdzięcza tutejszej Szkole Waldorfskiej. Tegoroczna impreza odbędzie się 17 lutego. (www.waldorf-olomouc.cz (http://www.waldorf-olomouc.cz/))
W miejscowości Postřekovo w regionie Domažlicko karnawał jest wyjątkowym wydarzeniem. Impreza trwa cztery dni, niemal wszyscy mieszkańcy biorą wtedy urlop. W sobotę odbywa się bal przebierańców, w niedzielę korowód w strojach ludowych a wieczorem zabawa. W poniedziałek jest babski bal. Najważniejszym wydarzeniem karnawału jest wtorkowy korowód masek. Tegoroczne imprezy karnawałowe w Postřekovie odbędą się w dniach od 18 do 21 lutego. (www.obecpostrekov.cz (http://www.obecpostrekov.cz/))
W odległości dwóch kilometrów na południe od miasta Příbram leży górnicza gmina Bohutín, w której odbędzie się w tym roku już 85 edycja imprezy karnawałowej. Przed laty, w pierwszym pochodzie karnawałowym uczestniczyło niewielu mieszkańców. Przebierańcy chodzili po wsi zbierając przy okazji datki na nowy sprzęt gaśniczy. W miejscowych korowodach można było zobaczyć także różne alegoryczne pojazdy czy powozy konne wiozące do ślubu narzeczonych. Wierzono bowiem, że ślub w karnawale zapewni małżonkom długie i szczęśliwe życie. Karnawał zajmuje ważną pozycję w kalendarzu tutejszych imprez kulturalnych. Mieszkańcy są przekonani, że pochody karnawałowe będą odbywały się tu także za sto lat. Na tegoroczną imprezę organizatorzy zapraszają 21 lutego. (www.obec-bohutin.cz).
Nieodłącznym punktem imprez karnawałowych były korowody masek, organizowane zawsze na zakończenie karnawału, czyli w przeddzień Środy Popielcowej. Przebierańcy chodzili po domach w towarzystwie muzykantów, śpiewali żartobliwe piosenki i recytowali zabawne wierszyki. Ulubioną maską był niedźwiedź symbolizujący urodzaj. Wieczorem odbywała się zwykle zabawa, która kończyła się punktualnie o północy. Wszystkie instrumenty muzyczne musiały wówczas ucichnąć i rozpoczynał się czterdziestodniowy okres postu. Także w tym roku w wielu miejscach w Czechach organizowane są korowody i zabawy karnawałowe, na przykład w skansenie Dlaskův statek w Dolánkach koło Turnova w sobotę 11 lutego.
W pochodzie karnawałowym zobaczymy różne tradycyjne maski. (www.muzeum-turnov.cz) (http://www.muzeum-turnov.cz%29/) Na typowe uroczystości karnawałowe z barwnymi korowodami masek, występami kuglarzy, muzykantów, wspaniałą ucztą i tańcami, zaprasza Czeski Krumlov w dniach od 18 do 21 lutego. (www.ckrumlov.info (http://www.ckrumlov.info/))
Adwent zaczyna się w czwartą niedzielę przed Wigilią Bożego Narodzenia (24. 12.). W szczególności dla osób wierzących jest to czas długiego, aczkolwiek radosnego oczekiwania. Symbolem adwentu jest wieniec adwentowy, na którym w każdą niedzielę, w sumie 4 razy, wypala się jedną ze świec.
Przeddzień św. Mikołaja (5. 12.) to ulubione święto dzieci. Zaraz po zmroku na ulicach rozbrzmiewają dzwonki i łańcuchy. To idzie Święty Mikołaj ze świtą diabła i anioła odwiedzić dzieci w domu. Tym grzecznym rozdają słodycze i owoce, niegrzeczne dostaną od diabła węgiel i ziemniaki. Jest stary ale wciąż żywy zwyczaj. Grupek mikołajowych można wieczorem naliczyć z odrobiną szczęścia nawet dziesiątki.
W Wigilię Bożego Narodzenia (24. 12.) spędzisz święta na czeski sposób. Wigilię świętuje się przez jednodniowy post (kto pości, zobaczy wieczorem złote prosię przynoszące szczęście). Na jego zakończenie serwuje się kolację wigilijną (zupa rybna, karp smażony z sałatką ziemniaczaną). Po kolacja rodzinna podchodzi do choinki, pod którą leżą prezenty, które w Republice Czeskie rozdaje Dzieciątko Jezus. Po skończeniu wspólnego rodzinnego wieczoru tradycją jest udział w pasterce.
w Czechach jest wiele specjałów bożonarodzeniowych, które wiążą się z tymi świętami. Nieodłącznie wiąże się między innymi grzane wino z przyprawami i gorący miód pitny, z potraw warto spróbować strucla wigilijnego, słodkiego białego chleba zaplecionego z kilku kawałków ciasta. Jeśli dostaniesz prawdziwe domowe ciasteczka świąteczne, których przygotowanie jest dumą każdej gospodyni, będziesz czuć się jak w raju.
Sceny z jasełek mają w Czechach długoletnią tradycję. Bywało zwyczajem, że każde domostwo miało własnoręcznie wykonaną szopkę, którą się przed Bożym Narodzenie zawsze wyciągało i rozkładało. Dzisiaj można je zobaczyć w kościołach i w muzeach. Niektóre z nich są imponujące. Np. Szopka Krýza ma 1398 figur zwierząt i ludzi, 133 z nich się porusza. Szopka jest zapisana do Księgi Rekordów Guinessa. Innym przykładem ludowej rzeźby jest Szopka Třebechovicka.
Niektóre miasta (np. Český Krumlov) organizują na Święta Bożego Narodzenia żywe szopki. Pod zamkiem Karlštejn niedaleko Pragi znajduje się muzeum szopek.
Tylko jeden dzień w tygodniu wielkanocnym nosi miano wielkiego, "Wielki Piątek". Pozostałe dni określane są kolorami i tak środa jest czarna, zielony czwartek i biała sobota. W Niedzielę Palmową Czesi święcą bazie nazywając ten dzień niedzielą kwiatową. Popularną tradycją jest organizowanie w wielkim tygodniu świątecznych jarmarków, kupić tu można drewniane figurki, pisanki, cukierki oraz "pomlazke", czyli rózgę splecioną z wierzbowych gałązek. Tymi rózgami w Poniedziałek Wielkanocny chłopcy smagają dziewczyny, w zamian otrzymując pisanki lub słodycze. Do tradycyjnych czeskich potraw należą "judasze" - ciasteczka z mąki pszennej, podawane z miodem.
Czeski Reflex: czas zacząć uczyć się od Polaków
Czas przestać gardzić Polakami i zacząć się od nich uczyć - pisze w obszernym artykule na temat Polski, w kontekście Euro, czeski tygodnik "Reflex". Pismo próbuje obalić czeskie stereotypy na temat północnych sąsiadów.
"Reflex" zaczyna od przywołania krążących w Czechach stereotypów i o Polsce i jej mieszkańcach: "To naród spekulantów i geszefciarzy, którzy mają wstręt do prawdziwej pracy i zamiast jedzenia eksportują trujące śmieci. To kraj zacofany i brzydki, gdzie ludzie toną w wódce i średniowiecznych przesądach religijnych.
"Jednak być może nadszedł czas zauważyć, jak zmieniła się Polska w ciągu 20 lat. I w wielu kwestiach zaczyna nas wyprzedzać" - wybija w swym artykule pt. "Nasz polski kompleks" dziennikarz i publicysta Josef Mlejnek młodszy.
Zdaniem Mlejnka Polskę nadal można scharakteryzować jako wielki plac budowy; kraj bardzo szybko się modernizuje, a gospodarka przeżywa trwały wzrost i jako jedyna w Unii Europejskiej nie poddała się recesji w latach 2008-2009. Autor zwraca uwagę, że największy udział w polskim eksporcie ma dziś przemysł maszynowy, a w przemyśle lotniczym, który - jak podkreśla Mlejnek "przez wiele lat był czeską chlubą" - Polska Czechy dogoniła, jeśli nawet nie przegoniła.
Wiosna jest idealną porą roku na zorganizowanie wycieczki do Czech. Zapraszamy na tradycyjne jarmarki wielkanocne, które odbywają się w każdym czeskim mieście, na zamkach i w skansenach. Zakupimy tam piękne dekoracje świąteczne czy spróbujemy regionalnych przysmaków. Stolica Republiki Czeskiej zaprasza na barwny program świąteczny. Najpopularniejszą atrakcją jest coroczny jarmark wielkanocny, który odbywa się na placu Wacława, na Rynku Starego Miasta i na placu Republiki. W tym roku jarmark możemy odwiedzić od 16 marca do 17 kwietnia. Tylko na Rynku Starego Miasta stanie aż 90 stoisk z tradycyjnymi produktami czeskimi, między innymi z pisankami, koronkami, ozdobami wielkanocnymi, drewnianymi zabawkami czy kukiełkami. Na gości czekają nie tylko atrakcyjne produkty, lecz także bogaty program kulturalny, na przykład wystąpienia taneczne i muzyczne, pokazy rzemiosł dawnych, ozdabianie pisanek, wyplatanie rózg wielkanocnych i wyrób świeczek. Najmłodsi uczestnicy będą mogli wypróbować swych umiejętności w dziecięcej pracowni.
Jarmarki odbywają się także na terenie zamków i pałaców. Na zamku Žleby (www.zamek-zleby.cz) będzie można spróbować przysmaków świątecznych, przygotowanych według tradycyjnych przepisów. Zamek Hrádek u Nechanic (www.hradekunechanic.cz) zaprezentuje ciekawostki związane z historią świąt wielkanocnych, czeskimi i zagranicznymi zwyczajami świątecznymi. Ciekawy wielkanocny program szykują zamki: Křivoklát (www.krivoklat.cz), Kravaře (www.kravare.cz), Jánský Vrch (www.janskyvrch.cz), Žirovnice (www.zirovnice.cz), Pardubice (www.kcpardubice.cz), Ctěnice (www.zamekctenice.cz), Veltrusy (www.zamek-veltrusy.cz), Loučeň (www.zamekloucen.cz), Sovinec (www.hradsovinec.cz) i wiele innych.
Barwny program świąteczny czeka na dzieci i dorosłych w skansenach: malowanie pisanek, prezentowanie tradycji świątecznych, zdobienie pierniczków i inne atrakcje.
W podróż w dawne czasy zaprasza skansen w miejscowości Přerov nad Labem. Możemy posłuchać tu muzyki ludowej, upiec samodzielnie pierniczki, spróbować baranka wielkanocnego, wykonać tradycyjną rózgę czy ozdobić pisanki. (www.prerovnl.cz). Tradycyjną Wielkanoc na Wołoszczyźnie szykuje skansen w Rožnovie pod Radhoštěm (www.vmp.cz).
24-25 lipca, Holaszowice - jarmark rzemiosł ludowych, występy zespołów folklorystycznych, program dla dzieci i konkursy, np. chwytanie karpia ręką wprost z kadzi; wieś znana jest z XVIII- i XIX-wiecznych budynków w stylu tzw. wiejskiego baroku, www.holasovice.eu (http://www.holasovice.eu);
• 13-14 sierpnia, Telcz - występy szermierzy i grajków, przedstawienia teatralne i taneczne, jarmark rzemiosł, www.telc.eu (http://www.telc.eu);
• 20-21 sierpnia, Trzebicz - jarmark, pochód w strojach z epoki, muzyka (http://fm.tuba.pl/) i tańce, a także świętowanie siódmej rocznicy wpisu zabytkowych obiektów na listę UNESCO, www.trebic.cz (http://www.trebic.cz);
• 26-31 sierpnia, Praga - Jarmark Praski to jeden z największych festiwali folklorystycznych w Czechach, w programie m.in. występy zespołów muzycznych z całego świata, degustacja specjałów kuchni czeskiej, www.pjarmark.cz (http://www.pjarmark.cz/), www.prague-info.cz (http://www.prague-info.cz/).
Powered by vBulletin™ Version 4.1.1 Copyright © 2024 vBulletin Solutions, Inc. All rights reserved.
Spolszczenie: vBHELP.pl - Polski
support vBulletin