Królewski Sandomierz

[Natasza]

Kadłubek - waluta w Sandomierzu


Kadłubek - to nazwa waluty, jaką od maja będzie można płacić w Sandomierzu. Lokalny dukat będzie nawiązywał do postaci patrona tutejszej diecezji, autora "Kroniki Polskiej", błogosławionego Wincentego Kadłubka.
Wydane zostaną dwa rodzaje kadłubków: obiegowe i kolekcjonerskie.

Monetami o nominale pięciu kadłubków, mieszkańcy Sandomierza oraz turyści będą mogli płacić za towary i usługi - o wartości pięciu złotych - w sklepach, kawiarniach i punktach handlowych z terenu miasta i gminy, które przystąpią do programu. Dukatami-bonami będzie można płacić od maja do końca roku.

Wyemitowane zostaną także dukaty kolekcjonerskie o nominale 50 i 500 kadłubków. Projekt monet opracowuje Mennica Polska. Na awersie dukata będzie widniał wizerunek kronikarza, na rewersie - herb Sandomierza.


(onet.pl)

[Natasza]

Barokowy św. Michał Archanioł
Kościół seminaryjny p.w. św., Michała Archanioła został zbudowany w latach 1686-1692 według projektu architekta zamojskiego Jana Michała Alinka, staraniem ksieni Justyny Skarszewskiej. Po zakończeniu prac budowlanych przystąpiono do wyposażania wnętrza. Dwóch snycerzy: Mateusz Rozkwitowicz i Franciszek Czerny wykonali ołtarze, ambonę, belkę tęczową i posągi grupy Ukrzyżowania, a także drzwi zakrystii tworząc barkową perłę sandomierskiego grodu.
Od 1903 budynki klasztorne wraz z kościołem należą do Wyższego Seminarium Duchownego. Wiedzą o świątyni w czasie zwiedzania podzieli się dyżurujący w kościele kleryk.

[Natasza]

Niemalże naprzeciw Michała Archanioła znajduje się poreformacki kompleks klasztorny z parafialnym kościołem św. Józefa. Klasycystyczna świątynia wzniesiona została, jako wotum po elekcji króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego. W podziemnej krypcie kościelnej, niestety niedostępnej, na co dzień, znajduje się szklana trumna z ze zmumifikowanym ciałem wojewodzianki sandomierskiej Teresy Izabeli Morsztynówny, zmarłej w 1698 roku w wieku 18 lat. Wojewodzianka słynęła z pobożności i urody. Wbrew woli rodziców złożyła śluby czystości. Mimo upływu lat mumia jest w doskonałym stanie.

[Natasza]

Zaraz po przekroczeniu Bramy opackiej znajdziemy Kościół św. Ducha z zespołem zabudowań szpitalnych. Kompleks został ufundowany na początku XIV w. przez kasztelana krakowskiego Żegotę z rodu Toporów dla kanoników regularnych. Przykościelny szpital i przytułek miał służyć ubogiej ludności miejskiej. Budynek wzniesiony w stylu gotyckim posiada renesansową fasadę. Na szczególną uwagę zasługuje Kaplica Pana Jezusa Miłosiernego, a w niej figura Jezusa pochodząca z XV/XVI w.
Pierwsza wzmianka o kościele znajdującym się w tym miejscu pochodzi z 1148 toku. Z fundacji Kazimierza Sprawiedliwego w 1191 roku wybudowano romańską kolegiatę. Przy niej funkcję prepozyta pełnił kronikarz, późniejszy biskup krakowski, a dziś patrona miasta – Wincenty Kadłubek z rodu Łabędziów. W czasie najazdu Tatarów w 1260 roku świątynia została zniszczona. Z woli Kazimierza Wielkiego odbudowano ją w stylu gotyckim w 1360 roku.
Wystrój wnętrza nosi cechy wielu stylów. Najcenniejszym elementem są freski bizantyjsko-ruskie ufundowane przez Władysława Jagiełłę. Mury bazyliki katedralna Narodzenia Najświętszej Maryi Panny gościły władców, przyszłych papieży oraz były miejscem takich wydarzeń jak obrady Konfederacji Sandomierskiej, zwanej rokoszem Zebrzydowskiego.

[Natasza]

Ratusz
Ulicą Opatowską dochodzimy do Rynku. W jego centralnym punkcie znajduje się oczywiście Ratusz. Budowla początkowo gotycka, została przebudowana w XVI wieku w stylu renesansowym. Dobudowano wtedy wysoką attykę ze sterczynami zasłaniającą dach. W XVII wieku pojawiła się barokowa wieża z zegarem miejskim. Mimo wielokrotnych pożarów i zniszczeń, jakim ulegał, pozostaje jednym z najpiękniejszych ratuszy w Polsce. Obecnie znajduje się w nim miejsce obrad Rady Miejskiej oraz oddział Muzeum Okręgowego. Oprócz zabytkowych mebli znajdziemy tu dokumenty, pieczęcie oraz słynne Szachy Sandomierskie z XII wieku.

[Natasza]

Zamek
Od początków swego istnienia miasto było jednym z najważniejszych ośrodków w kraju. Gród był siedzibą komesa, kasztelana, wojewody i starosty sandomierskiego. W czasie rozbicia dzielnicowego był stolicą księstwa, a po zjednoczeniu kraju do rozbiorów jedną z rezydencji polskich władców. Pierwotnie na Wzgórzu Zamkowym istniała warownia. W XIV wieku Kazimierz Wielki nakazał w tym miejscu budowę zamku w stylu gotyckim, stąd nazwa Zamek Kazimierowski. W XVI wieku został przebudowany z w stylu renesansowym. W czasie potopu szwedzkiego najeźdźcy wysadzili część budowli. Pozostało skrzydło zachodnie, od północy i południa zamknięte wieżami obronnymi. Elewacja wschodnia pochodzi z czasów zaborów, kiedy to zamek służył, jako więzienie. Obecnie mieści się tu Muzeum Okręgowe.

[Natasza]

Kamienice mieszczańskie
O świetności i zamożności dawnych mieszkańców Sandomierza świadczą ich kamienice. Wznoszone od XV wieku zachowały w swoich murach wiele cennych detali architektonicznych. Na szczególną uwagę z pewnością zasługuje Kamienica Oleśnickich z zachowanymi podcieniami. To tu właśnie trzy reformowane wyznania – kalwini, luteranie i bracia czescy w 1570 roku podpisali umowę o wzajemnej tolerancji tzw. Zgodę Sandomierską.
Warto też zajrzeć pod numer Rynek 14. Stoi tu Kamienica Mikołaja Gomułki, wybitnego, renesansowego kompozytora. W 1580 roku skomponował on muzykę do przekładu Psalmów Jana Kochanowskiego, wydaną pod tytułem Melodie na psałterz Polski.

[Natasza]

Sandomierskie lochy
Drążone przez wieki pod miastem korytarze i komory w opowieściach ciągną się do podmiejskich wiosek, a nawet pod dnem Wisły na jej prawy brzeg i dalej, aż do zamku w pobliskim Baranowie Sandomierskim. Według miejscowej legendy zginęła w nich bohaterka Halina Krempianka, ratując miasto przed Tatarami. Tekst tego podania znajduje się w pierwszej komorze podziemnej trasy ciągnącej się pod płytą rynku. Jej długość wynosi 470 metrów, głębokość w niektórych miejscach dochodzi nawet do 12 metrów. Pierwotnie był to kompleks kilkudziesięciu piwnic mieszczańskich, komór, wielopoziomowych korytarzy i wyrobisk lessowych. Zabezpieczony przez specjalistów górniczych został oddany do użytku zwiedzających w 1977 roku.

[Natasza]

Brama Opatowska
Jak większość miast średniowiecznych także Sandomierz został otoczony murami obronnymi. Jedyną zachowaną bramą wjazdową do miasta jest XIV-wieczna Brama Opatowska. Ta gotycka budowla mierzy sobie trzydzieści metrów. Pierwotnie poszczególne kondygnacje wieży połączone były drabinami i pomostami przy otworach strzelniczych. Dzięki wykonanym w 1928 roku metalowym schodom, można wejść na jej szczyt i podziwiać z tarasu widokowego rozległą panoramę na okolicę. Brama zwieńczona jest renesansową attyką o charakterystycznym motywie „jaskółczych ogonów”. Posiada szereg okien-otworów strzelniczych oraz prowadnicę służącą puszczaniu kraty, zamykającej dawniej Sandomierz w nocy i w chwilach zagrożenia. Dziś bram już nikt nie zamyka, wejdźmy na teren miasta…

[Natasza]

Dom Długosza

Przy nadwiślańskiej skarpie znajduje się jeden z najlepiej zachowanych domów gotyckich. Należał do słynnego kronikarza, historyka, wychowawcy synów Kazimierza Jagiellończyka – Jana Długosza. Wybudowany został w 1476 roku i przekazany księżom mansjonarzom, wikariuszy pobliskiej katedry. Jest to dwukondygnacyjna, ceglana budowla z wysokimi szczytami i dwuspadowym dachem. Nad południowym wejściem znajduje się kamienna tablica erekcyjna z herbem Wieniawa, napisem i datą 1476. Układ wnętrz z obszerną sienią pośrodku i belkowanymi stropami, został częściowo zmieniony dla potrzeb muzealnych. Od 1937 roku mieści się tu Muzeum Diecezjalne z bardzo cenne zbiorami z zakresu malarstwa, rzeźby sakralnej, tkaniny, drobnej plastyki oraz elementów wystroju architektonicznego, jak również sztuki zdobniczej, ceramiki, kolekcji mebli, numizmatyki i archeologii (m.in. obraz Łukasza Cranacha Starszego Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Katarzyną).
Nie sposób wymienić i opisać tu wszystkich zabytków małego Rzymu. Warto się przejść nie tylko sandomierskimi uliczkami, ale również rozejrzeć po okolicy, zajrzeć do Wąwozu Królowej Jadwigi czy pospacerować po Górach Pieprzowych.
Kościoły i klasztory sandomierskie w osobnym tekście.
Na pdst: http://www.sandomierz.pl/index.php/pl/ oraz Sandomierz – plan Starego miasta z opisami zabytków

[Natasza]

Zlokalizowane na siedmiu wzgórzach średniowieczne miasto Sandomierz należy do najpiękniejszych i najstarszych w Polsce. Zachowało sie tu ponad 120 zabytków architektury z różnych epok. Do najwyższej klasy zaliczane są: średniowieczny układ urbanistyczny miasta z renesansowym Ratuszem w centrum Rynku oraz jeden z najstarszych obiektów ceglanych na terenie naszego kraju - kościół św. Jakuba. Czasy Kazimierza Wielkiego pamiętają: Zamek Królewski - obecnie siedziba Muzeum Okręgowego, Brama Opatowska - jedyna zachowana do dziś brama w systemie obramowań murów obronnych oraz Katedra z XIV w. z cennymi freskami bizantyjsko-ruskimi wewnątrz. W późnorenesansowym Collegium Gostomianum z XVII w. od ponad 400 lat funkcjonuje jedna z najstarszych szkół średnich w kraju, a Dom Długosza - doskonale zachowany przykład gotyckiego domu mieszkalnego - mieści wewnątrz bogate zbiory Muzeum Diecezjalnego. Na turystów czeka również około 470-metrowa Podziemna Trasa Turystyczna. W ciepłe i słoneczne dni na rynku i w kamienicy Oleśnickich zobaczyć można pokazy walk rycerskich, tańców dworskich oraz "Żywych szachów", a co roku w pierwszych dniach lipca w mieście odbywa się Międzynarodowy Turniej Rycerski o Miecz Zawiszy Czarnego.

[Natasza]

Sandomierz chce reaktywować tradycje winiarskie

Pierwsza winnica już wiosną obok kościoła św. Jakuba, a później dwie kolejne. Sandomierz chce powrócić do średniowiecznej tradycji i produkować w mieście wino gronowe. - Planujemy, żeby tereny winnic były otwarte dla mieszkańców i turystów - zapowiada wiceburmistrz miasta .

Teraz Towarzystwo Naukowe Sandomierskie chce powrócić do średniowiecznych tradycji. Rozpoczęły się już prace nad założeniem pierwszej winnicy w mieście.

W planach Towarzystwa są również dwie kolejne winnice. Pierwsza powstać ma przy kościele św. Pawła, druga przy Domu Długosza.

Pierwsze wina z Sandomierza będzie można kupić za blisko dwa lata.

[Natasza]

Coraz większe zainteresowanie jest również Sandomierzem. Rok 2010 był kiepski pod względem turystycznym, powodem były powodzie. Podziemną trasę zwiedziło ponad 137 tys. osób wobec 79 tys. w 2010. Jest to niewątpliwie zasługa dobrej promocji miasta. np. w telewizji. Istotną rolę odegrał serial "Ojciec Mateusz" emitowany na antenie pierwszego programu.

http://www.e-sandomierz.pl/
http://www.sandomierz.pl/
http://przewodnik-swietokrzyski.com/zabytki.html
http://www.swietokrzyskie.org.pl/warto-zobaczyc

[Natasza]

W sandomierskim sądzie toczy się spór między gminą a regionalnym oddziałem PTTK. Chodzi o zarządzanie dwoma znanymi zabytkami miasta: Bramą Opatowskąj oraz Podziemną Trasą Turystyczną. "Na początku roku skierowaliśmy do Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego Oddział w Sandomierzu wezwanie do opuszczenia i przekazania miastu Bramy Opatowskiej oraz Podziemnej Trasy Turystycznej, obiektów, naszym zdaniem, należących do gminy. Wobec braku reakcji, skierowaliśmy w ostatnich dniach wniosek do sądu o rozstrzygnięcie" - powiedziała wiceburmistrz Sandomierza Ewa Kondek.

Od 85 lat obiektami zarządza PTTK, które dobrowolnie przekazuje miastu jedną czwartą z wpływów z biletów. Jest to 250 tys. zł rocznie.

"Brama Opatowska i Podziemna Trasa Turystyczna zostały przekazane PTK, a później jego następcy - PTTK, nieodpłatnie i na czas nieokreślony. Przez kilkadziesiąt lat opieki nad tymi obiektami finansowaliśmy ich remonty i promocję w Polsce, dzięki czemu właśnie te sandomierskie zabytki znalazły się w programie wielu wycieczek szkolnych i ofert biur podróży. Dlatego roszczenia gminy uznajemy za bezpodstawne. W takiej sytuacji tylko sąd może ostatecznie tę sprawę rozstrzygnąć" - poinformował prezes sandomierskiego oddziału PTTK Marek Juszczyk.

Obie strony podkreślają, iż turyści nie odczują żadnych kłopotów z tytułu sporu. Zabytki są dostępne dla nich przez cały rok. Wzmożony sezon turystyczny w Sandomierzu trwa w okresie kwiecień - październik.

Władze miasta chciałyby część zysków z wejściówek do obydwu zabytków przeznaczyć na utrzymanie i uatrakcyjnienie oferty Muzeum Okręgowego, które w tym roku zostało przejęte przez samorząd. Roczny budżet tego zabytku wynosi 1,5 mln zł.

Teraz czekamy na decyzję sądu rozstrzygającą co do własności Bramy oraz Podziemnej Trasy.

[Natasza]

KALENDARZ IMPREZ NA 2013 ROK

6-7 lipca – Jarmark Jagielloński i Międzynarodowy Turniej o Miecz Zawiszy Czarnego- Festyn z udziałem twórców rękodzieła artystycznego, braci rycerskiej oraz setek pasjonatów narodowej tradycji i kultury, inscenizacje historyczne, żywe szachy, pokazy walk rycerskich, tańca dworskiego i koncerty muzyczne.
Organizator: Sandomierskie Centrum Kultury, Urząd Miejski w Sandomierzu (Tel. 15/644 01 33, www.sandomierz.pl )
Miejsce – Rynek Starego Miasta w Sandomierzu

cd
http://www.powiat.sandomierz.pl/cont...7&lang=pl&p=p5