Szlaki Papieskie w Polsce

[jacky]

Kopia Górka w KrościenkuDom centralny Ruchu Światło-Życie, znanego w całej Polsce pod nazwą Oaza, założonego w latach pięćdziesiątych przez ks. Franciszka Blachnickiego – dziś kandydata na ołtarze. kard. Wojtyła był częstym gościem na zgromadzeniach Ruchu. 11 czerwca 1973 r. poświęcił figurę Niepokalanej Matki Kościoła.
Tylmanowa (395 m n.p.m.)
Wieś w dolinie Dunajca na pograniczu Gorców i Pasma Radziejowej. Kościół drewniany pw. św. Mikołaja z 1756 r. Kalwaria na skalistym wzniesieniu Baszta. Rezerwat przyrody Kłodne. Z Tylmanowej przez Błyszcz (945 m n. p. m.) dojście do Szlaku Papieskiego „Powtórka z geografii”. Na Suchym Groniu, zwanym Błyszczem, 16 sierpnia 1972 r. kard. Karol Wojtyła odprawił Mszę św. dla 700 osób z 25 oaz. Na pamiątkę wzniesiono tu kapliczkę. Ksiądz Kardynał bywał w Tylmanowej na spotkaniach oazowych przy ognisku. Podobnie jak Ochotnica, było to – i jest nadal – popularne miejsce rekolekcji oazowych.
Ochotnica (390-1000 m n.p.m.)
Położona w sercu Gorców, w dolinie rzeki Ochotnica, jedna z najdłuższych w Polsce wieś letniskowa, Podzielona na Dolną i Górną.
W Ochotnicy Dolnej – siedziba gminy i drewniany kościół parafialny pw. Znalezienia Krzyża Świętego, wzniesiony w 1816 r. na miejscu poprzedniego. Zabytkowe wyposażenie świątyni pochodzi z kościoła pofranciszkańskiego w Starym Sączu. Świątynię otacza lipowy starodrzew. We wsi sporo starych zabytkowych domów i zabudowań gospodarczych. Na terenie parafii znajdują się szczyty Gorc i Lubań, które wielokrotnie, w różnych porach roku, przemierzał ksiądz, a potem kard. Karol Wojtyła. Na pamiątkę tego corocznie odprawiane są tu Msze św. w intencji Jana Pawła II: na rozpoczęcie sezonu wakacyjnego – 29 czerwca o godz 16.00 przy kapliczce pod szczytem Gorca, a na zakończenie sezonu – w sierpniu na szczycie Lubania. Ks. Karol Wojtyła był także w ochotnickim kościele, w dawnej plebanii, odwiedzał też goszczących tu prywatnie, m.in. w 1972 r. w os. Polisiówka – znajomych z krakowskiego Środowiska. Przy kościele znajduje się głaz-pomnik upamiętniający turystyczne wędrowanie ks. Karola Wojtyły po okolicznych górach, położony i poświęcony w święto Apostołów Piotra i Pawła w 2003 r.
W czasie wojny Ochotnica zasłynęła z działalności partyzanckiej, z bohaterskiej obrony oraz krwawej wigilii, w czasie której Niemcy zamordowali 56 jej mieszkańców.
Msze św. w niedziele i święta: 7.00, 9.00, 11.00, 16.00; Młynne – 13.30.
Ochotnica Górna – w parafii wydzielonej na początku XX wieku z Ochotnicy Dolnej znajduje się nowy kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W przysiółku Skałka u gospodarza Janczury na przełomie stycznia i lutego 1955 r. był na zimowisku wraz z grupą przyjaciół kard. Karol Wojtyła. Z tego miejsca wędrował na nartach na Turbacz i Lubań. Fakt ten upamiętnili uczestnicy zimowiska tablicą umieszczoną na ścianie domu. 50. rocznicę tego pobytu parafia Ochotnica Górna uczciła uroczystą Mszą św. sprawowaną w tutejszym kościele oraz wytyczeniem Szlaku Papieskiego z Przełęczy Knurowskiej przez osiedle Skałka na Turbacz. W Ochotnicy ks. Karol Wojtyła przebywał wielokrotnie.
Msze św.: 7.00, 9.00, 11.00, 17.00; Jamne –14.30 (latem).

[jacky]

StudzionkiOsiedle na głównym grzbiecie pasma Lubania na wschód od Przełęczy Knurowskiej (846 m n. p. m.). Kilka prywatnych stacji turystycznych. W 1955 r. przed podejściem na Lubań ks. Karol Wojtyła z grupą przyjaciół zatrzymał się tu na nocleg.
Kamienica (460 m n.p.m.)
Wieś letniskowa na pograniczu Gorców i Beskidu Wyspowego nad rzeką Kamienicą. Pierwsza lokacja w 1297 r., ponowna w 1330 r. przez starosądeckie klaryski. W okresie zaborów w 1782 r. dobra Klarysek zostały skonfiskowane i Kamienica przeszła w ręce Szalayów, a następnie Marszałkowiczów. W czasie II wojny kamienica była wielokrotnie pacyfikowana. Przez przełęcz między Cichoniem i Ostrą wieś łączy z Limanową malownicza szosa. Tędy też przebiega trasa przelotowa Kraków – Szczawnica przez Mszanę Dolną. Z dawnych czasów pozostało nieco starodrzewu w podworskim parku, pałacyk późnoklasycystyczny, kaplica Szalayów na miejscowym cmentarzu oraz XIX-wieczne zabudowania. Stąd ks. Karol Wojtyła odjeżdżał autobusem do Krakowa w 1953 r., po zakończeniu wycieczki w Gorce.
Szczawa (520 m n.p.m.)
Duża, atrakcyjna wieś letniskowa i zimowisko na pograniczu Gorców i Beskidu Wyspowego, u ujścia do Kamienicy potoku Głębieniec. Występują tu duże ilości wód mineralnych – stąd nazwa wsi. Podobnie jak Kamienica, Szczawa należała do starosądeckich Klarysek. W okresie okupacji hitlerowskiej w przysiółku Polanki mieściła się kwatera dowództwa I Pułku Strzelców Podhalańskich AK. W parafii Szczawa są dwa kościoły: pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa – drewniany z 1958 r., związany z tradycją walk AK w Gorcach, oraz nowy murowany, z 2002 r. Przy starym kościółku corocznie w niedzielę po 15 sierpnia odbywa się odpust partyzancki, poprzedzony w wigilię uroczystości festiwalem pieśni partyzanckich AK. Zarówno w Kamienicy, jak i w Szczawie ks. Karol Wojtyła bywał turystycznie i jako duszpasterz.
Msze św. w niedziele i święta: 7.00, 9.00, 11.00, 17.00.
Szlaki Papieskie w Gorcach i Beskidzie Wyspowym były pomyślane jako dar serca dla Ojca Świętego Jana Pawła II od mieszkańców Krakowa i gór. Uroczyste ich otwarcie, połączone z odsłonięciem i poświęceniem pamiątkowego głazu, miało miejsce w parku Zdrojowym w Rabce Zdroju 26 maja 2003 r.
Realizacja pomysłu oznaczenia Papieskich Szlaków w Gorcach i Beskidzie Wyspowym stała się możliwa dzięki zaangażowaniu społeczności lokalnych, duszpasterzy parafii na trasie szlaku, Oddziału PTTK w Limanowej, władz i samorządów gminnych i powiatowych: Rabki Zdroju, Limanowej, Mszany Dolnej, Nowego Targu, Krościenka n. Dunajcem, Słopnic, Raby Wyżnej, Lubnia, Ochotnicy Dolnej, Dobrej, Łukowicy, Tymbarku, Kamienicy. W skład Komitetu Organizacyjnego Szlaków Papieskich weszli: Urszula i Tadeusz Własiukowie z Krakowa – pomysłodawcy, ks. Jan Zając – Kapelan Leśny – MOREKO na Śnieżnicy, Monika Gacek – przewodnik beskidzki Oddział Nowy Targ, Andrzej Adam Zelek – Pełnomocnik ds. Promocji, Integracji i Informacji Europejskiej Urzędu Miasta Rabka-Zdrój, ks. Stanisław Wojcieszak – proboszcz parafii Ochotnica Dolna, Anna i Tadeusz Kochańscy z Krakowa. Konsultacją służył: ks. prof. Maciej Ostrowski – Duszpasterz Turystów Archidiecezji Krakowskiej.
Sponsorem medialnym jest od początku Tygodnik Katolicki Niedziela.
Opracowanie tekstu i zdjęcia:
Urszula Własiuk – Fundacja Szlaki Papieskie.
Fundacja Szlaki Papieskie
ul. Prof. A. Bochnaka 2, 30-698 Kraków
tel. +48 (12) 654 90 96, tel./fax +48 (12) 659 71 73
szlakipapieskie@galaxy.krakow.pl

[jacky]

Szlakami Papieskimi na Lipowską
Urszula J. Własiuk

Fot. Tadeusz Własiuk

Całe jego życie to piękne wspomnienie, a ja miałem szczęście blisko mu towarzyszyć. Pozostawił nam wielkie dziedzictwo doktrynalne i moralne, ale i swoją osobę, ponieważ ktoś taki jak on przemawia nawet wtedy, gdy nie mówi
Kard. Stanisław Dziwisz
Ojciec Święty Jan Paweł II kochał wszystkie polskie góry, ale Beskid Żywiecki, bliski rodzinnym Wadowicom, a więc znany od dziecka – był szczególnie bliski ks. Karolowi Wojtyle. Znał go o każdej porze roku – latem i zimą, ale też i wiosną. W czasie audiencji u Ojca Świętego – wiosną 1980 r. – ks. Józef Piotrowski, proboszcz w Ujsołach, nieżyjący już dzisiaj, usłyszał: „ale teraz tam, pod Lipowską, musi być ładnie”.
Parafianie z wiosek na Żywiecczyźnie pamiętają liczne wizyty duszpasterskie Księdza Biskupa – potem już Kardynała. Cisiec zawdzięcza mu kościół, o którego budowę walczył z władzami, ale tylko kilka osób ze Środowiska było z nim przez kilka dni w lutym 1958 r. na Hali Lipowskiej nad Węgierską Górką, Milówką i Ujsołami. Wspólnie zachwycali się wielkimi białymi przestrzeniami iskrzącego się śniegu, podziwiali barwne smugi cieni o zmierzchu i wspaniałe widoki aż po Tatry, uczestniczyli w Mszach św. odprawianych przez Wujka w pokoju schroniska i z nim rozmawiali. Radosny i młody ks. Karol Wojtyła zjeżdżał z Lipowskiej na nartach, a Jerzy Ciesielski wołał żartobliwie: „Ej, Wujek, styl wadowicki”. W pamiętniku jednej z uczestniczek zanotował: „W górach chodź zawsze tak, aby nie gubić znaków”. Można się domyślać, że nie chodziło tu tylko o znaki malowane na drzewach, ale o głębsze przemyślenia, o szlak życia.
Byli tam
Z grupki narciarzy szusujących na Lipowskiej nie żyje ks. Karol Wojtyła – Jan Paweł II, którego świat już ogłosił świętym. I Jerzy Ciesielski – dzisiaj kandydat na ołtarze, towarzyszył ks. Karolowi Wojtyle, z którym był zaprzyjaźniony, w wielu wędrówkach górskich, także na Lipowską. Student, potem wykładowca Politechniki Krakowskiej, absolwent także drugiej uczelni – Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego był zamiłowanym turystą, sportowcem, należał do harcerstwa. Wzorowy mąż, ojciec trójki dzieci – zginął tragicznie, z dwojgiem z nich, na Nilu. Studenci na uczelni w Sudanie, gdzie wykładał, mówili o nim „Boży Człowiek”. Kard. Wojtyła powiedział w czasie pogrzebu: „Chrześcijanin XX wieku, życiem swym dał świadectwo Boga i bliźniego”. A kard. Stanisław Nagy mówił o tej przyjaźni: „On słyszał dobrze, jak bije rytm serca Karola Wojtyły i odwrotnie – Karol Wojtyła dobrze słyszał tonację bicia serca Jerzego Ciesielskiego”.
Nie żyją Maria Bucholc i Marian Wójtowicz – zdolny inżynier mechanik, który wstąpił do albertynów, pracował z niewidomymi w Laskach, w domu pomocy społecznej w Pcimiu oraz w Krakowie i na Kalatówkach w Zakopanem, gdzie zasłynął z dobroci i świętości. I Magdalena Pikuła-Zielińska, lekarz psychiatra – zginęła w wypadku w Rzymie.
Ks. Włodzimierz Kiwerski – jest proboszczem w Mętkowie w powiecie chrzanowskim. Sprawuje posługę duszpasterską w kościele przeniesionym tam z Niegowici; to w tej parafii ks. Karol Wojtyła był przez rok wikarym. Na Lipowską wrócił ks. Wojtyła na narty jeszcze raz – w styczniu 1970 r.
Ocalić ślady
Szlak Papieski na terenie Beskidu Żywieckiego ustaliła Fundacja Szlaki Papieskie na podstawie pracy zbiorowej Środowiska „Zapis drogi”, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2005, oraz licznych wywiadów i zapisów w księgach parafialnych. Pierwszy w diecezji żywieckiej był Szlak Papieski w Węgierskiej Górce.
Rozpoczyna się na placyku w centrum wsi, który został estetycznie zagospodarowany i otrzymał imię Jana Pawła II. Stanął na nim pamiątkowy głaz z papieskim pastorałem i mosiężną tablicą upamiętniającą przyjęcie przez Ojca Świętego honorowego obywatelstwa gminy oraz cytatem: „W górach chodź zawsze tak, aby nie gubić znaków”. Na placyku posadzono 27 świerków symbolizujących lata pontyfikatu Jana Pawła II i dąb z żołędzia przez Papieża poświęconego. Zostały też oznaczone budynki i miejsca na terenie gminy, które kard. Karol Wojtyła odwiedził w czasie wizytacji duszpasterskich. Szlak górski prowadzi halami z Węgierskiej Górki przez Cięcinę – Romankę – Lipowską – Boraczą – Prusów – Palenicę; kończy się przy kościele pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Ciścu. Oznaczenie Szlaku Papieskiego – sfinansowane przez Urząd Gminy – powstało z inicjatywy Tadeusza Gołucha, mieszkańca wsi współpracującego z Fundacją Szlaki Papieskie.
Następny był Szlak Papieski w Ujsołach. Rozpoczyna się w centrum wsi obok kościoła pw. św. Józefa Robotnika i prowadzi przez przysiółki: Głębokie – Złatną – Złatną Hutę– Rysiankę na szczyt Lipowskiej; na odcinku Złatna Huta – Lipowska wiodą stacje pierwszej w Polsce „Drogi Światła” – czyli nabożeństwa wielkanocnego ustanowionego przez Jana Pawła II, wzorowanego na stacjach Drogi Krzyżowej. Składa się na nią czternaście stacji, opartych na tekstach Ewangelii i Dziejów Apostolskich, opowiadających o spotkaniach zmartwychwstałego Jezusa z bliskimi Mu ludźmi (uczniami, niewiastami, Marią Magdaleną). Stacje są oznaczone w terenie głazami z mosiężną tablicą z wyrytymi na nich nazwami stacji, insygniami papieskimi i wizerunkiem Ojca Świętego. Z Hali Lipowskiej – Szlak Papieski przez Boraczą – Redykalną – Zapolankę i Kręcichwosty schodzi do Ujsół i pętlą przez Muńcuł – Kotarz – Rycerzową – Hytrową – Morgi – Soblówkę znów do nich powraca. Oznaczenie Szlaku Papieskiego – sfinansowane przez Urząd Gminy Ujsoły – powstało z inicjatywy wójta Tadeusza Piętki współpracującego z Fundacją Szlaki Papieskie.
Poświęcenie szlaków
Podczas starannie przygotowanych uroczystości – oba Szlaki Papieskie otworzył i poświęcił jesienią 2006 r. ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej bp Tadeusz Rakoczy. Warte podkreślenia jest duże zaangażowanie w wytyczenie Szlaków parafii, mieszkańców i miejscowych instytucji. W uroczystościach w centrum Węgierskiej Górki i na Hali Lipowskiej, oprócz oficjalnych gości, brała liczny udział młodzież – uczniowie z okolicznych szkół i harcerze. Pierwszy raz przemierzono też Drogę Światła. W terenie Szlaki zostały oznaczone błękitnymi tablicami i żółtymi na niebieskim tle znakami: krzyżyk wsparty na trójkącie symbolizującym Mons Sanctorum. Starannie wykonane oznaczenie tras to zasługa Tadeusza Gołucha.
Szlaki Papieskie na ziemi żywieckiej są dowodem pamięci, piękną odpowiedzią jej mieszkańców na serdeczne słowa pożegnania Jana Pawła II z mieszkańcami Żywiecczyzny: „Polecam was Matce Chrystusowej w sanktuariach położonych u podnóża Beskidów, Babiej Góry, Pilska i na całej polskiej ziemi”.

[jacky]

Szlak papieski w Ujsołach
By nie gubić znaków
Ks. Piotr Bączek
Otwarcie i poświęcenie Szlaku Papieskiego w Ujsołach
Archiwum

12 lutego 1958 r. do schroniska na Halę Lipowską wędruje grupa turystów. Gdy docierają na szczyt, okazuje się, że nie wszyscy doszli – część z nich wybrała inną drogę. Gdy wreszcie spóźnieni dołączają do reszty, jeden z oczekujących prosi o pamiętnik. Pisze w nim słowa: „W górach chodź zawsze tak, aby nie gubić znaków”. Podpisuje krótko: „Wujek”.
Taki ślad pozostawił po sobie na Hali Lipowskiej w Beskidzie Żywieckim późniejszy Papież Jan Paweł II. Dla upamiętnienia tamtej wycieczki i wielu innych wizyt Karola Wojtyły w Ujsołach powstał kolejny Szlak Papieski na terenie diecezji bielsko-żywieckiej. 12 października poświęcił go ordynariusz diecezji – bp Tadeusz Rakoczy. W uroczystości poświęcenia wzięli udział przedstawiciele lokalnych władz samorządowych, kapłani z pobliskich parafii oraz licznie zgromadzeni wierni.
Szlak rozpoczyna się w centrum Ujsoł, obok parafialnego kościoła pw. św. Józefa Robotnika, i zatacza pętlę długości 52 km. Trasa podzielona jest na dwie części: wędrując pierwszą, można dotrzeć na Halę Lipowską (1324 m n.p.m.), druga prowadzi na Halę Rycerzową (1226 m n.p.m.). Organizatorzy zadbali o właściwą promocję – turyści, którzy wybiorą się w drogę, mogą zaopatrzyć się w informacyjny folder, na którym wydrukowano mapę. Wydano także okolicznościową broszurę: „Między Lipowską a Rycerzową, czyli Karol Wojtyła wśród nas”. Na dwudziestu sześciu stronach znajdują się wypisy z parafialnej kroniki oraz archiwalne fotografie, dokumentujące pobyt kard. Karola Wojtyły w Ujsołach. – Każdy, kto do nas przyjedzie, może nabyć wszystkie materiały dotyczące szlaku w budynku Gminnego Centrum Informacji, które mieści się w odrestaurowanej organistówce – mówi wójt gminy Tadeusz Piętka. – Informacje będą też dostępne na naszej internetowej stronie – dodaje.
Na najbardziej urokliwej i malowniczej części Szlaku Papieskiego wytyczono Drogę Światła. Droga Światła jest ustanowionym przez Jana Pawła II wielkanocnym nabożeństwem, wzorowanym na tradycyjnej Drodze Krzyżowej. Opowiada o wydarzeniach, które dokonały się w okresie od zmartwychwstania Chrystusa aż do zesłania Ducha Świętego. Każda stacja ma formę skalnego głazu. Na kamieniu umieszczona jest mosiężna tablica, na której widnieją insygnia papieskie, wizerunek Ojca Świętego, nazwa stacji i jej motyw przewodni zaczerpnięty z Ewangelii. Mimo że Droga Światła prowadzi na szczyt o wysokości 1324 m n.p.m., to jednak – jak zapewnia wójt – trasa jest tak wytyczona, że podołają jej wszyscy. – Wiek tych, którzy wędrowali z nami 12 października br., zamykał się w przedziale od 2 do 80 lat. Myślę, że nie ma obaw, iż osoby starsze czy w średnim wieku nie mogłyby jej pokonać. Stacje są tak rozłożone, że umożliwiają niezbyt forsowny marsz. Medytacja i modlitwa powodują ponadto, że naprawdę czujemy się odprężeni i silni – zapewnia Tadeusz Piętka.
Karol Wojtyła bywał w Ujsołach wiele razy. Pierwsza informacja o jego pobycie sięga właśnie 1958 r., kiedy to wraz ze studentami wędrował na Halę Lipowską. Parafialne kroniki dokumentują wizyty Kardynała od 1968 r. aż do 1972 r. Przyszły papież odwiedzał Ujsoły zarówno w celach duszpasterskich, jak i turystycznych.
Szlak w Ujsołach jest już drugim wytyczonym i oznakowanym Szlakiem Papieskim w Beskidzie Żywieckim na terenie diecezji bielsko-żywieckiej. Pierwszy – Papieski Szlak Pasterski, na trenie gminy Węgierska Górka, wraz ze skwerem i pomnikiem – obeliskiem ku czci Papieża, poświęcił bp Tadeusz Rakoczy we wrześniu br. Zarówno jeden, jak i drugi szlak utworzono pod patronatem Fundacji Szlaki Papieskie.

[jacky]

Śladami „Błękitnego Generała” 1. Śladami „Błękitnego Generała”
Urszula Własiuk
Matka Boża Hallerowska
Archiwum

Płaskowyż Draboża leży w zachodniej części Pogórza Wielickiego, na południowy zachód od Skawiny. Granice Płaskowyżu wyznaczają rzeki: Skawinka na wschodzie, Skawa na zachodzie, Wisła na północy i Kleczówka ze Skawinką na południu. Równoleżnikowo przecina go główny grzbiet – Pasmo Draboża, zwane też Niedźwiedzim; jego najwyższą kulminacją jest Draboż (435 m n.p.m.).
Ziemie te za czasów Bolesława Chrobrego weszły w skład państwa polskiego.
Trasą: Przytkowice – Draboż – Brzeźnica wędrował ks. Karol Wojtyła ze Środowiskiem 6 listopada 1955 r.* Do Brzeźnicy grupa młodych z ks. Wojtyłą przyjechała pociągiem z Krakowa. Wspomnienie tej wycieczki jest fragmentaryczne, szczegóły zatarł czas. Prawdopodobnie byli wtedy też w Kopytówce, a wędrówkę zakończyli w Kalwarii Zebrzydowskiej.
Jest to bardzo przyjemny, spokojny szlak rowerowy, urozmaicony atrakcyjnymi widokami, mnogością ciekawych, starych kapliczek.
Z Krakowa do Kalwarii Zebrzydowskiej trasą: Skawina – Radziszów – Krzywaczka przejeżdżał papamobilem Jan Paweł II w czasie pielgrzymki do Polski w 2002 r., gorąco witany na całej trasie przez rzesze pielgrzymów.
Przez ten teren biegnie linia kolejowa Pociągu Papieskiego: Kraków – Skawina – Kalwaria Zebrzydowska – Wadowice, poświęconego przez Benedykta XVI w maju 2006 r.
Radziszów
W miejscowym kościele pw. św. Katarzyny i św. Wawrzyńca stoi chrzcielnica, przy której był ochrzczony gen. Józef Haller. Na cmentarzu jest grób rodzinny Hallerów; spoczywa w nim także matka i siostry Generała – Ewa i Anna. Anna Hallerówna uczyła języka polskiego w seminarium nauczycielskim w Mysłowicach, była katechetką, organizatorką życia narodowego i religijnego na Ziemiach Odzyskanych. Pogrzeb Anny prowadził 9 kwietnia 1969 r. kard. Wojtyła.
W kościele w Radziszowie gen. Józef Haller był kilkakrotnie przy okazji odwiedzin matki w rodzinnych Jurczycach, należących do tej parafii: 28 maja 1919 r. po powrocie z Francji oraz w sierpniu 1929 r. – w uroczystość założenia Bractwa Różańcowego im. św. Jana. Podpis w kronice parafii Generał złożył 7 listopada 1929 r. W Radziszowie dwukrotnie był też kard. Stefan Sapieha; 22 lipca 1924 r. przyjechał automobilem z Tyńca, gdzie odpoczywał, oraz w maju 1939 r., odwiedzając wówczas kościół i szkołę, mieszczącą się w dawnym pałacu Dzieduszyckich.
Bp Karol Wojtyła odwiedził parafię w Radziszowie w dniach 5-6 czerwca 1960 r. w ramach wizytacji dekanatu skawińskiego; 27 maja 1961 r. wizytował parafię Radziszów; 4 listopada (imieniny Karola) 1968 r. uczestniczył w uroczystości symbolicznego Nawiedzenia w postaci pustych ram i świecy: „(...) dziekan Stanisław Kowalski złożył Księdzu Kardynałowi życzenia imieninowe (...) księża udali się na plebanię, gdzie spożyli skromny posiłek” (kronika parafii). Mała dziewczynka – Marysia Pająkówna recytowała wówczas wierszyk ułożony na powitanie Księdza Biskupa, który tak Mu się spodobał, że poprosił o karteczkę z wierszykiem i schował do kieszeni. Parafianie pamiętają ks. Wojtyłę także jako pielgrzyma wędrującego z przystanku kolejowego samotnie lub z grupą młodych – starym szlakiem pielgrzymkowym przez Leńcze – do Kalwarii Zebrzydowskiej. Raz wstąpił do jednego z domów w Radziszowie, do babci Marysi, na kwaśne mleko i domowy chleb.
W dzienniku podróży na Filipiny i do Australii w lutym 1973 r. kard. Wojtyła odnotował: „(...) przybyli do mnie państwo Hallerowie (w Perth) w związku ze sprawą pamiątek po swym ojcu śp. Józefie Hallerze. Rodzina Hallerów jest związana z Jurczycami, parafia Radziszów w archidiecezji krakowskiej”.

[jacky]

Śladami „Błękitnego Generała” 2.
Matka Boża Hallerowska
Oryginał obrazu znajduje się w późnogotyckiej farze pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku Mazowieckim. Namalował go na początku XX wieku Jan Czesław Moniuszko (syn kompozytora) i nazwał Wizerunkiem Panny Maryi Dziewicy ulatującej z Aniołkami (zwana jest także Matką Bożą Mińską, Anielską, Panią Hallera). Matka Boża jest na tym obrazie przedstawiona jako jasnowłosa młoda kobieta w błękitnym płaszczu i białych szatach, unoszona przez anioły do nieba. 7 sierpnia 1920 r. gen. Haller, wychodząc z kościoła po Mszy św., w której uczestniczył przed Bitwą Warszawską, zatrzymał się przed tym obrazem i długo się modlił. Wzruszony proboszcz – ks. Jan Sobolewski podarował Generałowi masywny stalowy ryngraf, aby nosił go na sercu jako ochronę przed kulami wroga. 10 dni później na mińskim rynku Generał uścisnął rękę Marszałkowi Piłsudskiemu, po czym wraz z nuncjuszem apostolskim Achillesem Rattim (późniejszym Piusem XI) i gen. Charles’em de Gaulle’em (późniejszym prezydentem Francji) długo klęczał tu, dziękując za Cud nad Wisłą; jako wotum zawiesił ryngraf obok obrazu Matki Bożej. Podczas okupacji do Matki Hallera tradycyjnie modlili się żołnierze nowo przyjęci w szeregi AK i NOW. 17 sierpnia 2000 r. obraz został ukoronowany przez prymasa kard. Józefa Glempa koroną, poświęconą w katedrze warszawskiej przez Jana Pawła II w 1999 r.
Kopię obrazu Pani Hallera, znajdującą się w kościele w Radziszowie, namalowała Małgorzata Czernik na zamówienie obecnych właścicieli dworku w Jurczycach – Elżbiety i Mariana Krawczyków.
W czasie pielgrzymki do Polski – 19 sierpnia 2002 r. Jan Paweł II, udając się papamobilem z Krakowa przez Skawinę do Kalwarii Zebrzydowskiej, zatrzymał się o godz. 9.50 przy starym kościółku w Radziszowie, gdzie witały go rzesze wiernych i transparent z prośbą: „Pobłogosław, Ojcze Święty, Matkę Bożą Hallerowską”. Ojciec Święty powiedział: „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! Pozdrawiam parafię Radziszów i błogosławię obraz Matki Bożej Hallerowskiej, związanej z nazwiskiem generała Hallera. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Szczęść Boże!” – i uczynił nad obrazem znak krzyża. W miejscu zatrzymania się Ojca Świętego w 2003 r. została położona pamiątkowa tablica wykonana przez Bronisława Chromego.
Istnieją jeszcze dwie kopie obrazu, wykonane przez Halinę Wasyl – obie pobłogosławione przez Ojca Świętego w Watykanie 17 września 2003 r.: jedną otrzymał Ojciec Święty w darze od parafian z Radziszowa i Jurczyc, druga zamówiona przez małżeństwo Krawczyków wróciła do dworu Hallerów do Jurczyc. Na audiencji obecni byli także parafianie z Mińska Mazowieckiego, gdzie znajduje się oryginał; 17. każdego miesiąca w tamtejszym kościele odprawiana jest Msza św. dziękczynna za tę audiencję.
Obraz z kościoła w Radziszowie posiada koronę identyczną jak oryginał, pobłogosławioną przez Jana Pawła II razem z obrazem w czasie przejazdu w 2002 r. – dar parafii z Mińska.
Msze św. w dni powszednie: 6.30, 18.00 (zimą: 17.00); w niedziele i święta: 7.30, 8.45, 10.00, 11.20, 17.00. W sezonie letnim nie ma Mszy św. o 11.20.
W rocznicę przejazdu Jana Pawła II przez Radziszów odprawiana jest Msza św. w jego intencji o godz. 18.00.
Polanka Hallera
Wioska nieopodal Skawiny. Niegdyś własność opata tynieckiego. Od schyłku XVIII wieku, gdy posiadłość kupił Marcin Alojzy Haller – Polanka była siedzibą rodu Hallerów von Hallenburg. Jej ostatnim właścicielem był gen. Stanisław Haller, brat cioteczny gen. Józefa Hallera. Majątek w Polance, największy w okresie międzywojennym w okolicach Krakowa, został upaństwowiony w 1945 r. Zachował się klasycystyczny dwór z 1. poł. XIX wieku.
Jurczyce
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1365 r. Do 1772 r. była własnością klasztoru Kamedułów na Bielanach. Po kasacji zakonu Austriacy sprzedali posiadłość rodzinie Jordanów. W 1867 r. wieś kupił Henryk Haller. Brat Henryka – Cezary walczył i poległ w obronie Śląska Cieszyńskiego w 1919 r. w Kończycach Małych. W Jurczycach urodził się gen. Józef Haller, syn Henryka i Olgi z Tretterów. W rękach rodziny Hallerów majątek pozostał do 1945 r. Gen. Józef Haller przyjeżdżał tu w odwiedziny do matki. Zachował się dwór drewniany, parterowy, z szeroką werandą na drewnianych słupach. Starsza część pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku, nowsza została dobudowana od strony zachodniej w XX wieku.
Jan Paweł II w Skawinie
To była historyczna chwila. Wspomina ks. Tomasz Pilarczyk: 19 sierpnia 2002 r. o godzinie 9.30 Papież Jan Paweł II, przejeżdżając szlakiem Miłosierdzia Bożego z Krakowa do sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej, zatrzymał się w Skawinie. Miejscem spotkania Papieża ze zgromadzonymi tłumnie mieszkańcami Skawiny było Wzgórze Miłosierdzia obok kościoła i ulica łącząca dwa wielkie osiedla parafii Miłosierdzia Bożego: Bukowskie i Ogrody. To krótkie zatrzymanie się Ojca Świętego pozwoliło mu zobaczyć piękny, nowoczesny kościół pw. Miłosierdzia Bożego, na którego budowę on, jako kardynał krakowski, dał pozwolenie. Przemówił wtedy do licznie zgromadzonych skawinian. Jan Paweł II pobłogosławił obraz Chrystusa Miłosiernego (kopia autorstwa Jerzego Kumali), który został po odjeździe Ojca Świętego przeniesiony do ołtarza głównego nowego kościoła, a także krzyż przeznaczony do reprezentacyjnej sali miejskiego ratusza, drewniany krzyż z harcówki kręgu Czerwony Mak oraz pamiątkowy krzyż harcerski, przekazany przez nestora skawińskiego harcerstwa – druha Władysława Zielińskiego do Izby Pamięci prowadzonej przez ten krąg.
* Zapis drogi... Wspomnienia o nieznanym duszpasterstwie księdza Karola Wojtyły (fragment), Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2005.
Podziękowanie dla Pani Haliny Wasyl ze Stowarzyszenia „Nasz Radziszów” za pomoc w ustalaniu danych historycznych.
U. W.

[Natasza]

Szlakiem Jana Pawła II

W ubiegłą niedzielę zainaugurowany został szlak turystyczny imienia błogosławionego Jana Pawła II. Turyści będą zaczynać wędrówki w malowniczej miejscowości Les Combes, w gminie Introd. To tutaj papież wielokrotnie przyjeżdżał na urlop.
Dla turystów przygotowano informacje, ciekawostki z życia i pontyfikatu Jana Pawła II, oraz z jego wycieczek w Alpy po 1989 roku. Na szlaku znajdują się cztery tablice opowiadające o jego życiu.

Mszę z okazji inauguracji górskiego szlaku, odprawił watykański sekretarz stanu kardynał Tarcisio Bertone. Uroczystość odbyła się przed niedawno odnowionym domem, w którym często zatrzymywał się papież, i na którego cześć dom nazwano imieniem Jana Pawła II.