+ Odpowiedz na ten temat
Strona 2 z 2 PierwszyPierwszy 1 2
Pokaż wyniki od 16 do 27 z 27

Temat: A może park narodowy?

  1. #16
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Park Narodowy Voyageurs znajduje się w stanie Minnesota, zajmuje 882 kilometry kwadratowe graniczącego z Kanadą dzikiego pojezierza. W krajobrazie dominuje ponad 30 jezior: Rainy Lake, Kabetogama, Namakan oraz dziesiątki mniejszych akwenów, połączonych urozmaiconą siecią rzek, strumieni, cieśnin i kanałów.
    Przez większość roku Voyageurs znajduje się pod wpływem chłodnych mas arktyczego powietrza, docierającego tutaj bez naturalnych przeszkód z Kanady. W związku z tym należy być przygotowanym na gwałtowną zmianę pogody, nawet z godziny na godzinę. Najwięcej opadów przypada na lipiec. Letnie deszcze związane są prawie wyłącznie z dopływem wilgoci znad Zatoki Meksykańskiej.
    W ciągu lata wpływ Arktyki jest wyraźnie osłabiony przez ogrzewające się masy lądu i jezior słońcem świecącym 20 godzin na dobę. Dzięki temu cały region charakteryzuje się wyjątkowo długą – jak na tę szerokość – jesienią, aż do początku listopada. Wtedy nadchodzi potężne uderzenie zimy, pokrywające grubą pokrywą śniegu cały teren parku. Jeziora skute są lodem o grubości przekraczającej metr. Tak wielka masa zamarzniętej wody wymaga sporej ilości energii na roztopienie, stąd zimy w Voyageurs ciągną się długo, do początku maja! Za to wiosna jest zadziwiająco krótka, trwa około miesiąca.

    Poruszanie się w obrębie parku polega prawie wyłącznie na korzystaniu ze szlaków wodnych, chociaż istnieje tutaj również sporo tras dla piechurów.
    Do granic parku prowadzą cztery drogi, ale dalej, w głębi rezerwatu, musimy się poruszać po wodzie. Jeżeli nie dysponujemy własną łodzią, możemy ją wypożyczyć na miejscu lub wziąć udział w jednym z rejsów organizowanym przez służby parkowe.
    Park jest otwarty przez cały rok. O ile zima, wiosną i jesienią można się cieszyć leśną cisza, o tyle w sezonie letnim cały teren zaludnia się wodniakami; miłośnikami wakacji pod namiotem, podróżujących łodzią i kajakiem.

    Skały budujące teren Voyageurs to przede wszystkim granity i metamorfik prastarej Tarczy Kanadyjskiej o wieku dochodzącym do 2,7 miliarda lat! W parku stąpamy więc po jednych z najstarszych skał na powierzchni naszej planety. W ciągu ostatniego miliona lat obszar Voyageurs był co najmniej czterokrotnie pokryty lądolodem o miąższości około trzech kilometrów. Właśnie erozja lodowcowa wytworzyła tak charakterystyczną dzisiaj rzeźbę terenu.
    Nazwa parku wywodzi się od francuskich wędrownych handlarzy futer (voyageurs – podróżni), którzy od połowy XVIII stulecia podążali na zachód wzdłuż dróg wodnych wiodących do indiańskich siedzib w zlewni Zatoki Hudsona i dorzecza Jukonu.
    W 1965 roku powstało Stowarzyszenie Voyageurs National Park Association, skupiające ludzi walczących o utworzenie rezerwatu przyrody. Osiągnęli oni swój cel dziesięć lat później, kiedy to 8 kwietnia 1975 roku powstał Park Narodowy Voyageurs. Obszar dzisiejszego parku to tereny ofiarowane przez stan Minnesota, wielkie tartaki oraz osoby prywatne.

  2. #17
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Park Narodowy Badlands zajmuje powierzchnię 990 kilometrów kwadratowych w południowo-zachodnim krańcu Dakoty Południowej. Cały obszar zachodniego pogranicza prerii cechuje klimat umiarkowany kontynentalny z gorącym latem i mroźną, ale stosunkowo suchą zimą. W zimie potrafi być mroźno, jednak opady śniegu są niewielkie. W lecie spotykamy nagłe zmiany pogody i gwałtowne burze.

    Istota Badlands w dzisiejszej postaci sprowadza się do krawędzi (The Wall), ciągnącej się przez prerię ponad 150 kilometrów za wschodu na zachód, kilka kilometrów na południe od autostrady I-90. Park składa się wszakże z dwóch wyraźnie odrębnych części: North Unit i South Unit, rozdzielonych z grubsza drogą numer 44. Od południa przylega rezerwat Indian Siuksów: Pine Ridge Indian Reservation.
    Najlepiej wjechać do parku od strony miejscowości Kadoka. Na pokonanie trasy w relaksującym tempie potrzebny jest cały dzień.
    Mając naturę podróżnika, wybierzemy prawdopodobnie dłuższą wersję zwiedzania parku: wjazd na źle utrzymaną drogę Sage Creek Rim Road. Do południowej części parku prowadzi szosa długości mniej więcej 50 mil. Jest to dziki, przeważnie nieprzejezdny płaskowyż, porośnięty jukami i jałowcami. Sheep Mountain Table oferuje najciekawsze widoki, dostępne tylko dla najwytrwalszych podróżnych, wyposażonych w pojazdy o napędzie na cztery koła.

    Czarne łupki widoczne w najniższej części Badlands reprezentują osady morskie z epoki kredowej sprzed 75 milionów lat. Kolorowe skały, którymi się dzisiaj zachwycamy, są młodsze, osadziły się na kontynencie już po ustąpieniu morza. Ten ląd w oligocenie (23 do 35 milionów lat temu) był płaski, podmokły, porośnięty bujnym, tropikalnym lasem. Przemienione w kolorowe skały osady rzeczne i jeziorne zawierają najbogatsze w USA skamieniałości oligoceńskich ssaków. Na podstawie znajdowanych w Badlands szczątków można odtworzyć faunistyczny i florystyczny obraz tamtej odległej epoki. W owym tropikalnym lesie żyły prakonie (Mesohippus), tapiry, dziki, nosorożce, hipopotamy, wielkie żółwie i tygrysy szablastozębe.
    Z czasem klimat się ochładzał, opadów było mniej, w miejsce lasu pojawiła się sawanna, która w miarę dalszego oziębiania uległa przekształceniu w trawiastą prerię.
    Teren Badlands był zamieszkany przez łowców mamutów co najmniej od jedenastu tysięcy lat. Po epoce lodowcowej na prerii żyli Indianie, dla których głównym źródłem żywności stały się bizony. Pierwsi znani z Południowej Dakoty Indianie z plemienia Arikara zostali wyparci przez Lakotów (Siuksów) w połowie XVIII wieku.

  3. #18
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Park Narodowy Skamieniałego Lasu jest otwarty przez cały rok z wyjątkiem Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Można do niego wjeżdżać od świtu do zmierzchu. Każda pora roku nadaje się na wizytę. Północną Arizonę cechują gorące, suche lata i chłodne zimy. Roczna średnia opadów wynosi tutaj zaledwie 22,5 centymetra, z czego większość przypada na gwałtowne letnie burze.

    Tam, gdzie dzisiaj jest porośnięty stepem płaskowyż, pod koniec epoki triasowej (220–225 milionów lat temu) rósł tropikalny las. Obszar dzisiejszej Arizony znajdował się wówczas niedaleko równika, w pobliżu Afryki. Ocean Atlantycki był wtedy wąską cieśniną oddzielającą kontynent afrykański i europejski od obu Ameryk. Arizona była rozległą, porośniętą tropikalną roślinnością niziną, do której od wschodu przylegał łańcuch wulkanicznych gór, a od zachodu, czyli na terenie dzisiejszej Kalifornii i Nevady, było morze.
    Wśród roślin dominowały paprocie, 10-metrowe skrzypy, cykasy i drzewa wysokie na 30–70 metrów, podobne do współczesnych araukarii. Przez nizinę przepływały strumienie i rzeki, w których również kwitło życie: rosły wodorosty, pływały ryby, po dnie pełzały małże i ślimaki. Na Ziemi żyły już krokodyle, pierwsze prymitywne ssaki i drobne dinozaury, których ogromny rozwój miał nastąpić dopiero w następnych epokach – jurajskiej i kredowej. Pod koniec triasu po niebie szybowały latające dinozuary: pterozaury i ikarozaury, ale brakowało ptaków i roślin kwiatowych. Triasowy las pozbawiony był pełnej gamy kolorów i śpiewu ptaków.
    Skąd o tym wszystkim wiemy? Góry od wschodu podlegały erozji, a materiał skalny, znoszony na niziny rzekami, zasypywał podczas powodzi duże połacie lasu. Z biegiem lat zasypane rośliny i zwierzęta podlegały utwardzeniu, ulegały procesowi fosylizacji, czyli skamienienia.
    Pnie ogromnych araukarii po zasypaniu iłem i mułem rzecznym zostały przesycone wodą zawierająca duże ilości krzemionki. Źródłem tej krzemionki były wspomniane wulkany, których wybuchy pokrywały okolicę pokładami popiołów, tak zwanych tufów. Kłody, przesycone krzemionką, przetrwały do dzisiaj jako skamieniały las
    – największe na świecie skupisko skamieniałych pni drzew. Co ciekawe, pod wpływem ciśnienia i upływu czasu tkanka drewniana przekształciła się w kwarc, agat, jaspis, onyks, karneol i ametyst.
    Około 65 milionów lat temu ruchy górotwórcze wypiętrzające Góry Skaliste uniosły ku górze osady ze skrzemieniałymi klocami. Rozpoczął się powolny proces erozji osadów i odsłaniania zagrzebanych skarbów. Miękkie łupki, mułowce i piaskowce były erodowane, pozostawiając na miejscu stwardniałe na kamień pnie prastarych drzew. Ten proces zachodzi do dzisiaj.
    Skamieniały las został po raz pierwszy opisany przez porucznika L. Sitggreavesa dowodzącego wojskową ekspedycją w 1851 roku. W 1885 roku władze stanu Arizona zgłosiły do Kongresu wniosek o ochronę unikatowego pomnika przyrody, rozkradanego przez przypadkowych przybyszów i turystów. W 1906 roku prezydent Theodore Roosevelt ustanowił drugi w USA pomnik przyrody. W grudniu 1962 roku przyznano temu przyrodniczemu fenomenowi status parku narodowego.

  4. #19
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Niewielki, obejmujący zaledwie 112 kilometrów kwadratowych Park Czarnego Kanionu leży w zachodniej części Kolorado. Znajduje się w nim najpiękniejszy, 22-kilometrowy odcinek liczącego 85 kilometrów przełomu rzeki Gunnison. Krawędź kanionu leży na wysokości od 2348 do 2536 metrów n.p.m., rzeka natomiast płynie na poziomie od 1650 do 2000 metrów.

    Na klimat tej okolicy wpływają skąpe opady i duża wysokość. W letni dzień panują temperatury 15 do 38 stopni Celsjusza, w nocy 0–10 stopni, zaś zimą od minus 6 do 4 stopni Celsjusza w dzień i od minus 23 do minus 6 stopni w nocy.

    Nie licząc powierzchniowej warstwy stosunkowo miękkiej pokrywy wulkanicznej, większość z oglądanych przez nas ścian kanionu zbudowana jest z metamorficznych skał z ery proterozoicznej. Są to bardzo stare, liczące ponad miliard lat osady, przeobrażone przez ciśnienie, temperaturę i czas w gnejsy oraz łupki.
    Bardzo twarde, krystaliczne podłoże było przez ostatnie dwa miliony lat poddawane intensywnej erozji rzecznej, prowadzącej do powstania spektakularnego Czarnego Kanionu. Tempo wcinania w podłoże – około 30 centymetrów na każdy tysiąc lat – jest na pozór niewielkie, ale w skali dwóch milionów lat dało 600 metrów i to wystarczyło, aby powstał jeden z najciekawszych kanionów w USA.
    Stromizny i głębia kanionu zawsze były dużą przeszkodą dla ludzi. Znaleziska archeologiczne dokumentują ślady życia Indian na krawędziach przepaści od co najmniej 5500 lat przed Chrystusem. Przez ostatnich siedemset lat tereny nad Czarnym Kanionem były zasiedlone przez Indian ze szczepu Ute.
    Pierwszymi białymi ludźmi, którzy ujrzeli kanion, byli uczestnicy ekspedycji Haydena z lat 1873–1874. Kapitan John Gunnison, szukający najłatwiejszego przejścia przez rzekę, ominął kanion, nie domyślając się nawet jego istnienia. Zginął z ręki Indianina
    Pajute, a jego nazwisko zostało związane z rzeką i jej przełomem.
    Dnem przepaścistego kanionu jako pierwsi przedarli się w sierpniu 1901 roku William Torrence i Abraham Lincoln Fellows, którzy przemierzyli 33 mile w 9 dni, sporządzając notatki służące później do prac irygacyjnych. Budowa liczącego 5,8 mili tunelu trwała od 1905 do 1909 roku, nowe ujęcie wody na rzece powyżej kanionu nawodniło ogromne połacie doliny Uncompahgre.
    Okolice kanionu służyły głównie celom gospodarczym. Upłynęło sporo czasu, zanim mieszkańcy Montrose zaczęli doceniać jego walory rekreacyjne. Zbudowano drogę do południowej krawędzi, a wkrótce potem objęto kanion ochroną jako pomnik przyrody. W październiku 1999 roku prezydent Bill Clinton zatwierdził w Kongresie powstanie parku narodowego Black Canyon of the Gunnison.

  5. #20
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    1. Park Narodowy Capitol Reef leży w środkowej części południowego Utah, zajmuje powierzchnię 980 kilometrów kwadratowych. Tę część stanu cechuje klimat umiarkowany, ciepły, z gorącym, suchym latem i chłodną zimą. Latem temperatury dochodzą do 38 stopni Celsjusza w dzień, spadają do 10 stopni Celsjusza w nocy, natomiast zimą wahają się w granicach 0–5 stopni Celsjusza. Dolina Fremont leży na wysokości 1640 metrów, natomiast najwyższe wzniesienia w parku sięgają 2821 metrów.

      Cały obszar południowego Utah nadaje się do zwiedzania o każdej porze roku. Od czerwca do września Kapitolińską Rafę nawiedzają częste, gwałtowne burze. Z punktu widzenia pieszych wycieczek najodpowiedniejsze są wiosna i jesień, z najstabilniejszą pogodą i umiarkowanymi temperaturami.

      Czym jest Capitol Reef? Jest to naturalna, długa na ponad sto kilometrów górzysta bariera (stąd nazwa rafa, reef – w języku marynarzy: bariera), będąca w fachowej terminologii geologicznym fałdem Waterpocket Fold, dźwigniętym w górę 65 milionów lat temu. Nazwa Capitol jest z kolei związana z pierwszymi osadnikami, którzy w białych, skalnych kopułach dopatrzyli się typowego kształtu zwieńczeń kapitolińskich gmachów.
      Jak skalne łuki w Arches, wieżyce w Bryce, kaniony w Zion i Canyonlands – tak główną atrakcją Capitol Reef są cuda przyrody nieożywionej: kolorowe skały, imponujące klify, „zamczyska” i „wieże”.
      Występujące tutaj skały powstawały na przestrzeni 250 milionów lat, w okresie od permu do jury. Są to osady pochodzenia zarówno morskiego, jak i lądowego, głównie twarde, budujące strome klify piaskowce. W urozmaiconym krajobrazie Capitol Reef najwyraźniej rysują się wspomniane już kopuły z białego piaskowca formacji Nawaho, będące tak naprawdę skamieniałymi wydmami ogromnej pustyni sprzed 150 milionów lat. Inne znaczące twory to dolnotriasowa formacja Moenkopi, której „czekoladowe”, drobne warstewki łupków i gipsów nadają urok słynnej skale, zwanej nie bez powodu Egipską Świątynią. Stromizny wyróżniającego się w morfologii wielkiego Zamku zbudowane są z piaskowca górnotriasowej formacji Wingate. Stały bywalec parków narodowych Utah przypomina sobie zapewne te warstwy z Krainy
      Kanionów.
      Obszar Kapitolińskiej Rafy od VIII do XIII wieku zamieszkiwali Indianie Fremont. Ze względu na obfitość wody w rzece Fremont była to doskonała okolica do życia, tym bardziej że zarówno na wschód, jak
      i na zachód od grzędy Capitol Reef teren staje się pustynny. Dopiero susza, która nawiedziła amerykański południowy zachód w końcu XIII wieku, doprowadziła do wyludnienia.
      Pierwsze ekspedycje białych ludzi: pułkownika J. Fremonta w 1853 roku oraz majorów W. Powella i A. Thomsona w 1872 roku przyniosły światu bliższe informacje o Rafie, jednak dopiero mormoni rozpoczęli tu od 1873 roku osadnictwo, wypasając bydło i uprawiając owocowe sady. Park narodowy utworzono w 1971 roku.
    2. Park Narodowy Wietrznej Jaskini zajmuje powierzchnię 115 kilometrów kwadratowych południowo-zachodniego krańca Dakoty Południowej, na wschodnich stokach Czarnych Wzgórz. Park jest otwarty przez cały rok, jednak poza sezonem – od połowy września do czerwca – jest tu mniej tras do przejścia. Bogactwo flory i fauny skłania do wizyty w lecie, gdy Czarne Wzgórza oferują dużo atrakcji dla turystów.


      Geologiczna historia jaskini jest niewiarygodnie odległa w czasie, bowiem już 350 milionów lat temu, w epoce karbońskiej, rozpoczęło się rozpuszczanie gipsów w węglanowych skałach budujących jej stropowe partie. Gdy 60 milionów lat wstecz, podczas tektonicznego podnoszenia Czarnych Wzgórz, wapienie otuliny granitowego masywu wydostały się ponownie na powierzchnię, ulegając potrzaskaniu i zeszczelinowaceniu, rozpuszczanie wapiennych skał wodą opadową weszło w kolejny, intensywny etap.
      Warto sobie zdać sprawę z faktu, że wiek większości światowych jaskiń datuje się na ostatnie epoki lodowcowe – rząd wielkości „zaledwie” kilku, kilkunastu tysięcy lat!

      Kapelusze z głów!
      Wietrzna Jaskinia została odkryta w 1881 roku przez braci Jesse’a i Toma Binghamów, którzy usłyszeli dziwny świst powietrza wydobywający się z półmetrowej dziury, jak się okazało jedynego naturalnego wejścia do jaskini. Podmuch „wiatru” (stąd nazwa) był na tyle silny, by zwiać jednemu z nich kapelusz z głowy. Jaskinia zawdzięcza głębsze poznanie Alvinowi McDonaldowi, poświęcającemu wolny czas na badanie podziemnych przejść. Po wysadzeniu dynamitem większego otworu rozpoczęto eksplorację nowo odkrytego cudu natury, aby wkrótce potem udostępnić jaskinię szerokiej publiczności jako komercyjną atrakcję. Kiedy zorientowano się, jak stara jest jaskinia i jak unikatowe są występujące tam nacieki, zadecydowano w 1903 roku o objęciu całkowitą ochroną tego podziemnego świata jako Parku Narodowego Wietrznej Jaskini.

  6. #21
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Park Narodowy Teodora Roosevelta obejmuje 285 kilometrów kwadratowych powierzchni dwóch niewielkich, odrębnych części, zagubionych pośród bezmiaru zachodniego pogranicza Dakoty Północnej.

    Z początkiem paleocenu morze wycofało się na dobre z obszaru dzisiejszej Dakoty, pozostawiając po sobie rozległą, szeroką równinę,
    porośniętą z czasem przez iglaste lasy. Obecnie można oglądać dobrze zachowane w skałach odciski pni, liści, a także skorupy wodnych małży, ślimaków, ryb, jaszczurek, żółwi i... krokodyli! Znaleziska świadczą o panowaniu tu wilgotnego, zwrotnikowego klimatu.
    Daleko na Zachodzie wypiętrzały się Góry Skaliste. Rozkruszony materiał powstały z erozji tego pasma docierał pomiędzy 60 a 55 milionami lat temu na obie strony Kordyliery, osadzając poprzez niezliczone rzeki i strumienie warstwy piaskowców, mułowców oraz iłowców. Wulkaniczne eksplozje pokrywały czasami ogromne obszary osadami popiołów, które przeobraziły się w niebieskawe, gliniaste skały, zwane bentonitami. Upadłe drzewa dały początek osadom węglopodobnych lignitów, a niektóre z nich, przesiąknięte roztworami krzemionki, doczekały się mumifikacji jako skamieniałe pnie. Tak właśnie – w wielkim skrócie – powstały skały, które obecnie podziwia się na terenie parku Roosevelta.
    Skały te łatwo podlegają erozji, będąc zmywane przez rzadkie, ale gwałtowne deszcze, tworzące w zboczach wzgórz liczne malownicze żleby.
    Ostateczne kształtowanie krajobrazu zaczęło następować dopiero ponad dwa miliony lat temu, gdy bieg rzeki Little Missouri został zablokowany przez postępujący od północy lodowiec. Rzeka, uchodząca pierwotnie do Zatoki Hudsona, zmuszona była do zmiany kierunku biegu na wschód, łatwo rozcinając miękkie skały, stając się dopływem potężnej Missouri, wcinając się poniżej poziomu prerii na blisko dwieście metrów.

    Najstarsze ślady człowieka w zachodniej części Dakoty Północnej pochodzą sprzed jedenastu tysięcy lat, kiedy pierwotne indiańskie plemiona polowały pośród bezkresnej prerii na grubego zwierza: mamuty i mastodonty. Archeologiczne znaleziska z owych lat są fragmentaryczne. Klimatyczne zmiany datujące się na osiem do pięciu i pół tysiąca lat wstecz doprowadziły do bezpowrotnego wyginięcia wielu gatunków zwierząt typowych dla epok lodowcowych. W rezultacie myśliwi zmuszeni byli zmienić styl życia, polując na mniejszą zwierzynę, zbierając jagody i jadalne korzenie roślin.
    Około dwóch i pół tysiąca lat temu cywilizacja zbieraczy i myśliwych uległa naporowi plemion znających rolnictwo, napływających od wschodu.

    Przez prerie z biegiem lat przewinęły się indiańskie plemiona Mandan, Crow, Cheyenne, Arikara, Gros Ventre, Assinibojn, Hidatsa i Siuksowie. Ich XVIII–XIX-wieczna dominacja została uwarunkowana dwoma podstawowymi, wprowadzonymi przez Europejczyków czynnikami: posiadaniem koni i broni palnej.

    Zanim do Dakoty dotarł pierwszy biały człowiek, trawiaste prerie utrzymywały nieprawdopodobnie wielką liczbę dzikich zwierząt, perfekcyjnie dostosowanych do gwałtownych zmian klimatycznych; śnieżnych burz i długotrwałej suszy. Pod tym względem prerie przypominały dzisiejszy kenijski park Masai Mara czy tanzański Serengeti, z milionami antylop. Uczeni oceniają, że jeszcze w połowie XVIII wieku na prerii dzisiejszych Stanów Zjednoczonych żyło aż 60 milionów bizonów. Pod koniec XIX stulecia zostało... niecałe tysiąc sztuk! Indianie polowali co prawda na bizony przez cale stulecia, ale zabijali tylko tyle zwierząt, ile potrzebowali, aby przeżyć. Ich wpływ na destrukcję bizonów był znikomy, praktycznie żaden. Za to ekspansja białych osadników i masowe zabijanie zwierząt celem pośredniego unicestwienia Indian nieomal nie doprowadziły do zagłady całego gatunku.
    Siuksowie nazywali te tereny Mako Sica, czyli zła ziemia. Podobnego określenia używali kanadyjscy Francuzi: Les mauvaises terres a traverser (Zła ziemia do przekroczenia). A jednak ten odstraszający osadników krajobraz przyciągał pewien specyficzny rodzaj ludzi, dla których przyroda stała się synonimem piękna w każdym swoim przejawie, nieskończoną skarbnicą wiedzy o Ziemi.
    Jednym z takich dziwacznych na owe czasy osobników był młody prawnik z Nowego Jorku, Teodor Roosevelt, który od 1883 roku zajmował się hodowlą bydła nad rzeką Little Missouri. Teddy Roosevelt polował z zamiłowania, ale w ciągu kilkunastu lat stał się mimowolnym świadkiem zniknięcia na zawsze z prerii całego gatunku pięknych koziorożców gruborogich – Audobon bighorn. Zniszczenie roślinożerców spowodowało, że drapieżcy „zajęli się” stadami krów, doprowadzając hodowców bydła do ostateczności. Za bytności Teodora Roosevelta na Dzikim Zachodzie zniknęły z prerii niedźwiedzie grizly, pumy, wilki, jelenie wapiti i całe stada bizonów. Szok dla myśliwego, jeszcze większy szok dla miłośnika przyrody!

  7. #22
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Park Narodowy Wielkiej Kotliny znajduje się we wschodniej Nevadzie, na terenie tak zwanej Wielkiej Kotliny, która, obejmując ogromny, prawie dwukrotnie większy od Polski obszar 550 tysięcy kilometrów kwadratowych, jest najrzadziej zaludnionym regionem w Stanach Zjednoczonych. Wielka Kotlina (Great Basin), rozciągająca się od łańcucha Wasatch w Utah na wschodzie po Sierra Nevada w Kalifornii na zachodzie, pokryta jest szeregiem licznych krótkich i wąskich pasm górskich o południkowym przebiegu, rozdzielonych rozległymi, bezodpływowymi dolinami. Rzeki i strumienie Wielkiej Kotliny nie uchodzą do morza, wsiąkają w podłoże lub parują z powrotem do atmosfery.

    Jednym z takich pasm – blisko granicy ze stanem Utah – jest Snake Range, którego najwyższa góra Wheeler Peak wznosi się na wysokość 3982 metrów nad poziom morza. Najwyższe partie gór Snake objęto ochroną jako Park Narodowy Wielkiej Kotliny, o powierzchni 312 kilometrów kwadratowych.

    Najstarsze skały północnej Nevady reprezentują niewyobrażalny dla człowieka wiek 2,5 miliarda lat. Mocno zmetamorfizowane osady z tamtego okresu ukazują potężne kolizje kontynentalnych płyt, znaleziono też dowody na istnienie tam płytkiego i ciepłego morza. Wiadomo, że dwa miliardy lat temu omawiany teren co najmniej dwukrotnie był łukiem wysp z wulkanami – niemal identycznych jak dzisiejsze Antyle na Karaibach.
    Podnoszenie regionu Wielkiej Kotliny datuje się na okres od czterdziestu milionów lat. Wtedy to fragmenty podłoża dźwignęły się jako górskie pasma, inne pozostały na swoim poziomie, tworząc rozdzielające je doliny.
    Obecnie na terenie Wielkiej Kotliny znajduje się 160 górskich pasm i co najmniej 90 dolin. To więcej niż w całej reszcie Stanów Zjednoczonych!
    Podczas każdej epoki lodowej góry Snake Range były usiane lodowcami typu alpejskiego, w odróżnieniu od grubego lądolodu, który pokrywał na przykład Europę północną, w tym Polskę. Jęzory lodu spływały w doliny, pogłębiając je, szlifując i zasypując obrzeża materiałem morenowym. Ślady tego typu działalności widoczne są do dzisiaj w rejonie najwyższych szczytów, szczególnie u wschodnich podnóży Wheeler Peak.
    Podczas plejstocenu, przez setki tysięcy lat, wody opadowe wsiąkały w podłoże wzdłuż szczelin, spękań lub płaszczyzn warstwowania, rozpuszczając skały wapienne dzięki lekko kwaśnemu odczynowi nabytemu przez wchłanianie atmosferycznego dwutlenku węla. Doprowadziło to do powstania na poziomie wód gruntowych rozległych przestrzeni w skalnych podziemiach gór: szczelin, korytarzy, studni, kominów, sal... Ogromne ilości wody spływały z gór Snake Range zwłaszcza podczas każdego topnienia lodów po epokach lodowcowych.
    Aby powstało dzieło, które teraz można podziwiać w Lehman Cave, niezbędna była kolejna faza. Stało się tak podczas ostatniej epoki lodowcowej, około dziesięciu tysięcy lat temu, kiedy poziom wód gruntowych znacznie opadł i wspomniane pustki znalazły się powyżej poziomu wód. W tych warunkach na ścianach jaskiń mógł ze spływającej wody wytrącać się wapień, tworząc wspaniałe formy naciekowe, z których Lehman Cave słynie na cały świat.

    Najstarsze ślady człowieka na obrzeżach pasma Snake Range pochodzą sprzed 11–14 tysięcy lat, z czasów, kiedy u podnóża gór szumiały fale jeziora, którego skromną pozostałością jest obecnie Wielkie Jezioro Słone w Utah. Przedmioty i naskalne ryty paleo-lndian zachowały się do dzisiaj wyjątkowo dobrze dzięki suchemu klimatowi Wielkiej Kotliny.
    Około pięćsetnego roku naszej ery na terenach Wielkiej Kotliny pojawili się Indianie specyficznej „kultury Fremont”, znający ceramikę, używający już łuku i strzał (jako pierwsi w Ameryce Północnej). Mieszkali w osadach w pobliżu dzisiejszych miast Baker i Garrison, trudniąc się przede wszystkim rolnictwem i uprawiając między innymi kukurydzę, fasolę i dynie. Zajmowali się również zbieractwem (jagód i nasion sosen) oraz myślistwem. Pozostawili po sobie liczne ślady, w tym specyficzne naskalne ryty.

  8. #23
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Park Narodowy Wielkich Piaszczystych Wydm leży w południowej części stanu Kolorado, na wschodnich obrzeżach doliny San Luis i stokach pasma górskiego Sangre de Cristo. Ten liczacy sześćset kilometrów kwadratowych obszar pozostaje w strefie klimatu podzwrotnikowego, suchego, kontynentalnego, górskiego. Wiosna urzeka tu kolorami kwiatów i soczystej zieleni, lato gwarantuje ciepło, jesień przynosi fantastyczne barwy liści, a zima... fascynuje srogością oraz bielą śniegu na szczytach Gór Skalistych.

    Największym atutem tego parku narodowego pod względem turystycznym jest występowanie wielkiego pola wydmowego, jakie zazwyczaj tworzy się po zawietrznej stronie geomorfologicznej struktury. Źródłem piasku dla Wielkich Wydm jest okresowe jezioro San Luis Lake, które może mieć 26 kilometrów długości lub też... w zupełności wysychać. Do tego właśnie jeziora uchodzą strumienie, nanosząc na jego dno ogromne ilości drobno rozkruszonego skalnego materiału z erodowanych gór wokół doliny San Luis. Kiedy jezioro wysycha, pokłady piasku są regularnie wywiewane w kierunku północno-wschodnim, i – z racji napotkania naturalnej bariery w postaci gór Sangre de Cristo – osadzane u podnóży wzgórz. Tak powstawały i nadal powstają podziwiane obecnie najwyższe wydmy w Ameryce Północnej.
    Ten skrót myślowy na temat genezy wydm jest prosty, ale... nie do końca prawdziwy. Otóż wydmy NIE napotykają na naturalną barierę wyłącznie w postaci gór (co wydaje się tak oczywiste dla każdego, kto tylko rzuci okiem na otoczenie), ale w postaci przeciwnego wiatru z północnego wschodu, który zimą opada na dolinę i utrzymuje wydmy w stałym położeniu, nie dopuszczając ich bezpośrednio na stoki. Dużą rolę w ograniczaniu wydm odgrywają też strumienie Mendano i Sand Creek, wynoszące nadmiar piasku z powrotem na południe.
    Wiatr wiejący z jednego stałego kierunku tworzy zazwyczaj niewielkie, przemieszczające się wydmy. W przypadku tego miejsca silny wiatr z dwóch dominujących (i przeciwnych) kierunków utrzymuje wydmy w stałej, z lekka oscylującej pozycji i sprawia, że nadbudowują się ku górze, stając się wyższe, o bardziej stromych stokach.
    W tym parku występuje właściwie jedno wielkie pole wydm (zwane przez geologów draa), dzielące się na wiele mniejszych jednostek, głównie wydm gwieździstych i barchanów, bez płaskich powierzchni pomiędzy nimi.

    Ludzie zamieszkiwali tu od co najmniej jedenastu tysiecy lat. Pradawni myśliwi i zbieracze w epoce kamiennej docierali do doliny San Luis, gdzie żyły wówczas stada mamutów i bizonów. Przodkowie znanych obecnie plemion indiańskich – Apacze Jicarilla i Południowi Ute – rozbijali obozy w tym rejonie, polowali, zbierali jagody, korzenie i... wewnętrzną korę sosny Ponderosa, której używali jako cenionego pożywienia i leku.
    Prawdopodobnie pierwszym białym człowiekiem, który dotarł do doliny San Luis (w 1694 roku), był hiszpański odkrywca Don Diego de Vargas. Nie jest jednak wykluczone, że Hiszpanie wędrowali tędy już w końcu XVI wieku. Pierwsze zapiski na temat wydm znajdują się dopiero we wspomnieniach oficera armii USA – Zebulona Pike’a (z 1807 roku). Wtedy cały region należał jeszcze do Meksyku, a rząd tego kraju w 1820 roku poczynił spore nadania ziemskie w dolinie San Luis, honorowane od 1848 roku przez Amerykanów, którzy przejęli Kolorado.
    Po odkrywcach przyszli osadnicy, a wkrótce wybuchła gorączka złota, ściągająca do Kolorado poszukiwaczy z całych Stanów Zjednoczonych. Chociaż złoto odnaleziono przede wszystkim w okolicach Denver, w górach Sangre de Cristo otaczających wydmy też stwierdzono występowanie kilku niewielkich żył.
    Pod koniec lat dwudziestych XX stulecia mieszkańcy doliny San Luis zdali sobie sprawę z turystycznego znaczenia wydm, a obawiając się ich zniszczenia, wszczęli kampanię ochroniarską, uwieńczoną w 1932 roku powstaniem rezerwatu (pomnika) przyrody Great Sand Dunes. We wrześniu 2004 roku status wydm z pomnika narodowego został podniesiony do rangi parku narodowego, pięćdziesiątego ósmego w Stanach Zjednoczonych.

    Park Narodowy Wielkich Piaszczystych Wydm składa się z dwóch wyraźnie odmiennych części: dna doliny San Luis z bohaterem głównym, czyli polem wydm, oraz z fragmentu pasma górskiego Sangre de Cristo. Ta pierwsza, łatwo dostępna dla zmotoryzowanych część przyciąga najwięcej turystów, druga pozostaje w dużej mierze do dyspozycji miłośników górskiej włóczęgi.

  9. #24
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    W Parku Narodowym Drzewa Joshua można zobaczyć drzewo jucca zwane Joshua Tree i niezwykłe, formacje skalne jak słynna Skull Rock. Na Pustyni Sonora - saguaro, największe kaktusy świata, które osiągają 15 m wysokości, 8 ton wagi i wiek 200 lat. Odwiedzamy sięgające początków XX w. miasteczko Sedona, z górującymi nad nim gigantycznymi czerwonymi górami. To miejsce kultu New Age i zapewne za 2 lata stanie się celem pielgrzymek, gdyż według tej filozofii w 2012 świat wejdzie w Erę Wodnika. W Parku Narodowym Mesa Verde, na ziemi Indian Anasazi w ścianach skalnych zachowały się ruiny ich domostw sprzed ok. 800 lat! Pamiętajmy, że w Polsce murowane domy pojawiły się prawie 150 lat później. Nad krawędzią Wielkiego Kanionu można podziwiać płynącą o 1500 m poniżej rzekę Kolorado, a w Dolinie Pomników znane z wielu filmów monumentalne czerwone góry o ściętych szczytach. Dużym przeżyciem jest też spacer wśród łuków skalnych w Arches National Park, czy wizyta w Kanionie Bryce w Capitol Reef - parku narodowym na krawędzi obszernej, głębokiej doliny wypełnionej setkami ogromnych czerwonych kolumn skalnych. Pośrodku bezkresnej pustyni stanu Nevada rozciąga się Park Narodowy Doliny Śmierci pełen słynnych miejsc: wyschnięte jeziora Racetrack Playa i Badwater, kolorowe skały Artists Palette, Ubehebe Crater liczący ok. 7 tys. lat czy Zabriskie Point znane z filmu Michelangela Antonioniego o tym samym tytule. W Parku Narodowym Yosemite, rosną natomiast słynne sekwoje - największe i najstarsze drzewa świata.

  10. #25
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    W parkach Grand Teton w Wyoming i Glacier w Montanie wystepuje wiele dzikich gatunków zwierząt: grizzly, pumy i wilki. W Glecier leżącym na granicy z kanadą są zamarzające wodospady, 50 lodowców i śnieg przez cały rok. Niewielu turystów tam się zapuszcza.

  11. #26
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Już wkrótce park jurajski na wzór tego z Bałtowa powstanie w stanie Utah w zachodniej części Stanów Zjednoczonych.
    Inicjatorem pomysłu jest dr Gerard Gierliński z Państwowego Instytutu Geologicznego. M.in. dzięki odkryciu przez niego tropów dinozaurów nad Kamienną w 2004 r. powstał w Bałtowie pierwszy w Polsce park jurajski. Gierliński nigdy nie krył jednak, że swoje pierwsze badania prowadził właśnie w południowo-wschodniej części stanu Utah. Naukowcy odnajdują tam tropy oraz kości dinozaurów. W okresie późnej jury był to najbliższy ląd na zachód od Bałtowa.

    Park-muzeum ma powstać koło miasteczka Moa - niewiele większego od Bałtowa. Ma to być placówka służąca nie tylko rozrywce, ale też badaniom. W projekt zaangażowały się państwowe instytucje amerykańskie.

    Parki z rekonstrukcjami dinozaurów znajdują się oprócz Bałtowa w Solcu Kujawskim i w Krasiejowie na Opolszczyźnie.

    Miejmy nadzieję, że nie jest to tylko spóźniona prima aprilisowa informacja...

  12. #27
    Administrator Maxitravelek Natasza ma wyłączoną reputację Avatar Natasza
    Zarejestrowany
    Jan 2011
    Postów
    30,476
    Głębokie rozpadliska, skały fantazyjnie wyrzeźbione przez wiatr i wodę, wielkie przestrzenie. Widoki prosto z westernów, których wiele tu nakręcono. To wszystko gwarantują parki narodowe Stanów Zjednoczonych: Wielkiego Kanionu (Arizona), Kanionu Bryce (Utah), Monument Velley (Utah) i Zion (Utah).

+ Odpowiedz na ten temat
Strona 2 z 2 PierwszyPierwszy 1 2

Uprawnienia

  • Nie możesz zakładać nowych tematów
  • Nie możesz pisać wiadomości
  • Nie możesz dodawać załączników
  • Nie możesz edytować swoich postów