Atrakcje turystyczne Tbilisi

[Natasza]

STARE MIASTO

Rozciąga się u stóp twierdzy Narikala. Pełne jest wąskich uliczek, urokliwych kamienic, drewnianych balkonów i starych kościołów, m.in. Anczischati, Sioni i Metechi. Oryginalne średniowieczne stare miasto już nie istnieje. Zniszczył je najazd Persów w 1795 roku. Dziś są tu głównie budowle z XIX wieku. Główną ulicą Starego Miasta jest Kote Abkhazi. Wyjątkowo malowniczy fragment starówki znajduje się pomiędzy łaźniami, twierdzą Narikala, rzeką Mtkwari i placem Wolności.

• Clock Tower - ciekawy budynek jakby wyjęty ze starych baśni, sąsiaduje z teatrem marionetek
• Bazylika Anchischati - najstarszy kościół w Tbilisi, zbudowany w VI wieku przez Dachi, syna króla Wachtanga. Jego nazwa pochodzi od nazwy ikony z katedry w Klarjeti (obecnie Turcja), przywiezionej do Tbilisi w XVII wieku (obecnie ikona znajduje się Muzeum Sztuki). Trzynawowa, niewielka bazylika była wiele razy restaurowana. Stoi przy Erekle II moedani. Jej kształt odbiega od typowych późniejszych świątyń. Wewnątrz można podziwiać wspaniałe freski, których część liczy sobie już prawie 400 lat.
• Most Pokoju (Mshvidobis Khidi) - prowadzi do niego ulica Erekle II. Szklano-stalowy, futurystyczny most pieszy nad rzeką Mtkvari zaprojektowany został przez Włocha Michele De Lucchi i otwarty w 2000 roku. Gruzini nazywają go "podpaską", bowiem kształtem nieco ją przypomina
• Katedra Sioni - powstała w VI i VII wieku była burzona i odbudowywana wiele razy. Obecny kształt pochodzi z XIII wieku. Przechowywany jest tu krzyż św. Nino - patronki Gruzji - i jedna z najcenniejszych dla Gruzinów relikwi. Krzyż ma charakterystyczny kształt - wykonany jest z winorośli i związany włosami świętej. Oryginał schowany jest w sejfie, ale jego kopię można ogłądać w katedrze. W Sioni koncentruje się życie religijne dzisiejszej Gruzji. Katedra jest siedzibą Katolikosa Eliasza II - zwierzchnika autokefalicznego kościoła gruzińskiego
• Ormiańska Katedra św. Jerzego - góruje nad Meidanem - dzielnicą Starego Miasta. Wybudowana została w 1251 roku, choć obecny kształt pochodzi z XVIII wieku.
• Abanotubani - dzielnica łaźni i najstarsza część miasta, licząca ok. 1500 lat. Z tutejszych łaźni korzystali m.in. Aleksander Puszkin i Aleksander Dumas - obaj opisywali, że to najlepsze łaźnie, jakie kiedykolwiek odwiedzili. Łaźnie leżą nieopodal rzeki Mtkwari i Placu Wachtanga Gorgasali (Gorgasalis Moedani). Łatwo je poznać po wystających z ziemi kopułach. Największe wrażenie robi łaźnia Orbeliani czynna w godz. 8-22
• Jedyny meczet w Tblisi - wznosi się nieopodal łaźni. Powstał w 1895 roku. Można do niego wejść (po zdjęciu butów) i obejrzeć piękne freski.
• Ogród Botaniczny (czynny w godz. 9-18) - warto sobie zrobić godzinę lub dwie i pospacerować. Ogród otwarty został w 1845 roku
• Twierdza Narikala (czynna w godz. 9-21) - wielokrotnie niszczona i odnawiana. Pierwsze mury powstały w IV wieku z rozkazu Persów, ale większość tego co przetrwało do dziś, zbudowano za rządów arabskich w XVII w. W 1827 roku została mocno zniszczona na skutek eksplozji, w rosyjskim składzie amunicji, mieszczącym się w jej murach. Najprościej dojechać do niej kolejką liniową (stacja w pobliżu Mostu Pokoju).
• Kartlis Deda - 20-metrowy aluminiowy pomnik Matki Gruzji stoi tuż obok twierdzy Narikala. Statua jest symbolem Tbilisi - w jednej ręce trzyma miecz (na wrogów), w drugiej puchar wina (dla przyjaciół)
• Norasheni - duży ormiański kościół z 1793 roku, stojący na jednym z końców ul. Kote Abkhazi. Sąsiaduje z mniejszym, zwanym Jvaris Mama Church, który zbudowany został w miejscu poprzedniego kościoła z V wieku. Obecny Jvaris Mama datowany jest na XVI wieku. Warto do niego wejść i obejrzeć ładnie odrestaurowane freski. Nieco dalej stoi główna synagoga Tbilisi, wybudowana w 1904 roku.

[Natasza]

AVLABARI

To dzielnica Tbilisi usytuowana na lewym (wschodnim) brzegu Mtkvari. Można do niej dojść mostem Metekhi ze Starego Miasta.

• Kościół Metekhi i pomnik króla Wachtanga - stoją nad samym brzegiem rzeki na skale. To właśnie ten kościół często widnieje na pocztówkach z Gruzji. Król Wachtang Gorgasali, który uczynił Tbilisi stolicą Gruzji, zbudował tu kościół i pałac w V wieku. Oba budynki zniszczone zostały podczas mongolskiej inwazji w 1235 roku. Obecny kościół powstał w latach 1278-1289 i wiele razy był przebudowywany.
• Katedra Tsminda Sameba (Katedra św. Trójcy) - jest największym kościołem Gruzji. Stoi na wzgórzu Elia powyżej Avlabari. Przedstawia niezapomniany widok nocą, kiedy jest pięknie oświetlona. Katedra zbudowana powstała w 2004 roku po 10 latach budowy. Ma 84 metry wysokości. Znajduje się tu manuskrypt Nowego Testamentu, oprawiony w cielęcą skórę.
• Pałac prezydencki - stoi nieopodal katedry Tsminda Sameba. Nie można go zwiedzać. Wieńczy go duża szklana, mocno podświetlona nocą, kopuła. Pałac - podobnie jak Most Pokoju - jest dziełem włoskiego architekta Michele De Lucchi.

[Natasza]

RUSTAVELI

Aleja Szoty Rustaveli to główna arteria Tbilisi. Jej nazwa pochodzi od nazwiska narodowego gruzińskiego poety, który w XII w. stworzył najwybitniejsze dzieło literatury gruzińskiej pt. „Rycerz w tygrysiej skórze”. Ulica ma 1,5 km długości i ciągnie się od Tavisuplebis moedani do Rustavelis moedani. Wytyczona została przez Rosjan w XIX wieku. Słynie z eleganckich sklepów i ważnych rządowych budynków. Panuje na niej ogromny ruch - nie warto próbować przeciskać się między samochodami, lepiej skorzystać z jednego z czterech przejść podziemnych. Warto zwrócić uwagę na pomnik św. Jerzego walczącego ze smokiem. W 1990 roku zastąpił on ogromny posąg Lenina.

• Muzeum Narodowe Gruzji (Rustaveli 3) - otwarte ponownie w 2011 roku po trwającej 5 lat modernizacji. Wśród eksponatów znajdują się złote, srebne i kamienne przedmioty pochodzące z wykopalisk archeologicznych datowanych na okres od 3000 lat p.n.e do IV wieku n.e.
• Galeria Narodowa (Rustaveli 11) - również otwarta w 2011 roku. Wchodzi się do niej z parku przy kościele Kashveti. Dużo miejsca zajmują obrazy słynnego gruzińskiego malarza Nico Pirosmaniego
• Budynek Parlamentu (Rustaveli 8) - ogromny, monumentalny gmach był świadkiem wielu ważnych wydarzeń w życiu Gruzji. "Widział" śmierć 19 głodujących Gruzinów podczas strajku 9 kwietnia 1989 roku, podpisanie deklaracji wolności 9 kwietnia 1991 roku, Rewolucję Róż 22 listopada 2003 roku. Gmach powstał w latach 1938-1953 za rządów sowieckich. Po przeniesiu Parlamentu Gruzji do Kutaisi w 2012 roku, gmach ma pełnić inną rolę.
• Kościół Kashveti - stoi na wprost gmachu parlamentu, w miejscu, gdzie niegdyś odprawiane były pogańskie rytuały. Pierwszy kościół powstał w tym miejscu w VI wieku. Założył go David Gareja - jeden z ascetycznych syryjskich mnichów, którzy przyjechali do Gruzji ze Środkowego Wschodu, by krzewić chrześcijaństwo. Legenda mówi, że jedna z zakonnic oskarżyła mnicha o uczynienie jej ciężarną. David odpowiedział, iż jeśli nie będzie to prawdą, zakonnica urodzi kamień. Tak też się stało. Kashveti znaczy "kamienny poród". Obecny budynek powstał w 1910 roku i jest kopią kościoła Samtavisi Church, stojącego 60 km od Tbilisi
• Mamadavitis Monasteri - klasztor Św. Dawida, malowniczo położony nad Tbilisi na stokach góry Mtacminda, skąd można podziwiać piękną panoramę stolicy Gruzji

[Natasza]

Gruzja jest krajem, gdzie należy się targować niemal wszędzie. Zwyczaj nie dotyczy tylko sklepów, czy restauracji, gdzie ceny są ustalone i widnieją na metkach, czy w menu.
Tbilisi, podobnie jak cała Gruzja, jest miastem bezpiecznym. Uważać trzeba tylko na ruch uliczny. Kierowcy nie przestrzegają żadnych przepisów drogowych i trąbią bez opamiętania.
W Tbilisi nie ma problemów z bankomatami. Można je spotkać na każdym kroku. Honorują karty MasterCard, Visa, Cirrus i Maestro. Większość wypłaca zarówno GEL, jak i USD w zależności od opcji jaką wybierzesz. W mieście jest również wiele kantorów, które wymieniają euro, dolary, często ruble, funty, a także armeńską i azerbejdżańską walutę na GEL. Na lotnisku w Tbilisi jest kilka bankomatów, są też banki czynne 24 godziny na dobę.
Główna informacja turystyczna znajduje się przy Tavisuplebis moedani (na początku Alei Rustaveli). Czynna jest w godz. 10-18. Można tam bezpłatnie otrzymać mapki i nieliczne materiały promocyjne, jeśli akurat są. Obsługa mówi po angielsku. Jednak dobrze jest w mapki Tbilisi zaopatrzyć się jeszcze przed wyjazdem lub kupić je na miejscu w kiosku. Te rozdawane w informacji to na ogół kiepskiej jakości ksero w bardzo małej skali.

[Natasza]

Dojazd z lotniska


Międzynarodowe lotnisko w Tbilisi (www.tbilisiairport.com), leży ok. 15 km od centrum miasta. Oprócz połączeń międzynarodowych obsługuje loty krajowe do Batumi i Mesti, a latem też do Tuszetii.

Autobus: Między lotniskiem a głównym dworcem kolejowym w Tbilisi (Wagzlis Moedani), od godz. 7.00 do północy, kursuje co 15 minut autobus nr 37. Przejeżdża przez centrum i zatrzymuje się w bardzo wielu miejscach na trasie.

Pociąg: kursuje ze stacji (mieści się przed terminalem lotniska) do głównego dworca kolejowego (Wagzlis Moedani) w Tbilisi. Odjazdy z lotniska do centrum godz.: 6.10, 8.30, 13.50 i 18.05. Odjazdy z głównego dworca na lotnisko godz.: 5.30, 7.50, 13.10, 17.25 (takie godziny obowiązywały w 2012 roku). Dojazd trwa ok. pół godziny, bilet kosztuje 0.50 GEL

Taksówka: Zanim wyruszy się gdziekolwiek w Gruzji taksówką trzeba przed wejściem do niej uzgodnić z taksówkarzem cenę za kurs. Rzadko się zdarza, by taksówkarze włączali taksometry. Kurs z lotniska do centrum (i z centrum na lotnisko) nie powinien kosztować więcej niż 25 GEL w dzień i 30 GEL w nocy. Taksówkarze czasem "śpiewają" astronomiczne kwoty, należy się targować do skutku.

[Natasza]

Busy i marszrutki:

Warto wiedzieć, że marszrutka (kilkunastoosobowy busik) może odjechać przed planowanym czasem, jeśli wypełni się wcześniej pasażerami. Lepiej więc zjawić się na jej przystanku z wyprzedzeniem. Bilety kupuje się u kierowcy. Tbilisi ma dwa dworce autobusowe i marszrutkowe obsługujące dalekobieżne połączenia:

• Didube - położony jest obok stacji metra Didube. Jest głównym dworcem przesiadkowym obsługującym kierunki krajowe. Obok tunelu, blisko metra zatrzymują się marszrutki do Akhaltsikhe, Bakuriani, Batumi, Borjomi, Kutaisi i Vardzi. W dalszej kolejności - do Mcchety i Kazbegi oraz autobus do Barisakho. Około 300 metrów dalej po lewej stronie - marszrutki do Zugdidi, a kawałek dalej do Gori.
• Ortachala - około 2,5 km na południe od Starego Miasta. Stąd odchodzą marszrutki do Kacheti, Armenii, Azerbejdżanu, Turcji i Grecji. Marszrutki do Telavi, Erewania i Zaqatali odjeżdżają sprzed budynku dworca, reszta ze środka. Do dworca Ortachala można dojechać autobusem nr 55 z ul. Baratashvili, w pobliżu Tavisuplebis moedani w centrum Tbilisi. Jadąc w kierunku ul. Baratashvili z Ortachala, wsiąść trzeba również w 55, który zatrzymuje się na zewnątrz dworca po lewej stronie ulicy. Między Ortachala and Didube jeździ też marszrutka nr 150.

Autobusy miejskie w Tbilisi są żółte (cena 0,50 GEL za kurs), marszrutki miejskie to busy (są nieco droższe, cena 0,80 GEL za kurs). Za szybą mają tablice z informacją dokąd jadą, niestety tylko po gruzińsku. Natomiast na wielu przystankach są tablice świetlne z pisownią łacińską. Autobusy zatrzymują się tylko na oznaczonych przystankach, z marszrutki możesz wysiąść i wsiąść (o ile są miejsca) wszędzie gdzie masz ochotę. Wystarczy machnąć ręką. Jeśli chcesz wysiąść krzyczysz do kierowcy "Gaacheret" (stop). W miejskich marszrutkach płacisz przy wysiadaniu, jadąc na dalszą trasę płacisz kierowcy od razu.

[Natasza]

Taksówki
Taksówki chętnie zawiozą turystę w atrakcyjne miejsca oddalone kawał drogi od Tbilisi. Na przykład orientacyjny koszt kursu do Kazbegi w jedną stronę 100-120 GEL, do Erewania 200-250 GEL. Za dojazd w dwie strony do Davit Gareja nie powinno się płacić więcej niż 120 GEL. Taksówkarz chętnie pomoże też w znalezieniu zakwaterowania. Jednak z taksówkarzem trzeba się targować. Aby uniknąć przykrych niespodzianek należy zawsze uzgodnić dokładnie cenę kursu jeszcze przed wejściem do taksówki. Niektórzy kierowcy próbują naciągnąć pasażerów mówiąc, że wezmą niedrogo lub, że cenę uzgodni się w czasie jazdy. Należy tego unikać.
Standardowy koszt krótkiego kursu po mieście (do 3 km) to 3 GEL. Dłuższe przewozy w obrębie Tbilisi kosztują do 7 GEL (do 10 GEL w nocy).
W niektórych przypadkach można zapłacić tylko za miejsce w taksówce dzielonej z innymi osobami. Polega to na tym, że cztery osoby dzielą się opłatą za kurs. Taka dzielona taksówka z Tbilisi do Erewania nie powinna kosztować więcej niż 40-50 GEL za osobę.

[Natasza]

Metro

Jeździ w godz. 6.00-24.00. Posiada dwie linie, które zawożą do wszystkich ważniejszych miejsc w mieście. By korzystać z metra należy kupić kartę (2 GEL), którą doładować można w okienku na każdej stacji metra oraz kolejki linowej w parku. Kartę przykłada się do czytnika wchodząc do metra. Pierwszy przejazd danego dnia kosztuje 0.50 GEL, drugi 0.30 GEL, a każdy kolejny 0.20 GEL. Kartę możesz zwrócić i odzyskać swoje 2 GEL. Trzeba jednak to zrobić w ciągu miesiąca, pokazując rachunek za jej zakup. Poszczególne stacje są w metrze zapowiadane po angielsku.