Dwory i pałace powiatu słupskiego

[Natasza]

Pałac w Barcinie
Położony na wzgórzu, pałac barciński wzniesiony został na przełomie XVIII i XIX wieku, jako budynek jednokondygnacyjny, murowany z czerwonej cegły, otynkowany, z dachem krytym miedzianą blachą. Obiekt posiadał ciekawą dekoracją architektoniczną. Wnętrze było wielokrotnie przebudowywane. Z zabytkowego wyposażenia pałacu zachował się jedynie niderlandzki piec i kominek. W otoczeniu obiektu rozciągał się duży park ze stawem, współcześnie zachowany fragmentarycznie.

Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

[Natasza]

Zespół pałacowo-folwarczny w Biesowicach
Pałac wraz założeniem parkowym powstał w II połowie XIX wieku. Składał się z dwukondygnacyjnego budynku głównego i dwóch dobudówek. Na ścianie licowej pałacu znajduje się ryzalit mieszczący sień wejściową oraz podjazd wsparty na czterech kolumnach. W sieni zachowały się paradne schody z bogato rzeźbioną drewnianą balustradą. Cała część parterowa miała charakter reprezentacyjny, piętra stanowiły prywatne apartamenty. Pałac zachował się w dobrym stanie, z zabytkowego wyposażenia uwagę zwraca ozdobny, drewniany żyrandol, boazerie, drewniane sufity, neorenesansowy kominek z niebieskich kafli. W dawnej jadalni pozostał piec z białych kafli dekorowany złotym i niebieskim ornamentem. Obok w przybudówce zachował się kompletny wystrój pomieszczenia kredensowego. Pałac otaczał przepiękny park założony w XIX wieku. Do zespołu dworskiego należała również stajnia ze spichlerzem z przełomu XIX i XX wieku. Obok dworu szczególnie cennym, zabytkowym obiektem w Biesowicach jest XIX-wieczny kościół.

Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

[Natasza]

Pałac w Bobrownikach
Pałac wybudowany w latach 1864-1865 w otoczeniu jednego z najpiękniejszych parków na Pomorzu.
Obecnie własność prywatna.

[Natasza]

Dwór w Cecenowie
Dwór w Cecenowie zbudowano w latach 1812 - 1824 . Rozbudowany w latach 1864 - 1889 obiekt przyjął formę założeń pałacowych. Budowla składa się z trzech wyraźnie od siebie oddzielonych części, z piękną wieżą pośrodku. Pałac jest murowany, otynkowany, z dachem krytym dachówką ceramiczną. Z dawnego wyposażenia pałacu wewnątrz zachowała się belka datowana na 1687 rok, kartusz herbowy Zitzewitzów nad wejściem do starszej części pałacu, piece kaflowe zwieńczone dekoracją rzeźbiarską, oryginalna stolarka drzwiowa i drewniana klatka schodowa w starszej części obiektu. W otoczeniu pałacu zachował się park z licznymi przykładami drzew pomnikowych - między innymi jodły, tulipanowca, jesiona, buka i klonu. W bliskim sąsiedztwie pałacu znajdują się XVIII i XIX-wieczne zabudowania folwarczne. Obok pałacu w Cecenowie znajduje się piękny, zabytkowy XIX-wieczny kościół parafialny, obecnie pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny.


Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

[Natasza]

Pałac w Damnicy
Jeden z najpiękniejszych obiektów zabytkowych całego powiatu słupskiego. Wybudowany w latach 70. XIX wieku, ocalał z zawieruchy dziejowej. Z jego dawnego wystroju zachowało się wiele cennych obiektów, które do dziś cieszą oczy wielu zwiedzających i świadczą o dawnej świetności Damnicy.
W 1910 roku posiadłość przejął Karl von Gamp, który mógł pozwolić sobie na zakup majątku i jego rozbudowę dzięki bogatej rodzinie żony. Ojciec Klary von Gamp – Fridrich Bayer był założycielem koncernu farmaceutycznego, produkującego między innymi aspirynę.
Pałac zaprojektowany przez Gustawa Koehlbacha jest bardzo złożony. Wybudowany został na planie przylegających do siebie prostokątów, posiada wiele wykuszy i występów. Budynek pokryty został częściowo mansardowym, częściowo kopertowym dachem z lukarnami, posiada dwie kondygnacje. Elewacje wschodnia i zachodnia są bardzo bogato zdobione. Od zachodu budynek zdobi taras z balustradą, z którego schodzi się do parku otaczającego pałac. Główne wejście znajduje się od strony wschodniej, nad drzwiami mieści się witrażowe przeszklenie. Pierwsza kondygnacja ma charakter oficjalny – reprezentacyjny, natomiast piętro – mieszkalny. Wchodzącym do pałacu ukazuje się reprezentacyjny hol o wystroju z ciemnego bejcowanego drewna. U sufitu zawieszony jest żyrandol w kształcie żaglowca. Na parterze znajdują się także: sala balowa zwana lustrzaną, palmiarnia oraz pokój myśliwski. Ściany sali lustrzanej pokryte są kasetonami z tkaniną o barwie złota i zieleni. Znajdują się w niej także lustra kryształowe, kinkiety w kształcie kwiatów. Malowane sklepienie zdobią alegorie czterech pór roku. Z sali balowej przechodzi się do biblioteki drzwiami półkoliście przesklepionymi ze stiukowymi kolumnami ze złoconymi jońskimi kapitelami, podtrzymującymi złoconą arkadę. W bibliotece, w której dawniej mieściła się palmiarnia, podłogi i ściany obłożone są czerwonym marmurem, znajduje się 10-metrowa palma konopna, przywieziona w 1919 z Palestyny. Palma ustawiona została w specjalnie dla niej przygotowanym miejscu – pod przeszkloną kopułą. Na tym samym poziomie mieści się również sala myśliwska z malowidłami ściennymi Maksa Gartnera i dwa neorenesansowe piece kaflowe. Pałac otoczony jest podworskim czterohektarowym starym parkiem, w którym znajduje się kilka pomników przyrody. Przez park przepływa rzeczka Charstnica. Ciekawostką jest, że do damnickiego pałacu zajeżdżał niemiecki malarz ekspresjonista, grafik, rzeźbiarz i projektant witraży Max Pechstyin. Obecnie w pałacu funkcjonuje Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.
Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

Pałac w Damnicy, widok od strony parku

[Natasza]

Dwór w Damnie
Dwór Artura von Livoniusa, klasycystyczny, zbudowany około połowy XIX wieku przebudowany w latach 1937-40. Budynek murowany, parterowy z łamanym dachem i ryzalitem frontowym oraz balkonem i tarasem, Legenda mówi, że istniejący pałac jest drugim z kolei, poprzedni się zapadł, gdy jego właścicielka poszczuła żebraczkę psami.
Źródło: http://www.powiatslupsk.info



[Natasza]

Dwór w Gaci
Dwór murowano-szachulcowy rodziny von Below, potem von Zitzewitzów, barokowy. Przebudowany w XIX w. Budynek parterowy z piętrowym ryzalitem, alkierzami nadbudowanymi o piętro i piętrowymi skrzydłami. Dwór przebudowany i odremontowany w 2003 roku. Obok dworu pozostałości przydworskiego parku, niegdyś zaprojektowanego w kształcie litery L i otoczonego fosą, po której został ślad w postaci stawu. Przed wojną nazywany zamkiem na wodzie.

[Natasza]

Zespół pałacowo-parkowy w Głuszynie
Pałac został zbudowany około 1926 roku w stylu neoklasycystycznym częściowo na fundamentach XIX-wiecznego dworu, po którym zachowały się piwnice i klatka schodowa (w skrzydle wschodnim). Zleceniodawcą i właścicielem rezydencji była prawdopodobnie rodzina Pollnau, która użytkowała go do końca II wojny światowej.
Pałac murowany, z cegły ceramicznej pełnej, na fundamentach kamiennych i kamiennym cokole w części przyziemnej, otynkowany. Dekoracja wykonana w tynku. Zachowana w dużej części pierwotna stolarka okienna i drzwiowa, kominek (w holu przy schodach), schody z balustradami i witrażowe okno na klatce schodowej.
Od chwili wzniesienia był wielokrotnie przebudowywany. Dotyczy to okresu po II wojnie światowej, kiedy zmieniano kilkakrotnie jego przeznaczenie. Zmiany dotyczyły przede wszystkim wnętrz, które często dostosowywano na potrzeby aktualnie pełnionych funkcji. Polegały głównie na: przegradzaniu dużych rozmiarów pomieszczeń na mniejsze, zamurowywaniu okien lub przebijaniu otworów drzwiowych, wymianie wyposażenia i innych elementów konstrukcyjnych (drzwi, okien, dachówki, podłóg), bieżących remontach (malowaniu, tynkowaniu, itp.).
Dość dobrze zachowało się otoczenie pałacu. Prowadzi do niego owalna alejka (wokół klombu), po bokach którego położone są ogród z parkiem (od zachodu) i zabudowania folwarczne (od wschodu). Całość otoczona jest kamiennym murem z ceglaną bramą.
-1945 rok – pałac wraz z całym majątkiem w Głuszynie przejęła armia radziecka;
-2 połowa lat 40-tych XX wieku – adaptacja pałacu na ****** wojsk radzieckich;
-koniec lat 40-tych XX wieku – po opuszczeniu folwarku przez Rosjan pałac wraz z całym majątkiem przejęły władze PRL, tworząc Państwowe Gospodarstwo Rolne w Głuszynie;
-lata 50 i 60-te XX wieku – adaptacja pomieszczeń na parterze (w skrzydle zachodnim) na biuro PGR: przedzielenie sal pałacowych na mniejsze pomieszczenia i zamurowanie otworów okiennych w elewacji północnej na parterze;
-lata 70-te XX wieku – przebudowa wnętrz i remonty: zamurowanie otworu okiennego w drugiej kondygnacji, częściowa wymiana stolarki drzwiowej i okiennej;
-koniec lat 70-tych – likwidacja dachu nad loggią i pobudowanie na nim balkonu;
-lata 80-te XX wieku – remont dachów i wymiana ich poszycia na nowe
-lata 90-te XX wieku – przebudowa biura (skrzydło zachodnie) na mieszkanie: adaptacja łazienek na kuchnie, remonty pomieszczeń;
-1992 rok – obiekt przejęła w zarząd Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa;
-1994 rok – pałac odsprzedano dotychczasowym użytkownikom – pracownikom PGR. Do dziś w rękach prywatnych.
Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

[Natasza]

Pałac w Grąsinie
W Grąsinie znajduje sie murowany dwór z 1852 r. a także murowany pałac z początku XX w. oraz cały zespół folwarczny, murowany z połowy XIX w., a także park przypałacowy z początku XX w. o powierzchni l ha, założony w stylu naturalistycznym.

[Natasza]

Pałac w Główczycach
Do najcenniejszych obiektów zabytkowych w Główczycach należy pałac - będący świadectwem minionej epoki. Zbudowany został w połowie XIX wieku w stylu neogotyckim, w latach 1910 - 1911 rozbudowany o południowe skrzydło. W rzucie przyziemia pałac posiada kształt litery T. Budynek został wymurowany z cegły, pokryty dachem dwuspadowym. Jest budynkiem jednopiętrowym, podpiwniczonym. W pałacu do lat 90-tych XX wieku zachowała się oryginalna XIX-wieczna stolarka drzwiowa i pełne wyposażenie gabinetu z herbami Puttkamerów. W 1995 roku wybuchł pożar, który poważnie uszkodził zabytkowy obiekt.
Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

[Natasza]

Zespół pałacowo-parkowy w Grąbkowie
Pałac usytuowany na południowo – wschodnim skraju rezydencjalnej części założenia pałacowo-folwarcznego, zbudowany na osi północny-zachód południowy-wschód, frontem na północny-wschód w stronę podwórza gospodarczego. Skrzydło południowe zbudowane jest na osi południowy-zachód północny-wschód i wysunięte w stronę północno-wschodnią. Od podwórza pałac oddziela szpaler kasztanowców oraz podjazd założony wokół sztucznego stawu z fontannami, od strony elewacji tylnej i elewacji szczytowych przylega doń park – od strony elewacji tylnej z układem murków i schodów ogrodowych.
Obiekt w obecnym kształcie powstał zapewne pod koniec XIX wieku na miejscu wcześniejszego, być może XVIII-wiecznego założenia pałacowego, którego pozostałością jest południowe skrzydło wieżowe i część fundamentów. Budynek wzniosła rodzina von Puttkamer.
-lata 1945 - 1993 – obiekt znacjonalizowano i mieściła się tu siedziba PGR;
-1985 rok – wymieniono pokrycie dachu;
-1993 rok – obiekt przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa w Słupsku;
-1997 rok – pałac sprzedano osobie prywatnej. Rozpoczęto remont pałacu, ograniczony tymczasowo do wymiany najbardziej zniszczonych elementów i zabezpieczenia przed oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Wymieniono przegniłe belki konstrukcji dachu, niektóre belki stropowe, usunięto zdewastowane drewniane podłogi oraz niektóre okna;
-od 2005 roku – właściciel starannie odtwarza dawną świetność zabytku restaurując i odbudowując obiekt.
Rzut pałacu złożony, nieregularny, z wydłużoną partią centralną z wyróżniającymi się ryzalitami – głównym i bocznymi oraz prostopadłym do niej wąskim skrzydłem południowo- wschodnim zakończonym obecnie kwadratową u podstawy wieżą. Obiekt w części centralnej i południowo-wschodniej złożony z pomieszczeń rozplanowanych wokół centralnego wzdłużnego korytarza, w skrzydle południowo-wschodnim jednotraktowy, do ryzalitu centralnego przylegają od frontu i od strony elewacji parkowej ganki kolumnowe.
Budynek pałacu jest dwukondygnacyjny z poddaszem, ze skrzydłem południowo-wschodnim, jednokondygnacyjnym z poddaszem i czterokondygnacyjną wieżą, kryty w centralnej części dachem dwuspadowym, ryzality boczne i skrzydło południowo-wschodnie kryte dachami czterospadowymi łamanymi, a wieża otwartą ośmioboczną kopułą, całkowicie podpiwniczony. Zwartą bryłę budynku urozmaicają centralny ryzalit z gankami kolumnowymi od frontu i od strony elewacji parkowej, ryzality boczne, skrzydło południowo-wschodnie wysunięte przed elewację frontową z zamykającą je od wschodu, dominującą wieżą widokową.
Mury budynku wykonane z cegły pełnej, ceramicznej, otynkowane, fundamenty z kamienia polnego, łamanego. Więźba dachowa płatwiowo-kleszczowa o stolcu potrójnym stojącym oraz płatwiowo-kleszczowa o stolcu pojedynczym wiszącym ze ścianką kolankową. Część więźby niedostępna. Dachy kryte dachówką zakładkową, kopuła wieży kryta blachą.
W przyziemiu wyróżnia się część reprezentacyjna (północno-zachodnia część budynku łącznie z centralnym ryzalitem), do której wiedzie od strony głównego ganku kolumnowego hol wzdłużny i następnie poprzeczny, za którym mieści się dwukondygnacyjna sala. W ryzalicie północno-zachodnim mieszczą się dwie dalsze reprezentacyjne, zdobione sale. W części budynku między ryzalitami znajdują się dwa pokoje i dwa pomieszczenia, do których przylegają oranżeria oraz weranda. Część południowo-wschodnia budynku ma charakter mieszkalny i składa się obecnie z 4 pokoi i 3 łazienek, a po przeciwnej stronie korytarza mieści dawną główną kuchnię pałacową, spiżarnię i skrytkę oraz dawną główną łazienkę, do części tej prowadzi osobne wejście dla służby z boku centralnego ryzalitu. Na II kondygnacji pomieszczenia rozlokowano wzdłuż centralnego korytarza – mieści się tu obecnie 18 pokoi, 2 kuchnie i 3 łazienki. Pomieszczenia w skrzydle południowo-wschodnim pełniły ostatnio rolę magazynów.
Z dawnego wyposażenia zachował się kominek z kartuszem herbowym, reprezentacyjne schody z rzeźbioną ażurową balustradą, drewniane panele zdobiące ściany, dekoracja stiukowa w formie kwiatów i ozdobne plafony, kuchenne meble zabudowujące wnękę. W oranżerii ściany wyłożone były fragmentami rafy koralowej.

Źródło: potegowo.pl

[Natasza]

Pałac w Jezierzycach
Pałac murowany z drugiej połowy XIX wieku, przebudowany w 1912 roku.

[Natasza]

Zespół pałacowo-parkowy w Karżnicy
Pałac wybudowany w stylu neoklasycystycznym w II połowie XIX wieku przez Puttkamerów. Obiekt położony w północnej części wsi, po wschodniej stronie głównej drogi wiejskiej, w otoczeniu około 8 ha parku krajobrazowego. Fasadą zwrócony w kierunku zachodnim, z lekkim odchyleniem ku wschodowi. Od północy podwórze gospodarcze. Park od wschodu przecina rzeka Karżniczka. Park i pałac ogrodzone od zachodu i południa pierwotnym murem kamiennym, przerwanym obecnie w wielu miejscach, i siatką; od północy i wschodu murem z prefabrykatów betonowych.
Pałac na planie wydłużonego prostokąta z ryzalitem środkowym i gankiem od zachodu oraz niesymetrycznie usytuowanym gankiem od wschodu. Od północnego-wschodu przylegająca prostopadle do pałacu oficyna na planie prostokąta. Od południa niewielka przybudówka. Na osi środkowej pałacu, w trakcie frontowym, poprzedzony gankiem hall z klatką schodową w części zachodniej. Hall dwukondygnacyjny z galerią na piętrze.
Bryła zwarta. Budynek dwukondygnacyjny z dwukondygnacyjnym ryzalitem środkowym, nakryty dachem 4-spadowym. Oficyna jednokondygnacyjna, podpiwniczona, nakryta dachem naczółkowym. Przybudówka jednokondygnacyjna, nakryta dachem pulpitowym.
Pałac murowany z cegły na fundamentach kamiennych. Otynkowany. Ściany zewnętrzne ganku wschodniego o konstrukcji metalowej przeszklone, na fundamentach z cegły. Więźba dachowa drewniana, płatwiowo-kleszczowa; w oficynie płatwiowa. Pokrycie dachu dachówka zakładkowa.
Kominek z białych kafli ze złotym ornamentem, ****** w 2 oknach elewacji ogrodowej.
Elewacja frontowa (zachodnia) charakteryzuje się centralnie położonym ryzalitem, zwieńczony trójkątnym frontonem, poprzedzonym gankiem. W tympanonie frontonu okrągły otwór okienny, u podstawy dwie wazy. Fronton obwiedziony wydatnym gzymsem. W narożnikach ryzalitu pilastry toskańskie. Balustrada tarasu współczesna z metalowych prętów. Elewacja podzielona pilastrami toskańskimi w wielkim porządku. Elewacja ogrodowa (wschodnia) posiada ganek zwieńczony tarasem ze współczesną balustradą z metalowych prętów. Elewacja podzielona pilastrami toskańskimi w wielkim porządku oraz gzymsem międzykondygnacyjnym i gzymsami podokiennymi. Wszystkie elewacje boniowane.

Źródło: potegowo.pl

[Natasza]

Pałac w Kończewie
O dawnej świetności Kończewa świadczy zachowany eklektyczny pałac posadowiony na niewielkim wzniesieniu, otoczony z trzech stron parkiem krajobrazowym. Pałac zbudowano w połowie XIX wieku z cegły, na planie prostokąta z ryzalitami od strony północno - wschodniej i południowo - wschodniej. Jest to budynek jednokondygnacyjny z kwadratową wieżą i rozległą salą reprezentacyjną pokrytą pięciospadowym dachem. Z dawnego wystroju pałacu zachowała się stolarka drzwiowa i okienna oraz dekoracje stiukowe na sufitach.


Źródło: "Ziemia Słupska - dzieje i kultura".

[Natasza]

Pałac w Kukowie
Pałac z 1889, zbudowany dla von Bandemerów, wraz z pozostałościami parku oraz zabudowania folwarku z końca XIX wieku. Obecnie własność prywatna.