Wydarzenia historyczne, rocznice i nie tylko

[jacky]

72 lata temu powstała Duma Narodu Polskiego - Armia Krajowa. Była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną z działających wówczas w Europie

dla zainteresownych lekturą - źródło wiedzy historycznej

[zdzicho alboom II]

1282 - Układ w Kępnie pomiędzy księciem wielkopolskim Przemysłem II i Mszczujem II, księciem pomorskim. Dzięki zawartemu porozumieniu Pomorze jako dzielnica po bezpotomnej śmierci Mszczuja miała przejść w ręce księcia wielkopolskiego. W ten sposób Przemysł II połączył Wielkopolskę i Pomorze, był pierwszym królem Polski po rozbiciu dzielnicowym.
1386 - Jagiełło przyjął w Krakowie chrzest oraz imię Władysław.
1665 - W Paryżu odbyła się premiera sztuki "Don Juan" Moliera.
1855 - W pobliży Korsyki zatonęła francuska fregata La Sémillante, na której pokładzie znajdowało się 773 żołnierzy podążających na wojnę krymską.
1867 - "Walc na pięknym modrym Dunajem" Johanna Straussa mł. został po raz pierwszy wykonany na dworze we Wiedniu. Utwór stał się symbolem nie tylko Wiednia, ale i Austrii.
1877 - Generał Porfirio Díaz, uczestnik rewolucji liberalnej 1854–76 został wybrany prezydentem Meksyku. Jest to początek rządów dyktatorskich trwających 34 lata, aż do obalenia ich dzięki rewolucji meksykańskiej w 1911.
1918 - Była II Brygada Legionów pod dowództwem gen. Józefa Hallera przeszła na stronę Ententy.
1928 - W Warszawie utworzono Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen.
1942 - Japończycy zajęli Sumatrę.
1944 - Niemcy uwięzili przebywającego na terenie Francji prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda.
1944 - Wojska japońskie wycofały się definitywnie z okupowanych Wysp Salomona.
1951 - Polska i ZSRR podpisały umowę o wymianie terenów przygranicznych.
1956 - Prezydentem Finlandii został U. Kekkhonen.
1957 - Andriej Gromyko został mianowany ministrem spraw zagranicznych ZSRR.
1962 - Prezydentem Finlandii został ponownie U. Kekkhonen.
1962 - Kanclerz RFN Konrad Adenauer oraz prezydent Francji Charles de Gaulle spotkali się w niemieckim Baden Baden.
1971 - W Wielkiej Brytanii nastąpiły zmiany w systemie monetarnym. Dotychczasowy funt szterling dzielono na 20 szylingów, ten zaś na 12 pensów. Od tego momentu funt szterling podzielono na sto pensów.
1971 - Władze PRL odwołały grudniowe podwyżki cen artykułów żywnościowych.
1971 - Kryzys w stosunkach ZSRR-Chiny. Wojska radzieckie manewerowały przy granicy z Chinami.
1979 - W Warszawskiej rotundzie PKO doszło do wybuchu gazu, w katastrofie zginęły 49 osoby.
1989 - Wojska radzieckie ostatecznie opuściły terytorium Afganistanu.
1989 - Sejm uczynił 11 listopada Świętem Niepodległości.
1991 - Powstanie tzw. Trójkąta Wyszehradzkiego, państwa członkowskie to Czechosłowacja, Węgry i Polska.
1993 - M. Kovac został wybrany prezydentem Słowacji.

[zdzicho alboom II]

1520 - Wojska polskie rozpoczęły wojnę z Zakonem i zajęły Kwidzyn.
1915 - W czasie I wojny światowej rozpoczęła się zimowa ofensywa.
1918 - Turcy podpalili budynek biblioteki w Bagdadzie. Pożar pochłonął blisko 20 tys. książek.
1918 - Niemcy nałożyli na Warszawę kontrybucję w wysokości 250 tys. marek.
1919 - Doszło do pierwszych starć Wojska Polskiego z Armią Czerwoną.
1919 - Zakończenie walk w Wielkopolsce, władzę na wyzwolonym terenie przejęła Naczelna Rada Ludowa.
1936 - W Hiszpanii w wyborach parlamentarnych zwyciężył Front Ludowy.
1940 - Niemcy uwolnili jeńców brytyjskich, których przetrzymywali na okręcie dostawczym "Altmark".
1945 - Wojska alianckie zajęły wyspy Corregidor.
1947 - Polski Pen Club wznowił działalność.
1948 - Proklamowanie Republiki Ludowej Korei Północnej.
1952 - Grecja i Turcja zostały członkami Paktu Północnoatlantyckiego ( NATO).
1964 - Willy Brandt został mianowany przewodniczącym niemieckiej partii SPD.
1978 - Bundestag uchwalił ustawę o zwalczaniu terroryzmu (po wypadku na Olimpiadzie w Monachium).
1986 - Mario Soares objął urząd prezydenta Portugalii.
1999 - Rząd turecki pochwycił przywódcę Kurdów, A. Ocalana (przywódca zdelegalizowanej Kurdyjskiej Partii Robotniczej - KPR), oskarżanego o terroryzm. Ocalono osądzono w Turcji: wyrok kara śmierci, ale wykonanie wyroku wstrzymano.

[zdzicho alboom II]

1935 - W Niemczech wprowadzono ośmiogodzinny dzień pracy.
1942 Brytyjczycy skapitulowali w Singapurze.
1945 - Wznowiła działalność Polska Akademia Umiejętności w Krakowie.
1949 - Cheim Weizmann został zaprzysiężony pierwszym prezydentem Izraela.
1960 - Główny Komitet Kultury Fizycznej został zastąpiony Głównym Komitetem Kultury Fizycznej i Turystyki.
1995 - Z dwudniową wizytą do Polski przybył premier Rosji Wiktor Czernomyrdin.
1999 - Sejm zakończył procedury przystąpienia Polski do NATO.

[zdzicho alboom II]

1386- W katedrze krakowskiej Jadwiga oficjalnie odwołała układ małżeński z Wilhelmem i poślubiła Władysława Jagiełłę.
1846 - Chłopi zaatakowali powstańców. Doszło do masakry. Rozpoczęła się rabacja - bunt chłopów galicyjskich przeciw szlachcie. Na czele stanął Jakub Szela.
1915 - Niemcy z powodu wojny odwołały igrzyska olimpijskie, które miały się odbyć w Berlinie w 1916 r.
1915 - Niemcy rozpoczęli blokadę wokół Wielkiej Brytanii.
1918 - Litwa ogłosiła się niepodległym państwem.
1955 - Prawie 10 lat po kapitulacji w Berlinie, Rada Państwa PRL uchwaliła dekret o uznaniu zakończeniu stanu wojny pomiędzy PRL a Niemcami.
1969 - Biskup Bronisław Dąbrowski został nominowany na stanowisko sekretarza Episkopatu Polski.
1984 - Do Polski z trzydniową wizytą przybył sekretarz generalny ONZ - J.P. de Cuellar.
1991 - Premiera musicalu Janusza Józefowicza "Metro", początki kariery m.in. Edyty Górniak, Katarzyny Groniec, Dariusza Kordka i wielu innych.
1996 - W Polsce przeprowadzono referendum uwłaszczeniowe. Frekwencja wyniosła tylko 33 proc.

[zdzicho alboom II]

1863 - Pod Krzywosądzem wojska Ludwika Mierosławskiego zostają rozbite przez wojska rosyjskie.
1919 - We Francji dokonano nieudanego zamachu na premiera Clemenceau.
1921 - Układ polsko-francuski o współpracy handlowej, gospodarczej i wojskowej.
1942 - Japońskie lotnictwo wykonało nalot na australijskie miasto Darwin.
1943 - Niemieckie gestapo aresztowała J. Pałkiewicza, delegata Rządu na Kraj.
1945 - Wznowienie działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
1947 - Sejm PRL uchwalił tzw. Małą Konstytucję ( Ustawa konstytucyjna o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej). Była oparta na głównych założeniach Konstytucji marcowej z 1921.
1954 - Do ZSRR przyłączono Półwysep Krymski.
1976 - Wielka Brytania i Islandia w wyniku sporów w sprawie rybołówstwa zerwały ze sobą stosunki dyplomatyczne.
1988 - Papież Jan Paweł II opublikował swą encyklikę "Solicitudo rei socialis".
1999 - Początek fali strajków służby zdrowia, najpierw do strajków przystąpili anestezjolodzy, potem pielęgniarki.

[zdzicho alboom II]

1530 - Koronacja Zygmunta Augusta na króla Polski. Od tej chwili "król ojciec" nazywany jest Zygmuntem I Starym.
1724 - W Londynie odbyła się premiera opery Georga Friedricha Händla "Juliusz Cezar".
1846 - W Wolnym Mieście Krakowie wybuchła rewolucja przeciwko zaborcy austriackiemu. Zryw nazwano rewolucją krakowską 1846.
1878 - Vincenzo Gioacchino Pecci został wybrany papieżem, przybrał imię Leona XIII.
1915 - W San Francisco otwarto światową wystawę nauki i techniki.
1917 - W celu zaoszczędzenia miedzi, w Niemczech wprowadzono do obiegu aluminiowe monety.
1919 - Uchwalenie przez Sejm tzw. Małej Konstytucji (Uchwała Sejmu Ustawodawczego 20 II 1919 o powierzeniu J. Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa).
1957 - Po styczniowych wyborach parlamentarnych odbyło się pierwsze posiedzenie sejmowe, w czasie którego wybrano marszałkiem Czesława Wycecha. Przewodniczącym Rady Państwa został A. Zawadzki, zaś Józef Cyrankiewicz ponownie zajął stanowisko premiera PRL.
1993 - Prezydent RPA - Frederik de Klerk mianował po raz pierwszy w historii tego kraju 3 kolorowych ministrów.

[zdzicho alboom II]

1300 - Papież Bonifacy VIII ogłosił po raz pierwszy "Rok Święty".
1558 - Otwarcie uniwersytetu w Jenie.
1819 - Hiszpania na mocy traktatu amer.-hiszp. odstąpiła Florydę Stanom Zjednoczonym.
1938 - Rozpoczęła się trzydniowa wizyta przewodniczącego Reichstagu Hermana Geringa w Polsce.
1947 - W Polsce weszła w życie ustawa o amnestii.
1962 - Uruchomiony został rurociąg "Przyjaźń".
1965 - Otwarcie VII Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego, w którym zwycięzcą okazała się argentyńska pianistka Martha Argerich.
1972 - Początek tygodniowej wizyty prezydenta Stanów Zjednoczonych Richarda Nixona w Chińskiej Republice Ludowej.
1991 - Rozpoczął się trzydniowy zjazd NSZZ "Solidarność", na którym na przewodniczącego związku wybrano Mariana Krzaklewskiego.
1998 - W Poznaniu odbył się szczyt Trójkąta Weimarskiego. Udział w nim wzięli m.in. Jacques Chirac, Helmut Kohl i Aleksander Kwaśniewski.
1999 - Około 50 tys. rolników z krajów Unii Europejskiej demonstrowało w Brukseli w proteście przeciwko reformie rolnictwa UE.
2001 - Trybunał Haski skazał trzech Serbów za gwałt na kobietach muzułmańskich podczas wojny domowej w Bośni odpowiednio na 28, 20 i 12 lat więzienia. Trybunał uznał to za zbrodnię przeciw ludzkości.

[zdzicho alboom II]

1940 - Rosja zaproponowała Finlandii warunki pokojowe.
1945 - Poznań został wyzwolony z rąk okupanta.
1946 - Japoński generał Tomoyuki Yamashita został stracony. Wcześniej został uznany za winnego zbrodnii wojennych jakich dopuścił się dowodząc wojskami japońskimi w czasie inwazji na Filipinach.
1981 - W Hiszpanii dokonano nieudanego zamachu wojskowego.
1981 - Rozpoczęto obrady XXVI Zjazdu KPZR w ZSRR.
1998 - Ratyfikacja konkordatu pomiędzy Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską.
1999 - Premier Jerzy Buzek podpisał akt ratyfikacyjny o wejściu Polski do NATO.

[zdzicho alboom II]

1833 - Przedstawieniem "Cyrulika Sewilskiego" Rossiniego, otwarto gmach Teatru Wielkiego w Warszawie. Odtąd aż do roku 1915 teatralnym koncernem zwanym Teatrami Warszawskimi kierowali carscy urzędnicy.
1928 - W Warszawie utworzono Bibliotekę Narodową.
1942 - W Warszawie Niemcy zdemontowali pomnik powstańca - Jana Kilińskiego.
1942 - W Turcji dokonano zamachu na ambasadora Niemiec F. von Papena.
1946 - W wyborach prezydenckich w Argentynie wygrał Juan Peron.
1953 - W Rzymie rozpoczęła się konferencja w sprawie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.
1954 - W Polsce weszła w życie reforma administracyjna kraju. W miejsce gmin powstały gromady.
1956 - Na koniec obrad XX Zjazdu KPZR Nikita Chruszczow przedstawił tajny referat dotyczący zbrodni stalinowskich ("O kulcie jednostki i jego następstwach"). Był to sygnał początku destalinizacji ZSRR, choć sposób uprawiania polityki nie uległ większym zmianom.
1961 - W Paryżu uroczyście (z udziałem prezydenta Charlesa de Gaulle'a) otwarto port lotniczy Orly, jeden z głównych węzłów komunikacji lotniczej w Europie.
1969 - Statek pasażerski "Batory" zawitał do portu w Gdyni, kończąc ostatni swój rejs. Został później zastąpiony statkiem "Stefan Batory".
1986 - Ferdinand Marcos ustąpił ze stanowiska prezydenta Filipin. Jego następczynią została Corazon Aquino.

[zdzicho alboom II]

1831 - Bitwa pod Grochowem w powstaniu listopadowym. Polacy stoczyli zaciętą walkę z wojskiem feldmarszałka Iwana Dybicza. Szczególnie krwawy bój rozegrał się o Olszynkę Grochowską. Bitwa nie została rozstrzygnięta. Ciężko ranny został gen. Chłopicki.
1919 - Francja uznała oficjalnie Polskę jako niepodległe państwo.
1947 - Aliancka Rada Kontroli Niemiec ogłosiła uchwałę likwidacji państwa pruskiego, jako państwa z genezą i ideologią nazizmu, ośrodka szowinizmu i agresji.
1948 - W Polsce utworzono Powszechną Organizację Służby Polsce, kultywującą komunistyczne wartości.
1948 - W Czechosłowacji władzę przejęli komuniści.
1958 - Sejm PRL uchwalił obchody święta Tysiąclecia Państwa Polskiego.
1964 - Amerykański bokser Cassius Clay (znany potem jako Mohamed Ali) po sześciu rundach walki z Sonnym Listonem wygrał pojedynek o zawodowe mistrzostwo świata. Był to początek wielkiej kariery sportowca.
1964 - W Polsce uchwalono nowy Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy.
1964 - Integracja europejskich wspólnot gospodarczych: Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Euratomu oraz Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.
1977 - Premiera filmu Andrzeja Wajdy - "Człowiek z marmuru".
1986 - Początek XXVII zjazdu partii KPZR.
1989 - W warszawskim Teatrze Powszechnym odbyła się prapremiera sztuk Vaclava Havla - "Audiencja" oraz "Protest".
1990 - W Nikaragui wybory prezydenckie wygrała Violeta Chamorro.
1990 - W amerykańskich krajowych liniach lotniczych wprowadzono ścisły zakaz palenia tytoniu.
1993 - Urząd prezydenta Litwy przypadł Algirdasowi Brazauskasowi.
1994 - W Hebronie doszło do masakry, w której zginęło 39 Palestyńczyków.
2001 - Wybory parlamentarne w Mołdawii wygrała partia komunistyczna. Przywódca, Wiaczesław Woronin zapowiedział uznanie rosyjskiego za drugi język urzędowy w kraju.

[zdzicho alboom II]

1658 - W Roskilde zawarto pokój kończący wojnę duńsko-szwedzką.
1806 - Na placu Gwiazdy w Paryżu położono kamień węgielny pod budowę Łuku Triumfalnego, wznoszonego na cześć Wielkiej Armii Napoleona Bonapartego.
1832 - Pierwszy koncert Fryderyka Chopina w Paryżu.
1871 - Zawieszenie broni w Wersalu w trakcie wojny francusko-pruskiej.
1921 - Rosja i Afganistan podpisały układ o przyjaźni pomiędzy tymi państwami.
1935 - Władze faszystowskie w Niemczech podjęły decyzje o utworzeniu floty powietrznej.
1936 - W Fallersleben (Dolna Saksonia) uroczyście otwarto fabrykę samochodową Volkswagena. Fabryka produkowała m.in. popularny samochód tzw. garbus, konstrukcji Ferdinanda Porsche'a.
1944 - Radzieckie siły powietrzne zbombardowały Helsinki.
1951 - Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził 23 poprawkę do konstytucji, wg której prezydent USA mógł sprawować urząd prezydencki nie dłużej niż dwie kadencje. Podobny zapis znajduje się w obecnej konstytucji RP.
1977 - Na Wyspie Króla Jerzego, w archipelagu Szetlandów powstała pierwsza polska stała stacja polarna "Arctowski".
1987 - W Stanach Zjednoczonych opublikowano raport komisji śledczej w sprawie nielegalnej sprzedaży broni do Iranu.
1990 - ZSRR i Czechosłowacja podpisały porozumienie w sprawie wycofania wojsk radzieckich z terenu Czechosłowacji.
1990 - W Łęczycy została zamknięta ostatnia w Polsce kopalnia rudy żelaza.
1999 - Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał akt ratyfikacyjny Paktu Północno-Atlantyckiego.

[zdzicho alboom II]

1594 - Koronacja Henryka IV, zwanego Henrykiem Nawarskim, przywódcy Hugenotów na króla Francji.
1670 - Król Michał Korybut Wiśniowiecki poślubił arcyksiężniczkę Eleonorę Habsburżankę.
1903 - Podczas zjazdu w Rzeszowie Stronnictwo Chłopskie przekształciło się w Polskie Stronnictwo Ludowe.
1933 - W Niemczech spłonął gmach Reichstagu.
1939 - Francja i Anglia uznała władzę w Hiszpanii z gen. Franco na czele.
1946 - Premiera filmu Rene Clementa "Bitwa o szyny".
1958 - Amerykanie i Brytyjczycy zawarli umowę militarną.
1990 - Polska i Izrael ponownie nawiązały stosunki dyplomatyczne zerwane wcześniej w 1968 roku.
2001 - Minister skarbu Andrzej Chronowski podał się do dymisji.

[zdzicho alboom II]

381 - Cesarz rzymski Teodozjusz I Wielki nakazał chrzest i ogłosił chrześcijaństwo religią panującą.
1787 - Jurysdykcja marszałkowska wprowadziła stały obowiązek meldowania ludności stałej i niestałej w Warszawie.
1830 - Nagła odwilż w Wiedniu spowodowała powódź, w wyniku której zginęło 74 ludzi.
1921 - W Kronsztadzie wybuchł antybolszewicki bunt marynarzy.
1922 - Egipt proklamował niepodległość.
1933 - W Niemczech wprowadzono dekret znoszący wcześniejsze zapisy konstytucyjne o wolności słowa, prasy i zebrań.
1943 - Norweski ruch oporu zniszczył urządzenie do produkcji ciężkiej wody (tlenek deuteru).
1975 - W londyńskim metrze doszło do katastrofy, zginęło 60 ludzi, a 70 zostało rannych.
1991 - Stany Zjednoczone zawarły rozejm z Irakiem w wojnie w Zatoce Perskiej. Wstrzymano działania zbrojne, Irak zobowiązał zastosować się do rezolucji ONZ w sprawie Kuwejtu i nakazał swoim oddziałom przerwanie ognia.
1993 - Siły ONZ stworzyły most powietrzny pomocy dla Bośni i Hercegowiny.
1996 - Rosja została 39-tym członkiem Rady Europy.

[zdzicho alboom II]

1815 - Napoleon Bonaparte uciekł z Elby, wylądował na wybrzeżu Francji.
1920 - Na Węgrzech władzę objął regent Miklos Horthy.
1933 - Uroczyście otwarto magistralę węglową łączącą Gdynię ze Śląskiem.
1934 - Po plebiscycie w Zagłębiu Saary, kraina ta powróciła do Niemiec.
1934 - W Grecji doszło do nieudanego zamachu stanu Eleftheriosa Wenizelosa.
1937 - Powstanie Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN) organizacji sanacyjnej. Na czele stanął założyciel: Adam Koc.
1941 - Bułgaria przystąpiła do Paktu Trzech.
1942 - W Szwajcarii wprowadzono racjonowanie żywności.
1943 - PPR ogłosiła deklarację programową pt. "O co walczymy?".
1945 - Wojska alianckie wkroczyły do Manilii.
1954 - Amerykanie przeprowadzili pierwszą próbę z bronią wodorową w pobliżu wysp Marshalla.
1961 - W USA utworzono Korpus Pokoju.
1973 - Do Stanów Zjednoczonych z wizytą przybyła premier Izraela Golda Meir.
1975 - Premiera głośnego filmu szwedzkiego reżysera Ingmara Bergmana "Sceny z życia małżeńskiego".
1992 - W Bośni i Hercegowinie przeprowadzono referendum w sprawie niepodległości tych państw.
1992 - W życie weszła handlowa część umowy stowarzyszeniowej Polski z EWG.
1995 - Waldemar Pawlak ustąpił ze stanowiska premiera rządu polskiego. Jego następcą został Józef Oleksy.